Czynniki lokalne różnicujące natężenie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich

Autor

  • Janina Szewczyk Katedra Statystyki i Polityki Społecznej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
  • Monika Jaworska Katedra Statystyki i Polityki Społecznej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
  • Łukasz Kosno Absolwent Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
  • Tomasz Wojewodzic Katedra Ekonomii i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.18

Słowa kluczowe:

natężenie przedsiębiorczości, drzewo klasyfikacyjne C&RT, obszary podmiejskie

Abstrakt

Przedsiębiorczość stanowi jeden z najważniejszych czynników kreowania rozwoju gospodar­czego kraju. O ile w skali makro uwarunkowania do tworzenia nowych podmiotów są w całym kraju porównywalne, to w układzie lokalnym występują znaczne różnice, co wpływa na natężenie przedsiębiorczości oraz tempo jej zmian. Specyfika obszarów podmiejskich, jest ważnym elemen­tem badań współczesnych procesów urbanizacji. Przemiany przestrzeni w sąsiedztwie dużych miast sprzyjają podejmowaniu szeroko pojętych studiów urbanizacyjnych. Celem opracowania była iden­tyfikacja lokalnych uwarunkowań, które wpływają na zmiany natężenia przedsiębiorczości. Pod­jęte rozważania skoncentrowano głównie na zmiennych opisujących lokalizację poszczególnych powiatów względem ośrodków miejskich, stanowiących regionalne centra rozwoju gospodarczego. Na skalę przedsiębiorczości wpływa wiele czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym, większość z nich jest bardzo trudna do uchwycenia w badaniach masowych. W prezentowanej pra­cy skoncentrowano się na kwestiach lokalizacji poszczególnych powiatów ziemskich względem ośrodków miejskich, sieci drogowej o statusie tras międzynarodowych oraz portów lotniczych. Badaniami objęty został obszar sześciu województw: dolnośląskiego, lubelskiego, małopolskiego, mazowieckiego, pomorskiego oraz wielkopolskiego. Materiał źródłowy pozyskano z Banku Da­nych Lokalnych GUS oraz zasobów maps.google.pl. W procesie modelowania wykorzystano jedno z narzędzi Data Miting programu Statistica 13.3, metodę interaktywnych drzew klasyfikacyjnych C&RT. Przeprowadzone analizy wykazały, że najwięcej jednostek gospodarczych zarejestrowanych było w miastach wojewódzkich, stanowiących regionalne centra rozwoju. Szybszemu wzrostowi natężenia przedsiębiorczości sprzyjały przede wszystkim gęstość zaludnienia, liczba miejsc nocle­gowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców oraz odległość od dużego miasta, czyli cechy świad­czące o chłonności rynku.

Bibliografia

Bański, J. (2008). Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego. Przegląd Geograficzny, 80(2), 199–222.

Barczyk, J., Nogieć, M., Sroka, W., Wojewodzic, T. (2018). Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 105(1), 47–57. DOI: 10.22630/RNR.2018.105.1.4.

Burns, P. (2016). Entrepreneurship and small business. Palgrave MacMillan Education, Houndmills. DOI: 10.1007/978-1-137-43034-2.

Chądzyńska, E. (2014). Powiązania funkcjonalne dużego miasta i aglomeracji z otoczeniem regionalnym w kontekście dostępności przestrzennej (przykład Szczecina). Studia Miejskie, 14, 27–42.

Czyżewski, B. (2013). Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce. Warszawa: PWE.

Davidsson, P. (2003). The domain of entrepreneurship research: Some suggestions. W: J. A. Katz, D. A. Shepherd (red.), Cognitive approaches to entrepreneurship research (s. 315–372). London: Elsevier, JAI. DOI: 10.1016/S1074-7540(03)06010-0.

Dutkowski, M., Gawlikowska-Hueckel, K. (2000). Sytuacja społeczno-gospodarcza nowych województw. Gdańsk: IBnGR.

Gałązka, A., Mync, A. (1999). Zmiany społeczno-gospodarcze na obszarach przygranicznych w warunkach otwierających się granic. W: A. Mync, R. Szul (red.), Rola współpracy transgranicznej w rozwoju regionalnym i lokalny (s. 42–111). Warszawa: Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW.

Jończy, R. P., Rokita-Poskart, D., Tanas, M. (2013). Exodus absolwentów szkół średnich województwa opolskiego do dużych ośrodków regionalnych kraju i za granicę. Opole: Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.

