Współczesne niedostosowania instytucjonalne z perspektywy wyzwań rozwojowych Polski

Abstrakt

Dyskurs artykułu jest oparty na założeniu, że dostosowania instytucjonalne powinny być badane w całej przestrzeni zintegrowanego rozwoju, w której wyodrębniono osiem sfer, a mianowicie: ekonomii, polityczną, społeczną, natury i biologii, duchową, kapitału ludzkiego, technologii i konsumpcji. Z tej perspektywy badawczej nie wystarcza podporządkowanie reform instytucjonalnych liberalnemu postulatowi rządów praw. Dla udowodnienia tej tezy dokonano krytycznej analizy debaty znanych przedstawicieli ekonomii neoinstytucjonalnej wokół koncepcji rządów praw F. von Hayeka. Dyskurs ten odniesiono do wyzwań i zagrożeń wynikających z globalizacji liberalizacji i upowszechniania się technologii informatyczno-telekomunikacyjnych, marginalizacji instytucji rodziny i relatywizmu moralnego. Procesy te utrudniają inkluzywną instytucjonalizację zorientowaną na zintegrowany rozwój. Ustalono również, że w przezwyciężaniu pogoni za rent seeking, ignorancji racjonalnego wyborcy i asymetrii informacji, które psują rządy praw, pomóc może zrozumienie ograniczeń logiki języka odwołującego się do redukcjonizmu, indywidualizmu i mechanistycznej percepcji reguł myślenia i działania ludzi, który ułatwia manipulowanie faktami i ludzkimi ograniczeniami emocjonalnymi. W przeciwdziałaniu tym problemom pomóc może rozwój kapitału ludzkiego o charakterze dobra publicznego.