Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy w krajach MENA
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2024.2.3Słowa kluczowe:
kraje MENA, Bliski Wschód i Afryka Północna, nierówności społeczne, wzrost gospodarczyAbstrakt
Tekst porusza temat społecznych nierówności, które objawiają się w dostępie do różnych dóbr przez jednostki, grupy społeczne czy całe społeczeństwa. Nierówności te mogą dotyczyć aspektów ekonomicznych, kulturowych, władzy, edukacji czy prestiżu. Głównym celem badania jest próba odpowiedzi na pytanie: czy istnieje statystyczna zależność pomiędzy poziomem nierówności a wzrostem gospodarczym w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej? Autorka podkreśla globalny charakter problemu nierówności społecznych, zwracając uwagę na ich występowanie w różnych obszarach świata, jednak definiuje jako zakres badania kraje Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA). W pracy zastosowano jako główne metody badawcze: krytyczną analizę literatury, analizę danych wtórnych oraz analizę korelacji i regresji.
W dalszej części tekstu autorka przedstawia metodologię badania, prezentuje wyniki, które następnie omawia i interpretuje. Podkreślić należy brak jednoznacznych zależności między nierównościami a wzrostem gospodarczym, co może wynikać z interdyscyplinarnego charakteru problemu oraz konieczności uwzględnienia jakościowych metod badawczych.
W końcowej części autorka zauważa, że nadmierne skoncentrowanie się na metodach ilościowych w ekonomii może być nieuzasadnione, zwłaszcza w przypadku zagadnień tak skomplikowanych jak społeczne nierówności. Zaleca także większe zastosowanie metod jakościowych oraz podkreśla konieczność uwzględnienia kontekstu społecznego i ekonomicznego w analizie nierówności. Wskazuje, że przezwyciężenie nierówności przy jednoczesnym budowaniu wzrostu gospodarczego jest możliwe, a międzynarodowe agendy, takie jak Cele Zrównoważonego Rozwoju, mogą stanowić inspirację dla działań mających na celu osiągnięcie tego ideału.
Bibliografia
Acker, J. (2006). Inequality Regimes Gender, Class, and Race in Organizations. Gender and Society, 20(4), 441–464. DOI: 10.1177/0891243206289499.
Aghion, P., Carolli, E., García-Peñalosa, C. (1999). Inequality and Economic Growth: The Perspective of the New Growth Theories. Journal of Economic Literature, 37(4), 1615–1660. DOI: 10.1257/jel.37.4.1615.
Alesina, A., Rodrik, D. (1994). Distributive Politics and Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, 109(2), 465–490. DOI: 10.2307/2118470.
Baker, J., Lynch, K., Cantillion, S., Walsh, J. (2009). Equality: From Theory to Action. London: Palgrave Macmillan.
Barro, R.J. (1991). Economic growth in a cross section of countries. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407–443. DOI: 10.2307/2937943.
Beck, U. (2005). Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Bénabou, R. (1996). Inequality and Growth. W: B. Bernanke, J. Rotemberg (red.), NBER Macroeconomics Annual 1996 (s. 11–92). Cambridge: MIT Press.
Bernard, P. (1999). Social Cohesion: A Dialectical Critique of a Quasi-Concept. Lien social et Politiques, 41, 47–59. DOI: 10.7202/005057ar.
Cavatorta, F. (2012). Arab Spring: The Awakening of Civil Society. A General Overview. IEMed Mediterranean Yearbook 2012. Pobrane z: https://www.iemed.org/publication/arab-spring-the-awakening-of-civil-society-a-general-overview/ (2023.11.27).
DiPrete, T.A., McManus, P.A. (2000). Family change, employment transitions and the welfare state: Household income dynamics in the United States. American Journal of Sociological Review, 65(3), 343–370. DOI: 10.2307/2657461.
Eisenhauer, E. (2001). In poor health: Supermarket redlining and urban nutrition. GeoJournal, 53(2), 125–133. DOI: 10.1023/A:1015772503007.
Eitzen, S.D., Johnston, J.E. (2015). Inequality: Social Class and Its Consequences. London: Routledge.
Eurostat. (n.d.). Statistics in development cooperation – data availability. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Statistics_in_development_cooperation_-_data_availability (2023.11.27).
Ferrans, C.E., Powers, M.J. (1992). Psychometric assessment of the quality of life index. Research in Nursing & Health, 15(1), 29–38. DOI: 10.1002/nur.4770150106.
Fitoussi, J.-P., Rosanvallon, P. (2000). Czas nowych nierówności. Kraków: Znak.
Foellmi, R., Zweimüller, J. (2006). Income Distribution and Demand-Induced Innovation. Review of Economic Studies, 73(3), 941–960. DOI: 10.1111/j.1467- 937X.2006.00403.x.
