Zróżnicowanie dochodów gospodarstw domowych w Polsce w latach 2005–2013 – dekompozycja współczynnika Giniego według grup społeczno-ekonomicznych

Abstrakt

Celem pracy jest przeprowadzenie dekompozycji współczynnika Giniego ze względu na grupy społeczno-ekonomiczne w Polsce w latach 2005-2013. Badanie przeprowadzono na nieidentyfikowalnych, jednostkowych danych pochodzących z badań budżetów gospodarstw domowych GUS. W niniejszym studium przez pojęcie dochód należy rozumieć dochód do dyspozycji gospo-darstw domowych na jednostkę ekwiwalentną, tj. za badaną jednostkę przyjęto gospodarstwo domowe, za dochód – dochód do dyspozycji, przy czym zastosowano zmodyfikowaną skalę ekwiwalentności OECD. Dekompozycja współczynnika Giniego według grup społeczno-ekonomicznych pokazała, że największy wkład w kształtowanie się nierówności dochodów ogółem w Polsce w badanym okresie miał składnik resztkowy, czyli efekt wynikający z nakładania się dystrybucji dochodów poszczególnych grup społeczno-ekonomicznych. Drugim, co do istotności czynnikiem wyjaśniającym zróżnicowanie dochodów zgodnie z dekompozycją współczynnika Giniego według grup społeczno-ekonomicznych były nierówności wewnątrzgrupowe. Wkład nierówności międzygrupowych stanowił około 28-30% zróżnicowania dochodów ogółem w Polsce w badanym okresie. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że w badanym okresie struktura wkładu poszczegól-nych grup społeczno-ekonomicznych w wyjaśnianiu nierówności dochodów ogółem w Polsce kształtowała się następująco. Do grupy o największym, rosnącym wkładzie nierówności dochodów ważonych udziałami w populacji i dochodzie ogółem należały gospodarstwa domowe pracowników. Ważone zróżnicowanie dochodów dla gospodarstw domowych emerytów wyjaśniało nierówności ogółem w drugiej kolejności spośród badanych grup ekonomiczno-społecznych, mimo że grupa ta charakteryzowała się najniższym zróżnicowaniem dochodów w badanym okresie. Ważone nierówności dochodów pozostałych grup społeczno-ekonomicznych miały bardzo niewielkie znaczenie, jeśli chodzi o wkład w zróżnicowanie dochodów ogółem w Polsce w latach 2005–2013.