Nierówności dochodów gospodarstw domowych w Polsce w latach 2005–2019 – dekompozycja współczynnika Giniego ze względu na źródła dochodów
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2022.1.2Słowa kluczowe:
rozkład dochodów, nierówności dochodów, dekompozycjaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie dekompozycji współczynnika Giniego ze względu na źródła dochodów w Polsce w latach 2005–2019. Dekompozycja pozwoliła na ocenę tego, w jaki stopniu poszczególne źródła dochodów wyjaśniają kształtowanie się nierówności dochodów ogółem w Polsce w badanym okresie. Analiza empiryczna została wykonana na nieidentyfikowalnych, jednostkowych danych z Badań Budżetów Gospodarstw Domowych przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny. Posłużono się metodą dekompozycji zaproponowaną przez Lermana i Yitzhakiego (1985). Badanie ujawniło, że dochody z pracy najemnej w największym stopniu wyjaśniały zróżnicowanie dochodów w Polsce między 2005 a 2019 rokiem. W badanym okresie wkład tego źródła dochodów w nierównościach dochodów wyraźnie wzrastał, osiągając niemalże 64% w 2019 roku. Poza dochodami z pracy najemnej, jedynym źródłem, które wykazywało znaczącą zmienność w wyjaśnianiu zróżnicowania dochodów były świadczenia z ubezpieczeń społecznych, których wkład zmalał z niemal 19% w 2005 r. do 7% w 2019 r. Dochód z pracy na własny rachunek wyjaśniał około 15% nierówności dochodów ogółem w ciągu całego badanego okresu. Wkład reszty źródeł dochodów był także względnie stabilny, mimo iż mniej znaczący. Jedynym źródłem dochodów, które w ujęciu absolutnym, jednoznacznie przyczyniało się do zmniejszenia nierówności dochodów była kategoria „pozostałe świadczenia społeczne”. Największy wpływ krańcowej zmiany źródła dochodów na nierówności dochodów ogółem w badanym okresie obserwowano w przypadku dochodów z pracy najemnej (dodatni wpływ) oraz świadczeń z ubezpieczeń społecznych (ujemny wpływ). Ujemne oddziaływanie niewielkiej względnej zmiany źródła dochodów na zróżnicowanie dochodów występowało w przypadku świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pozostałych świadczeń społecznych i pozostałego dochodu.
Bibliografia
Achdut, L. (1996). Income inequality, income composition and macroeconomic trends: Israel, 1979–1993. Economica, 63(250), 1–27.
Amarante, V. (2016). Income inequality in Latin America: A factor component analysis. Review of Income and Wealth, 32(1), 4–21. DOI: 10.1111/roiw.12236.
Azam, M., Shariff, A. (2011). Changes in income inequality in rural India: decomposing the Gini by income sources. Economics Bulletin, 31(1), 739–748.
Brandolini, A., Smeeding, T. M. (2009). Income inequality in richer and OECD countries. In: W. Salverda, B. Nolan, T. M. Smeeding (eds.), The Oxford handbook of economic inequality (pp. 71–100). New York: Oxford University Press.
Černiauskas, N., Čiginas, A. (2020). Measurement and decomposition of Lithuania’s income inequality. Baltic Journal of Economics, 20(2), 139–169. DOI: 10.1080/1406099X.2020.1780693.
Chen, Z., Zhou, Y. (2005). Income distribution during system reform and economic development in China: The status and trend of income inequality of Chinese residents. New York: Nova Publishers.
Fei, J. C. H., Ranis, G., Kuo, S. W. Y. (1978). Growth and the family distribution of income by factor components. The Quarterly Journal of Economics, 92(1), 17–53. DOI: 10.2307/1885997.
García-Peñalosa, C., Orgiazzi, E. (2013). Factor components of inequality: A cross-country study. Rewiev of Income and Wealth, 59(4), 689–727. DOI: 10.1111/roiw.12054.
Garner, T. I., Terrell, K. (1998). A Gini decomposition analysis of inequality in the Czech and Slovak Republics during the transition. Economics of Transition, 6(1), 23–46. DOI: 10.1111/j.1468-0351.1998.tb00035.x.
Giorgi, G. M. (2011). The Gini inequality index decomposition: An evolutionary study. In: J. Deutsch, J. Silber (eds.), The measurement of individual well-being and group inequalities: Essays in memory of Z.M. Berrebi (pp. 185–218). London: Routledge. DOI: 10.4324/9780203839102.
González Pandiella, A., Gabriel, M. (2017). Deconstructing income inequality in Costa Rica: An income source decomposition approach. OECD Economics Department Working Papers, 1377, 1–32. DOI: 10.1787/77759015-en.
GUS. (2014). Budżety Gospodarstw Domowych w 2013 r. Warszawa: GUS.
Jędrzejczak, A. (2008). Decomposition of the Gini index by sources of income. International Advances in Economic Research, 14(4), 441–447. DOI: 10.1007/s11294-008-9175-6.
Jędrzejczak, A. (2010). Decomposition analysis of income inequality in Poland by subpopulations and factor components. Argumenta Oeconomics, 1(24), 109–123.
Karoly, L. A., Burtless, G. (1995). Demographic change, rising earnings inequality, and the distribution of personal well-being, 1959–1989. Demography, 32(3), 379–405. DOI:10.2307/2061687.
Lerman, R. I. (1999). How do income sources affect income inequality? (with a comment by L. Achdut). Handbook of Income Inequality Measurement, 71, 341–362. DOI: 10.1007/978-94-011-4413-1.
Lerman, R. I., Yitzhaki, S. (1985). Income inequality effects by income source: a new approach and applications to the United States. The Review of Economics and Statistics, 67(1), 151–156. DOI: 10.2307/1928447.
Rani, U., Furrer, M. (2016). Decomposing income inequality into factor income components: Evidence from selected G20 countries. ILO Research Paper, 15, 1–49.
Stark, O., Taylor, E., Yitzhaki, S. (1986). Remittances and inequality. The Economic Journal, 96(383), 722–740. DOI: http:10.2307/2232987.
Wołoszyn, A. (2020). Nierówności dochodowe gospodarstw domowych i ich uwarunkowania społeczno-ekonomiczne. Warszawa: PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
