Struktura zróżnicowania dochodów ze szczególnym uwzględnieniem ekonomicznej klasy średniej

Abstrakt

W opracowaniu przedstawiono główne fakty związane z kształtowaniem się w ostatnich latach nierówności dochodowych w krajach OECD. W szczególności skoncentrowano się na analizie położenia ekonomicznej klasy średniej (klasy średniego dochodu), która często jest pomijana w analizach, na rzecz dwóch skrajnych grup dochodowych, tzn. sfery ubóstwa oraz grupy osób najbogatszych. Warto uzupełniać tą lukę gdyż klasa średnia stanowi trzon nowoczesnego społeczeństwa i w decydującym stopniu rozstrzyga o możliwościach rozwoju gospodarki. Analiza współczynników pozwalających na oszacowanie rozmiarów oraz zamożności klasy średniej wskazuje, iż wśród krajów OECD klasa ta jest mocno zróżnicowana. W krajach takich jak: Słowacja, Słowenia, Norwegia, Czechy, Holandia, Dania, Węgry, Finlandia, Belgia, Szwecja i Austria występuje relatywnie duża i zamożna klasa średnia. Natomiast w krajach anglosaskich klasa średnia jest relatywnie mała i umiarkowanie zamożna. W artykule empirycznie potwierdzono hipotezę, iż większym nierównościom dochodowym towarzyszy erozja klasy średniej. Wykorzystując podstawowy wskaźnik zróżnicowania dochodów, w postaci współczynnika Giniego dla dochodów rozporządzalnych, zidentyfikowano bardzo silną korelację ujemną zarówno pomiędzy tym współczynnikiem i współczynnikiem określającym wielkość klasy średniej (-0,91), jak i pomiędzy współczynnikiem Giniego i współczynnikiem określającym zamożność klasy średniej (-0,84). Zwrócono uwagę na możliwe przyczyny występowania zjawiska polaryzacji ekonomicznej. Przedstawiono również propozycje rozwiązań w zakresie polityki społeczno-gospodarczej mającej na celu ograniczenie skali obserwowanych zjawisk.