Produkcja partnerska (peer production): istota i zastosowanie
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2022.2.3Słowa kluczowe:
produkcja partnerska, współpraca, ekonomia społecznaAbstrakt
Artykuł ma na celu identyfikację modelu organizacyjnego, który mógłby stawić czoła zagrożeniom, jakie niesie za sobą współczesna gospodarka. Gospodarka oparta na wiedzy niesie za sobą oprócz ewidentnych korzyści także zagrożenia. Konieczność wprowadzania innowacji oraz przestawienie ciężaru działalności z wytwarzania dóbr w oparciu o zarządzanie zasobami rzeczowymi na zarządzanie wiedzą i wykorzystywanie zasobów intelektualnych wymaga dostępu do odpowiednich zasobów i infrastruktury. Sprawia to, że uwydatniają się różnice pomiędzy dużymi a mniejszymi podmiotami. Natomiast pomimo wzrostu gospodarczego, nierówności mogą pogłębiać się, a tym samym może dochodzić do wykluczenia. W artykule autor analizuje koncepcję produkcji partnerskiej (ang. peer production), modelu organizacyjnego zwanego fenomenem sieciowym, angażującego pracę wielu osób połączonych sieciowo. Wytwarzanie dóbr w tym modelu odbywa się w oparciu o współpracę, samoorganizację pracy, tworzenie społeczności oraz ukierunkowaniu na innowacyjność i nowe technologie. Autor posługując się metodą analizy literatury przedmiotu wskazuje, że dzięki jej cechom, produkcja partnerska może zmniejszać nierówności społeczne i przyczyniać się do rozwoju gospodarczego.
Bibliografia
Algan, Y., Benkler, Y., Morell, M., Hergueux, J. (2013). Cooperation in a Peer ProductionEconomy Experimental Evidence from Wikipedia. Conference: NBER Summer Institute. SI 2013 Economics of IT and Digitization Workshop.
Bauwens, M. (2006). The Political Economy of Peer Production. Post-autistic Economics Review, 37, 3.
Bauwens, M., Kostakis, V., Pazaitis, A. (2019). Peer to Peer: The Commons Manifesto. London: University of Westminster Press.
Benkeler, Y. (2006). Common-Based Peer Production and Virtue. The Journal of Political Philosophy, 14(4), 349–419.
Benkler, Y. (2016). Peer production and cooperation. W: J. Bauer, M. Latzer (red.), Handbook on the Economics of the Internet (s. 91–119). Cheltenham – Northampton: Edward Elgar Publishing.
Benkler, Y., Shaw, A., Hill, B.H. (2015). Peer Production: A Form of Collective Intelligence. W: T. Malone, M. Bernstein (red.), Handbook of Collective Intelligence. Cambridge: MIT Press.
Braybrooke, K., Smith, A. (2020). Makerspaces and peer production: Spaces of possibility, tension, postautomation, or liberation? W: M. O’Neil, C. Pentzold, S. Toupin (red.), The Handbook of Peer Production (s. 347–358). Malden: Wiley-Blackwell.
Coase, R.H. (1937). The Nature of the Firm. Economica New Series, 4(16), 386–406.
Czetwertyński, S. (2016). Peer Production in the Internet and Unauthorized Copying of an Intellectual Property in the Bit-Torrent Network. Oeconomia Copernicana, 7(3), 501–513. DOI: 10.12775/OeC.2016.029.
Czetwertyński, S. (2019). Morfologia nieautoryzowanego kopiowania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Filippi de P. (2015). Translating Commons-Based Peer Production Values into Metrics: towards Commons-based Crypto-Currencies. W: D. Lee, K. Chuen (red.), Hand book of Digital Currency (s. 463–481). Elsevier: Academic Press.
Hendel, M. (2018). Współdzielenie w gospodarce. Syntetyczne ujęcie zjawiska. Studia Ekonomiczne, 3–4, 188–204.
Kostakis, V., Fountouklis, M., Drechsler, W. (2013). Peer Production and Desktop Manu facturing: The Case of the Helix_ T Wind Turbine Project. Science, Technology, & Human Values, 38(6), 773–800. DOI: 10.1177/0162243913493676.
Miczyńska-Kowalska, M., Slonimska, M. (2020). Network mechanisms for supporting entrepreneurially weak regions. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 62(2/2020), 47–61. DOI: 10.15584/nsawg.2020.2.3.
Moilanen, J. (2017). 3D Printing Focused Peer Production Revolution in design, development and manufacturing. Acta Universitatis Tamperensis, 2298.
Ostrom, E. (2000). Collective Action and the Evolution of Social Norms. Journal of Economic Perspectives, 14(3), 137–158. DOI: 10.1257/jep.14.3.137.
Ostrom, E. (1990). Governing the Commons. The Evolution of Institutions for collective action. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: 10.1017/CBO9780511807763.
Papadimitropoulos, V. (2018). Commons-Based Peer Production in the Work of Yochai Benkler. tripleC, 16(2), 835–856.
Pedersen, J.M., (2010). Free Culture in Context: Property and the Politics of Free Software. The Commoner, 14, 50–136.
Ramos, J. (2017). The Rise of Commons Based Economic Governance. Journal of Futures Studies, 22(1), 73–88. DOI: 10.6531/JFS.2017.22(1).A73.
Regiec, A. (2018). Amerykańska spółka corporation. Przegląd Prawa Handlowego, 6(310), 48–57.
Rogalska, E. (2014). Przedsiębiorstwo w ujęciu menedżerskich teorii firmy. Oeconomia Copernicana, 1, 153–174. DOI: 10.12775/OeC.2014.009.
Spaeth, S., Niederhöfer, S. (2021). User Motivation in Peer Production. W: M. O’Neil,
Ch. Pentzold, S. Toupin (red.), Handbook of Peer Production (s. 126–136). Malden: Wiley-Blackwell.
Speer, Ł. (2021). Peer Production: Management, Educational Application, and Their Prospects. Isletme Business Journal, 2(2), 15–27.
Steindl, J. (1945). Capitalist Enterprise and Risk. Oxford Economic Papers, 7, 21–46.
Troxler, P. (2010). Commons-Based Peer-Production of Physical Goods: Is There Room for a Hybrid Innovation Ecology?. Rochester: Social Science Research Network.
Tuziak, A. (2020a). Peryferyjność a nierówności i dysproporcje rozwojowe na poziomie regionalnym. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 59(3/2019), 131–148. DOI: 10.15584/nsawg.2019.3.9.
Tuziak, A. (2020b). Social foundations of functioning and development of local communities. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 62(2/2020), 309–323. DOI: 10.15584/nsawg.2020.2.20.
Verrax, F. (2019). Elinor Ostrom or the Revolution of the Commons. W: Th. Hoerber, A. Anquetil (red.), Economic Theory and Globalization (s. 195–220). London: Springer International Publishing.
Waśniewski, K.A. (2011). Decyzje inwestycyjne współczesnej korporacji – dylematy racjonalności. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFN.
Wright, W. (2019). Temporality and Collaboration in Entrepreneurial Ownership and Finance. W: J. Reurer, Sh. Matusik, J. Jones (red.), The Oxford Handbook of Entrepreneurship and Collaboration (s. 17–34). Oxford: Oxford University Press.
Zhu, H. (2015). Essays on Achieving Success in Peer Production: Contributor Management, Best Practice Transfer and Inter Community Relationship, Submitted in Partial Fulfilment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy. Pobrane z: http://reports-archive.adm.cs.cmu.edu/anon/hcii/CMU-HCII-15-103.pdf (2022.06.29).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
