Analiza poziomu płac minimalnych w Polsce w latach 2003–2023 w kontekście utrzymania wartości kapitału ludzkiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2024.1.6Słowa kluczowe:
płaca minimalna, koszty utrzymania, kapitał ludzkiAbstrakt
Celem artykułu jest ocena stopnia realizacji funkcji płacy minimalnej, polegającej na zapewnieniu odpowiedniego poziomu dochodu gospodarstwa domowego. Z uwagi na przyjętą metodę realizacji celu pracy, jest to kwota pozwalająca na utrzymanie wartości kapitału ludzkiego w rodzinach zarabiających płacę minimalną. W pracy wykorzystano model pomiaru i opłacenia kapitału ludzkiego stworzonego z poszanowaniem podstawowych zasad rachunkowości. Model ten pozwala na obiektywne oraz dokładne obliczenie stawki płacy minimalnej, której wysokość zdeterminowana jest wartością kosztów utrzymania. Realizując cel pracy obliczono poziom zgodności między obowiązującą stawką płacy minimalnej a stawką wynikającą z modelu kapitału ludzkiego. Badaniami objęto wysokość obowiązujących płac minimalnych w Polsce w okresie 2003–2023 oraz przygotowano symulację na rok kolejny. Wyniki wskazują na rosnący poziom zgodności płacy obowiązującej z płacą modelową. Zjawisko to należy ocenić pozytywnie, gdy płaca minimalna w coraz większym stopniu zabezpiecza najuboższe rodziny przed rozpraszaniem ich kapitału ludzkiego. Z kolei wyniki symulacji wskazują, że na 2024 rok przewidziano stawkę nieznacznie przewyższającą wartość modelową, co będzie skutkować nadmiernym obciążeniem pracodawców. Uzyskane wyniki mogą znaleźć zastosowanie w udoskonaleniu procedury corocznej aktualizacji stawek płacy minimalnej. Możliwość dokładnego obliczenia jej kwoty pozwoli na zrównoważenie funkcji kosztowej i dochodowej płacy minimalnej, czyli zabezpieczenie wartości kapitału ludzkiego najuboższych rodzin przy najniższym możliwym koszcie po stronie pracodawcy.
Bibliografia
Adámek, P. (2018). The penetration of business excellence model approach and interconnection with corporate social responsibility in emerging country: a case study in the Czech Republic. International Journal of Trade and Global Markets, 11(1/2), 98–108. DOI: 10.1504/IJTGM.2018.10011166. DOI: https://doi.org/10.1504/IJTGM.2018.092485
Arrowsmith, J., Gilman, M., Edwards, P., Ran, M. (2003). The Impact of the Minimum Wage on Small Firms. British Journal of Industrial Relations, 41(3), 435–456. DOI: 10.1111/1467-8543.00281. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8543.00281
Braun, C. (2019). Crime and minimum wage. Review of Economic Dynamics, 32,122– 152. DOI: 10.1016/j.red.2019.02.002. DOI: https://doi.org/10.1016/j.red.2019.02.002
Cahuc, P., Zylberberg, A. (2004). Labor Economics. Cambridge – London: The MIT Press.
Card, D., Krueger, A.B. (1995). Myths and Measurement: The New Economics of the Minimum Wage. Princeton NJ: Princeton University Press.