Kamińska, W. (2006). Pozarolnicza indywidualna działalność gospodarcza w Polsce w latach 1988–2003. Prace Geograficzne, 203, Warszawa: IGiPZ PAN.

Kirzner, I. M. (1978). Competition and entrepreneurship. Chicago: University of Chicago Press. DOI: 10.7208/chicago/9780226375489.001.0001.

Kudłacz, M. (2013). Analiza potencjału gospodarczego małych miast położonych w strefie funkcjonalnego wpływu ośrodków metropolitalnych w Polsce, Studia Ekonomiczne, Część 1: Nowoczesne instrumenty polityki rozwoju lokalnego – zastosowanie i efekty w małych miastach. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 81–93.

Landi, Ch., Stefani, G., Rocchi, B., Lombardi, G. V., Giampaolo, S. (2016). Regional dif¬ferentiation and farm exit: a hierarchical model for Tuscany, Journal of Agricultural Economics, 67(1), 208–230. DOI: 10.1111/1477-9552.12130.

Łapczyński, M. (2010). Drzewa klasyfikacyjne i regresyjne w badaniach marketingowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Marks-Bielska, R. (2010). Rynki ziemi rolniczej w Polsce – uwarunkowania i tendencje rozwoju. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Paluch, Ł., Satoła, Ł. (2017). Przestrzenne zróżnicowanie uwarunkowań rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, Marketing i Rynek, 10, 479–492.

Raczyk, A. (2009). Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 133–146.

Salamon, J. 2009. Przestrzenne zróżnicowanie wartości wskaźnika przedsiębiorczości na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 231–239.

Satoła, Ł. (2014). Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości (na przykładzie podatku od nieruchomości). Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40(4/2014), 238–247.

Schumpeter, J. A. (1983). The theory of economic development. New York: Routledge. DOI: 10.4324/9781315135564.

Simon, D. (2008). Urban environments: Issues on the Peri-urban Fringe. Annual Review of Environment and Resources, 33, 167–185. DOI: 10.1146/annurev.environ.3 3.021407.093240.

Sołtys, J., Dorocki, S. (2016). Wskaźnik przedsiębiorczości w jednostkach terytorialnych Polski – zróżnicowanie w czasie i przestrzeni. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 18–35. DOI: 10.24917/3134.

Sroka, W. (2016). Rolnictwo miejskie jako wyzwanie zrównoważonego rozwoju obszarów metropolitalnych w Polsce – aspekty ekonomiczno-społeczne, środowiskowe i planistyczne. Projekt NCN: 2016/21/D/HS4/00264.

Sroka, W., Dacko, M. (2010). Ocena czynników rozwoju przodujących gospodarstw rolniczych z wykorzystaniem metody drzew regresyjnych typu C&RT. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2, 100–112.

Sroka, W., Dudek, M., Wojewodzic, T., Król, K. (2019). Generational Changes in Agriculture: The Influence of Farm Characteristics and Socio-Economic Factors. Agriculture (Switzerland), 9(12), nr 264, 1–27. DOI: 10.3390/agriculture9120264.

Wałachowski, K., Król, S. (2019). Uciekające metropolie. Ranking 100 polskich miast. Klub Jagielloński, Raport 9/2019, Kraków. Pobrane z: https://klubjagiellonski.pl/wp¬-content/uploads/2019/12/uciekajace-metropolie.pdf (2020.01.25).

Wasilewski, A. (red.). (2011). Instrumenty polityki regionalnej i strukturalnej wspierające rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Program Wieloletni 2011–2014. Warszawa: IERiGŻ.

Wyzwania w zakresie aktywizacji zawodowej osób młodych. Analiza stanu obecnego i rekomendacje usprawnień. Raport KPMG, luty 2017. Pobrane z: https://assets.kpmg/ content/dam/kpmg/pl/pdf/2017/02/pl-Raport-KPMG-Wyzwania-w-zakresie-aktywi¬zacji-zawodowej-osob-mlodych.pdf (2020.01.25).

Pobrania

Opublikowane

2020-12-31

Jak cytować

Szewczyk, J., Jaworska, M., Kosno, Łukasz, & Wojewodzic, T. (2020). Czynniki lokalne różnicujące natężenie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 4(64), 265–277. https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.18

Numer

Dział

Artykuły