From hand-made to mass-produced. Footwear production in Poland in the 20th and 21st centuries

Authors

DOI:

https://doi.org/10.15584/johass.2025.2.4

Keywords:

footwear production, footwear industry, leather sector, footwear companies, shoe production

Abstract

The production and trade of footwear has undergone significant changes in the past century. The predominantly manual craft was replaced by mass production. In the Poland, the first machine factories for shoe production were established in the inter-war period by the Czech entrepreneur T. Bata. Expansion and new investments in shoe factories came at the end of the 1950s and beginning of the ‘60s. The production of domestically produced footwear increased until the end of the 1970s. The condition of Polish shoe factories and the shape of the contemporary shoe market was determined by several factors, including the deindustrialisation process visible in this sector, the import to the country of footwear produced in Asian countries, the customs policy pursued, as well as changes in consumer tastes and preferences.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Banaś J., 2024, Stopa okopowa zmorą wojny pozycyjnej, „Gazeta Wyborcza” z 13.09; https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,31258647,stopa-okopowa-zmora-wojny-pozycyjnej-palce-u-nog-najpierw.html (dostęp: 9.12.2024).

Barbasiewicz M., 2013, Ludzie interesu w przedwojennej Polsce. Przedsiębiorcy ‒ filantropi ‒ kapitaliści, Warszawa, s. 298‒313.

Boćkowska A., 2020, Mężczyzna w jednych butach (na rok), „Gazeta Wyborcza”, wydanie specjalne z czerwca.

Borejza T., 2024, Był stolicą polskich butów. Dziś wita chińskim marketem, https://smoglab.pl/chelmek-byl-stolica-polskich-butow-wita-chinskim-marketem/ (dostęp: 9.09.2024).

Cekota A., 2022, Entrepreneur extraordinery. Tomas Bata, Bata.

Czechanowski P., 2018, Marki uznane czy marki wschodzące? Strategie tworzenia i zarządzania markami w przedsiębiorstwach odzieżowych i obuwniczych na GPW w Warszawie [w:] O marce, red. S. Kamosiński, R. Pacanowska, Poznań, s. 95‒100.

Donimirski J., 2016, Małopolskie zagłębie obuwnicze, czyli polskie buty idą w świat, „Gazeta Wyborcza” z 14.11, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,112587,20965603, malopolskie-zaglebie-obuwnicze-czyli-polskie-buty-ida-w-swiat.html (dostęp: 28.08.2024).

Ilustrowana historia strojów. W co ubierali się ludzie, czyli moda od czasów starożytnych do XIX wieku, 2008, Warszawa.

Dzieje Gniezna, 2016, red. J. Dobosz, Gniezno.

Historia Polski w liczbach, 2006, t. 2: Gospodarka, Warszawa.

Historia Słupska, 1981, red. S. Gierszewski, Poznań.

Historia Syreny, https://syrena1817.pl/ (dostęp: 12.10.2024).

Jego wysokość but, 2020, red. M. Wrześniak, Warszawa.

https://www.converse.com/uk/en/our-story/about-us.html

Kamosiński S., 2007, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950‒1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań.

Kamosinski S., 2008, Przemiany w strukturze przemysłu wielkopolskiego w latach 1919‒1939, Poznań.

Kamosiński S., 2020, Reklama w prasie dwudziestolecia międzywojennego jako narzędzie kreowanie nowoczesnego konsumenta i modernizacji życia codziennego [w:] Przemiany modernizacyjne w Drugiej Rzeczypospolitej, red. P. Grata, Rzeszów.

Kienzler I., 2017, Kultowe marki PRL, „Kronika PRL 1944‒1989”, t. 40.

Knight Ph., 2016, Sztuka zwycięstwa. Wspomnienia twórcy Nike, Poznań.

Korczyński P., 2022, Trzy pary skarpet, „Polska Zbrojna” z 2.12, https://polska-zbrojna.pl/Mobile/ArticleShow/38570 (dostęp: 9.12. 2024).