Forbes, K.J. (2000). A Reassessment of the Relationship between Inequality and Growth. The American Economic Review, 90(4), 869–887. DOI: 10.1257/aer.90.4.869.
Fouarge, D., Layte, R. (2005). Welfare regimes and poverty dynamics: The duration and recurrence of poverty spells in Europe. Journal of Social Policy, 34(3), 407–426. DOI: 10.1017/S0047279405008846.
Gorynia, M. (2018). Współczesne nauki ekonomiczne: tożsamość, ewolucja, klasyfikacje. Ekonomista, 5, 497–522.
Guessous, I., Luthi, J.C., Bowling, C.B., Theler, J.M., Paccaud, F., Gaspoz, J.M., McClellan, W. (2014). Prevalence of frailty indicators and association with socioeconomic status in middle-aged and older adults in a Swiss region with universal health insurance coverage: a population-based cross-sectional study. Journal of Aging Research, 2014, 198603. DOI: 10.1155/2014/198603.
Guessous, I., Gaspoz, J.M., Theler, J.M., Wolff, H. (2012). High prevalence of forgoing healthcare for economic reasons in Switzerland: A population-based study in a region with universal health insurance coverage. Preventive Medicine. 55(5), 521–527. DOI: 10.1016/j.ypmed.2012.08.005.
Irving, H. (2008). Gender and the Constitution: Equity and agency in comparative constitutional design. Cambridge: University Press.
Kienle, E., Louër, L. (2013). Comprendre les enjeux économiques et sociaux des soulèvements arabes. Critique internationale, 61, 11–17. DOI: 10.3917/crii.061.0011.
Kiniorska, I. (2021). Social Inequalities – Theoretical Considerations from an Interdisciplinary Perspective. Journal of Geography, Politics and Society, 11(3), 14–29. DOI: 10.26881/jpgs.2021.3.02.
Kirkpatrick, G.R., Katsiaficas, G.N., Mary Lou, E. (1987). Introduction to critical sociology. Iowa: Ardent Media.
Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. The American Economic Review, 45(1), 1–28.
Lansley, S. (2012). The Cost of Inequality: Why Economic Equality is Essential for Recovery. Londyn: Gibson Square Books.
Lauter, P., Howe, F. (1970). The Conspiracy of the Young. Cleveland: World Publishing Company.
Loungani, P. (2003). Inequality. Now You See It, Now You Don’t. Finance & Development, 40(003), 1–58. DOI: 10.5089/9781451952414.022.
Luan, Z., Zhou, Z. (2017). The Relationship between Annual GDP Growth and Income Inequality: Developed and Undeveloped Countries. Pobrane z: https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://core.ac.uk/down-load/pdf/84286492.pdf&ved=2ahUKEwjeh9jGsIqHAxUJRvEDHQq1BpYQFnoECBIQAQ&usg=AOvVaw2TBjo-wnqoBwBAHWs6HUhR (2023.11.27).
Mani, A. (2001). Income Distribution and the Demand Constraint. Journal of Economic Growth, 6(4), 305–327. DOI: 10.1023/A:1011326523470.
Manios, Y., Vlachopapadopoulou, E., Moschonis, G., Karachaliou, F., Psaltopoulou, T., Koutsouki, D., Bogdanis, G., Carayanni, V., Hatzakis, A., Michalacos, S. (2016). Utility and applicability of the “Childhood Obesity Risk Evaluation” (CORE)-index in predicting obesity in childhood and adolescence in Greece from early life: the “National Action Plan for Public Health”. European Journal of Pediatrics, 175(12), 1989–1996. DOI: 10.1007/s00431-016-2799-2.
Marszałek, P. (2013). Finansyzacja w Polsce – ciekawostka teoretyczna czy realny problem? Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Finanse Publiczne, 306, 235–246.
Murphy, K.M., Shleifer, A., Vishny, R. (1989). Income Distribution, Market Size, and Industrialization. The Quarterly Journal of Economics, 104(3), 537–564. DOI: 10.2307/2937810.
Myrdal, G. (2005). This I Believe. W: O. Appelqvist & S. Andersson (red.), The Essential, Gunnar Myrdal. New York: The New Press.
Ostapiuk, A. (2017). Matematyzacja ekonomii − grzech pierworodny? Wieloaspektowa analiza wpływu i przyczyn. Ekonomia XXI, 1(13), 91–105. DOI: 10.15611/ e21.2017.1.06.
Piketty, T. (2015). Ekonomia nierówności. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Perotti, R. (1996). Growth, Income Distribution, and Democracy: What the Data Say. Journal of Economic Growth, 1(2), 149–187.
Persson, T., Tabellini, G. (1994). Is Inequality Harmful for Growth? American Economic Review, 84(3), 600–621.