Churchill, B.F., Sabia, J.J. (2019). The Effects of Minimum Wages on Low-Skilled Immigrants Wages, Employment, and Poverty. Industrial Relations, 58(2), 275–314. DOI: 10.1111/irel.12232. DOI: https://doi.org/10.1111/irel.12232
Dobija, M. (2015). Laborism. The economics driven by labor. Modern Economy, 6(5), 578–594. DOI: 10.4236/me.2015.65056. DOI: https://doi.org/10.4236/me.2015.65056
Dobija, M., Kurek, B. (2013). Towards Scientific Economics. Modern Economy, 4(4), 293–304. DOI: 10.4236/me.2013.44033. DOI: https://doi.org/10.4236/me.2013.44033
Doucouliagos, H., Stanley, T.D. (2009). Publication Selection Bias in Minimum-Wage Research? A Meta-Regression Analysis. British Journal of Industrial Relations, 47(2), 406–428. DOI: 10.1111/j.1467-8543.2009.00723.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8543.2009.00723.x
Dube, A., Lester, T.W., Reich, M. (2010). Minimum Wage Effects Across State Boarders: Estimates Using Contiguous Counties. Review of Economics and Statistics, 92(4), 945–964. DOI: 10.1162/REST_a_00039. DOI: https://doi.org/10.1162/REST_a_00039
Dustman, C., Lindner, A., Schönberg, U., Umkehrer, M., Vom Berge, P. (2022). Reallocation Effects of the Minimum Wage. The Quarterly Journal of Economics, 137(1), 267–328. DOI: 10.1093/qje/qjab028. DOI: https://doi.org/10.1093/qje/qjab028
Eurofound. (2018). Statutory minimum wages 2018. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Gertner, A.K., Rotter, J.S., Shafer, P.R. (2019). Association Between State Minimum Wages and Suicide Rates in the US. American Journal of Preventive Medicine, 56(5), 648–654. DOI: https://doi.org/10.1016/j.amepre.2018.12.008
Harasztosi, P., Lindner, A. (2019). Who Pays for the Minimum Wage? American Economic Review, 109(8), 2693–2727. DOI: 10.1257/aer.20171445. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.20171445
Hirsch, B.T., Kaufman, B., Zelenska, T. (2011). Minimum Wage Channels of Adjustment. Andrew Young School of Policy Studies Research Paper Series, 11–34, 1–48. DOI: 10.2139/ssrn.1967602. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1965149
ILO Convention. (1970). Minimum Wage Fixing Convention, No. 131. Pobrane z: https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C131 (2023.10.03).
Kozioł, W. (2011). Stała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 9, 252–260.
Kozioł, W. (2013). Płaca minimalna w świetle teorii kapitału ludzkiego. Studia Ekonomiczne, 161, 63–72.
Kozioł, W., Mikos, A. (2020). The measurement of human capital as an alternative method of job evaluation for purposes of remuneration. Central European Journal of Operations Research, 28, 589–599. DOI: 10.1007/s10100-019-00629-w. DOI: https://doi.org/10.1007/s10100-019-00629-w
Kucharczyk, M., Cieslak, I. (2005). Theory of capital in fair pricing of agriculture products, general accounting theory – towards balanced development. W: M. Dobija, S. Martin (red.), General accounting theory. Towards balanced development (s. 419– 433). Cracow: Cracow University of Economics.
Kurek, B. (2009). An Adjusted ROA as a Proxy for Risk Premium Estimation – S&P’s Case. 32nd European Accounting Association Annual Congress, May 12–15, 1–20. Tampere, Finland. DOI: 10.2139/ssrn.1443210. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1443210
Manning, A. (2003). The Real Thin Theory: Monopsony in Modem Labour Markets. Labour Economics, 10, 105–131. DOI: 10.1016/S0927-5371(03)00018-6. DOI: https://doi.org/10.1016/S0927-5371(03)00018-6
Portugal, P., Cardoso, A.R. (2001). Disentangling the Minimum Wage Puzzle: An Analysis of Job Accessions and Separations from a Longitudinal Matched Employer – Employee Data Set. CEPR Discussion Paper, 2844, 1–39. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.323598
Ruzik, A. (2007). Płaca minimalna – analiza wpływu na zatrudnienie w Polsce. Polityka Społeczna, 1, 5–9.
Sabia, J.J., Burkhauser, R.V., Hansen, B. (2012). Are the Effects of Minimum Wage Increases Always Small? New Evidence from a Case Study of New York State. Industrial and Labor Relations Review, 65(2), 350–376. DOI: 10.1177/001979391206500207. DOI: https://doi.org/10.1177/001979391206500207
Stigler, G.J. (1987). The Theory of Price. New York: Macmillian.
Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 1265).
Voytenkova, G.F. (1993). The basic principles of the establishment of the minimum wage in the world practice. Society and the Economy, 6, 84.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
