Zależność między rozwojem społeczno-gospodarczym a elastycznością rynku pracy w krajach UE

Abstrakt

Elastyczność rynku pracy odnosi się do warunków prawnych, które ułatwiają dostosowanie się rynków pracy i umożliwiają stosowanie różnych form organizacji pracy, zatrudnienia i czasu pracy. Dobra elastyczność rynku pracy może przyczynić się do tworzenia nowych miejsc pracy i poprawy sytuacji społecznej i gospodarczej kraju. Niniejszy artykuł, w oparciu o wiele międzynarodowych badań, rankingów i statystyk, ma na celu porównanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego krajów UE-28 z poziomem elastyczności rynku pracy na podstawie takich wskaźników jak: Global Competitiveness Index – Flexibility (GCI) – Światowego Forum Ekonomicznego, Employment Protection Legislation Index (EPL) – OECD, Labour Freedom Index (LFI) – Heritage Foundation i Composite Indicator of Employment Protection Legislation (EPLex) – Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO). Wyniki rankingów wskaźników w obszarze elastyczności rynku pracy zostały porównywane ze wskaźnikiem rozwoju społecznego (HDI) opracowanym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w celu oszacowania zależności między wysoką elastycznością rynku pracy a wysoką jakością życia w UE-28. Nasze wyniki wskazują, że nie ma prostej zależności wspólnej dla wszystkich krajów. Wysoki poziom HDI koresponduje z wysoką elastycznością rynku pracy tylko w przypadku Irlandii, Wielkiej Brytanii i Danii. Niemcy i Szwecja, jako przedstawiciele państw opiekuńczych, odnotowują zależność ujemną. Przy wysokim poziomie HDI wskaźniki elastyczności są na niskim poziomie. Ponadto odnotowuje się wysokie pozycje krajów Europy Zachodniej (krajów tzw. Starej Unii) w rankingach HDI, pomimo tego że rynki pracy nie wykazują wysokiego stopnia elastyczności. Odwrotna zależność występuje w państwach tzw. Nowej Unii (z wyjątkiem Słowenii i Chorwacji), gdzie stosunkowo wysoka elastyczność rynków pracy jest widoczna przy odpowiednio niskich wynikach pod względem poziomu rozwoju społecznego i gospodarczego. Przeprowadzone badania zależności między zmiennymi (HDI 2017, GCI 2017–2018, LFI 2018), na przykładzie współczynnika korelacji liniowej Pearsona i współczynnika korelacji rang Spearmana wykazały, że nie ma empirycznych, istotnych dowodów na związek między wskaźnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego a elastycznością rynku pracy.