Rola lidera społecznego w tworzeniu lepszej jakości życia

Autor

  • Zofia Chyra-Rolicz Instytut Historii Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.14

Słowa kluczowe:

spółdzielczość, działacz społeczny, przedsiębiorczość, środowisko lokalne, Polska

Abstrakt

W artykule przedstawiono rolę liderów społecznych w tworzeniu lepszej jakości życia w wy­miarze zbiorowym, przez pionierów spółdzielczości i działaczy rozwijających różne jej formy w na­stępnych pokoleniach. Przedstawiono dawne dokonania liderów społecznych – polskich działaczy spółdzielczych z XIX i XX w. z różnych stron kraju: Wielkopolski, Pomorza i Śląska, Galicji, Króle­stwa, którzy dążyli do poprawy stanu majątkowego warstw biedniejszych (rolników, rzemieślników, kupców) poprzez organizowanie ich do wspólnej działalności gospodarczej. Przypomniano także spółdzielców działających w międzywojniu, podczas okupacji hitlerowskiej i w Polsce powojennej oraz w okresie transformacji ustrojowej. Dokonania spółdzielców przedstawiono w ujęciu histo­rycznym ich uwarunkowań społecznych i środowiskowych, dróg życiowych do spółdzielczości, przebiegu karier, cechy osobowości i osiągnięcia. Podjęto próbę scharakteryzowania cech polskiego działacza spółdzielczego dawniej i współcześnie oraz próbę sformułowania wskazówek dla współ­czesnych animatorów różnych form spółdzielczości w środowiskach lokalnych. Podstawę źródłową stanowią opracowania biograficzne i historyczne oraz współczesna publicystyka. Zastosowano me­todę analizy historycznej.

W okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej zlikwidowane zostało szkolnictwo spółdziel­cze rozbudowane zarówno w miastach i środowisku małomiasteczkowym, które systematycznie przygotowywało kadry przyszłych spółdzielców. Nie zapełniły tej luki krótkotrwałe szkolenia, licz­nie organizowane przez związki rewizyjne spółdzielni różnych typów. Współczesne kształcenie me­nedżerów gospodarczych ukierunkowane jest na osiąganie maksymalizacji zysku w korporacjach, pomijając stronę społecznej odpowiedzialności organizacji biznesowych i współudział w zaspoka­janiu potrzeb społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych lokalnych środowisk. Doświadczenia lide­rów spółdzielczych mogą okazać się pomocne w formowaniu grona liderów ekonomii społecznej, nadziei na odrodzenie ruchu spółdzielczego.

Bibliografia

Chyra-Rolicz, Z. (1998). Spółdzielczość – ofiara czy filar systemu socjalistycznego? W: W. Ważniewski (red.), Spór o ocenę Polski powojennej (1944–1989) (s. 153–167). Siedlce: Pracownia Wydawnicza IH WSRP.

Chyra-Rolicz, Z. (2002). Edward Abramowski – prekursor społeczeństwa obywatelskiego i społecznej gospodarki rynkowej. W: M. M. Drozdowski (red.), Od Edwarda Abramowskiego do Jana Józefa Lipskiego. Z dziejów niepodległościowego i demokratycznego nurtu w polskim ruchu socjalistycznym (s. 16–30). Warszawa: Wydawnictwo Typografika.

Chyra-Rolicz, Z. (2004). Stanisław Staszic prekursor spółdzielczości rolniczej. Siedlce: Pracownia Wydawnicza IH AP.

Chyra-Rolicz, Z. (2011). Wielkie damy polskiej spółdzielczości, W: W. Wrzesiński, M. Masnyk, K. Kawalec (red.), Polska Leży na Zachodzie. Studia z dziejów Polski i Europy dedykowane Pani Profesor Teresie Kulak (s. 559–573). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Chyra-Rolicz, Z. (2020). Samorządność gospodarcza i społeczna na przykładzie sektora spółdzielczego (1989–2018). W: E. Leś (red.), Dla Niepodległej. Obywatele i ich organizacje 1918–2020. Warszawa.

Galos, A., Inglot, S. (red.), Najdus, W., Piechowicz, S., Świtalski, Z. (1971). Zarys historii polskiego ruchu spółdzielczego, cz. I: do 1918 r. (s. 259–294). Warszawa: Zakład Wydawnictw CRS.

Gurnicz, F. (1976), Franciszek Stefczyk – Życie Poglądy Działalność. Warszawa: Zakład Wydawnictw CRS.

http://ozrss.pl/zwiazek/czlonkowie (2020.04.19).

ICA Research International Conference Future of Cooperative model: Creativity, Innovation and Research, Program. Book of abstracts, 2015, Okrągły Stół nr 1 – panel 28.05.2015, Paris.

Jarecka-Kimlowska, S. (1971). O równy start. Szkice z dziejów „Wici” 1928–1948. Warszawa: LSW.

Lachowski, K., Englot, A. (2016). Informacja o podstawowych danych ekonomiczno-finansowych dotyczących sektora spółdzielczego w roku 2014 i ich zmianach w latach 2011–2014. Warszawa: KRS.

Piasecki, A. K. (red.). (2013). Lider społeczny w XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo UP.

Rapacki, M. (1936). Program gospodarczy spółdzielczości spożywców. Referat wygłoszony na zjeździe delegatów „Społem” w dniu 14 VI 1936 (wyd. I), Warszawa: ZSS RP.

Rusiński, W. (1980). Zarys historii polskiego ruchu spółdzielczego, cz. 2: 1918–1939. Warszawa: Zakład Wydawnictw CZRS.

Thugutt, S. (2013). Listy do młodego przyjaciela. Wstęp R. Okraska. Łódź: Wydawnictwo „Nowy Obywatel”.

Trocka, H. (2004). Spółdzielczość polska w kampanii wrześniowej i antyhitlerowskim ruchu oporu na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Warszawa: Wydawnictwo Czasopismo „Spółdzielca”.

Wiele barw przedsiębiorczości społecznej. (2010). Kurier Spółdzielczy, 23/24(2020/2021), 1, 8.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-31

Jak cytować

Chyra-Rolicz, Z. (2020). Rola lidera społecznego w tworzeniu lepszej jakości życia. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 4(64), 209–221. https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.14

Numer

Dział

Artykuły