Piasecki, R. (2007). Ewolucja teorii rozwoju gospodarczego krajów biednych. W: R. Piasecki (red.), Ekonomia rozwoju (s. 15–31). Warszawa: PWE.
Rabczun, A.A. (2023). Pomoc rozwojowa Wielkiej Brytanii dla krajów rozwijających się. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. DOI: 10.56091/ARPoWB.
Rajan, R. (2010). Fault Lines: How Hidden Fractures Still Threaten the World Economy. Princeton: Princeton University Press.
Ratajczak, M. (2014). Ekonomia i edukacja ekonomiczna w dobie finansyzacji gospodarki. Ekonomista, 2014(3), 207–219.
Ratajczak, M. (2017). Finansjalizacja gospodarki: wymiary dyskusji. Bezpieczny Bank, 3(68), 7–22. DOI: 10.26354/bb.2.3.68.2017.
Rutkowski, W. (2016). Nierówności ekonomiczne a rozwój gospodarczy i dobrobyt społeczny. Ekonomista, 2016(2), 161–179.
Sargeant, M. (Ed.). (2011). Age Discrimination and Diversity: Multiple Discrimination from an Age Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
Scopus. (2023). Pobrane z: https://www-1scopus-1com-100005daz0014.han3.ue.poznan.pl/results/results.uri?sort=plf-f&src=s&st1=social+inequalities&sid=-18b2771e7a56aa57b905599a5f378e88&sot=b&sdt=b&sl=34&s=TITLE-ABS-KEY%28social+AND+inequalities%29&origin=searchbasic&editSaveSear-ch=&yearFrom=Before+1960&yearTo=Present&sessionSearchId=18b2771e-7a56aa57b905599a5f378e88&limit=10 (2023.11.27).
Sen, A. (2003). Inequality Reexamined. Oxford: University Press.
Shin, I. (2012). Income inequality and economic growth. Economic Modelling, 29(5), 2049–2057. DOI: 10.1007/s11205-022-02882-0.
Sopoćko, A. (2012). Gra finansowa – stagnacja czy wzrost bogatego świata? Ekonomista, 4(51), 449–486.
Stiglitz, J.E. (2012). The Price of Inequality: How Today’s Divided Society Endangers Our Future. New York: W.W. Norton and Company.
Struening, K. (2002). New Family Values: Liberty, Equality, Diversity. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.
Suchocka, R. (2010). Badania nierówności społecznych – wybrane kontrowersje metodologiczne. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXII, 1, 189–199.
Tatarczak, A. (2021). Statystyka. Podręcznik. Studia przypadków. Lublin: Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Temple, J. (1999). The New Growth Evidence. Journal of Economic Literature, 37(1), 112–156. DOI: 10.1257/jel.37.1.112.
Thompson, M.J. (2012). The Politics of Inequality: A Political History of the Idea of Economic Inequality in America. New York: Columbia University Press.
Vandecasteele, L. (2011). The structuring effect of social stratification determinants and life course events on poverty transitions in Europe. European Sociological Review, 27(2), 246–264. DOI: 10.1093/esr/jcq005.
Veugelers, P., Yip, A. (2003). Socioeconomic Disparities in Health Care Use: Does Universal Coverage Reduce Inequalities in Health? Journal of Epidemiology and Community Health, 57(6), 107–119. DOI: 10.1136/jech.57.6.424.
Voitchovsky, S. (2009). Inequality and Economic Growth. W: W. Salvedra, B. Nolan, T.M. Smeeding (red.), The Oxford Handbook of Economic Inequality (s. 1–32). Oxford: Oxford University Press.
Web of Science. (2023). Pobrane z: https://www-1webofscience-1com-10001c0az0016.han3.ue.poznan.pl/wos/woscc/summary/f584bab7-17a5-49cf-97b1-029d476cdbab-ad2b47f3/relevance/1 (2023.11.27).
Whelan, C.T., Maitre, B. (2008). New and old social risks: Life cycle and social class perspectives on social exclusion in Ireland. The Economic and Social Review, 39(2), 131–156.
Williamson, J. (red.). (1989). Latin American readjustment: How much has happened. Washington: Peterson Institute for International Economics.
Wright, E.R., Perry, B.L. (2010). Medical Sociology and Health Services Research: Past Accomplishments and Future Policy Challenges. Journal of Health and Social Behavior, 51, 107–119. DOI: 10.1177/002214651038350.
Zachorowska-Mazurkiewicz, A. (2011). Istota nierówności w procesie rozwoju – podejście instytucjonalne. W: E. Okoń-Horodyńska, A. Zachorowska-Mazurkiewicz (red.), Współczesne wymiary nierówności w procesie globalizacji (s. 11–30). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
