Polski wywiad i kontrwywiad wojskowy w latach 1918–1939 wobec Związku Sowieckiego. Charakterystyka działalności zawarta w dokumentach Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego

Abstrakt

Polski wywiad i kontrwywiad wojskowy formowały się po zakończeniu I wojny światowej. Ich zadaniem była ochrona polskiej armii oraz przemysłu zbrojeniowego. Władzom państwa polskiego zależało na zaangażowaniu do tych służb ludzi ideowych. Działalność tych jednostek ulegała istotnym zmianom w latach 1918–1939 i była ściśle związana z polską polityką zagraniczną. Jednym z głównych zainteresowań tych służb była aktywność sowieckiego wywiadu i kontrwywiadu, które prowadziły agresywne rozpoznania na terenie Polski. Kierunek wschodni był zatem priorytetem w działaniach wywiadu i kontrwywiadu. Angażował jednak dużo sił i środków. Wpływało to negatywnie na ochronę Polski przed działalnością służb Niemiec. Polski wywiad i kontrwywiad w latach 1918–1939 rozpracowywały również nielegalne podziemie komunistyczne w kraju. Ruch komunistyczny w Polsce był inspirowany przez sowieckie służby i stanowił jedno z głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa.
Po II wojnie światowej działalność polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego była przedmiotem analizy komunistycznego kontrwywiadu wojskowego, który działał w Polsce w latach 1945–1956. Formacja ta została utworzona na wzór sowieckich służb specjalnych sprzed II wojny światowej i stosowała podobne metody pracy. Żołnierze związani z polskim wywiadem i kontrwywiadem wojskowym w latach 1918–1939 poddani zostali rozpracowaniu i brutalnym represjom ze strony komunistycznego kontrwywiadu. Postrzegani byli jako jeden z głównych wrogów komunistycznej Polski.