Kostrzewski L., Miączyński P., 2015, Fortuna po polsku, Warszawa.

Koziczyński B., 2011, 333 popkultowe rzeczy. Lata 90., Czerwonak.

Krakowski A., 2011, Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood, Relacja pamiętnikarska w autobiografii Jacka Wernera. Warszawa.

Kuciel-Frydryszak J., Chłopki. Opowieść o naszych prababkach, Marginesy, Warszawa 2023.

Lisiak H., 1992, Paderewski, Poznań.

Minksztym J., 2020, „Trza być w butach na weselu”. Obuwie ludowe w Polsce [w:] Jego wysokość but, red. M. Wrześniak, Warszawa, s. 83‒114.

Mojżyn N., 2020, Obuwie pontyfikalne [w:] Jego wysokość but, red. M. Wrześniak, Warszawa, s. 63‒82.

Orliński W., 2019, Człowiek, który wynalazł Internet. Biografia Paula Barana, Warszawa.

Pacanowska R., 2015, Polscy przedsiębiorcy z Dolnego Śląska. Casus D. Miłka twórcy sieci CCC [w:] Kresy Zachodnie. Gospodarcze i społeczne znaczenie polskich Kresów, red. T. Głowiński, Wrocław, s. 291‒311.

Płatek Ł., 2013, Uwarunkowania działalności firmy Bata w dwudziestoleciu międzywojennym, „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis, Studia Historica” XIV, nr 139.

Płatek Ł., 2022, Organizacja i potencjał polskiego przemysłu obuwniczego w latach 1918‒1939 oraz wybrane aspekty jego funkcjonowania na przykładzie fabryk w Chełmku, Radomiu i Nowym Targu [rozprawa doktorska], Kraków.

Praca za grosik. Realia pracy w przemyśle obuwniczym Albanii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii, Rumunii i Słowacji. Raport.

Raport o stanie branży obuwniczej w Polsce, 2023, Polska Izba Przemysłu Skórzanego.

Raport. W stronę lepszych rozwiązań. Dobre praktyki w przemyśle obuwniczym, 2017, Fundacja Kupuj Buty Odpowiedzialnie.

Raport sektorowy. Odzież i obuwie, 2023, Dom Maklerski Banku BPS.

Serweta W., Olejniczak Z., 2015, Rynek obuwia w Polsce na przestrzeni lat 2010‒2015, „Technologia i Jakość Wyrobów” 60.

Skarżyński M., 2018, Logistyka amerykańska w wojnach światowych 1914‒1945, Kalisz.

Sulińska A., 2020, Wniebowzięte. O stewardessach w PRL, Wołowiec.

Szczepaniak M., 2020, Dzieje gnieźnieńskiego rzemiosła cechowego, Gniezno.

Wichniewicz R., 50. rocznica otwarcia fabryk obuwia Polania, 1922, https://gniezno24.com/historia/6921/50-rocznica-otwarcia-fabryki-obuwia-polania/

Wielkopolskie Zakłady Obuwia Polania w Gnieźnie; https://gniezno.naszemiasto.pl/wielkopolskie-zaklady-obuwia-polania-w-gnieznie-na/ar/c1-7269981; https://gniezno24.com/historia/6921/50-rocznica-otwarcia-fabryki-obuwia-polania/Wyspiański S., 2019, Wesele, Warszawa.

Zasiadczyk A., Krasicki A., 2019, Polskie firmy rodzinne. Opowieść o sile tradycji, Warszawa.

Zawistowski A., 2017, Bilety do sklepu. Handel reglamentowany w PRL, Warszawa.

Published

2025-06-27

How to Cite

Pacanowska, R. (2025). From hand-made to mass-produced. Footwear production in Poland in the 20th and 21st centuries. Journal of Humanities and Social Sciences, 35(2), 86–110. https://doi.org/10.15584/johass.2025.2.4

Issue

Section

Articles