The role of cross-border cooperation programs in the socio-economic development of border areas in Poland
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.2.6Keywords:
border areas, Perkal index, development disproportionsAbstract
This article attempts to assess the importance of supporting border areas with European Union funds under cross-border cooperation programs, especially from the point of view of reducing development disparities between areas covered by cross-border programs in Poland and those which are not. The main assumptions of cross-border cooperation are presented. The objectives of the operational programs on the basis of which cross-border cooperation is carried out in Poland in the 2007–2013 and 2014–2020 programming periods under the European Territorial Cooperation objective are also characterised and compared. The tool used to assess the socio-economic development is the Perkal index. It was calculated for the years 2007, 2014 and 2020 for the 10 border voivodeships. The selection of variables for the model was intentional and limited by the availability of reliable data. The main sources of data include the database maintained by the European Commission and the Central Statistical Office in Warsaw. The research shows that the border areas in Eastern Poland are relatively the least developed, while the coastal areas have the highest level of development. In the years 2007–2020, the development disproportions between border areas in Poland decreased only to a small extent. The main conclusion from the research is that the level of development of border areas is strongly related to the economic and social features of the regions (voivodeships) to which these areas belong. On the other hand, support from the European Union funds, addressed to border areas under cross-border cooperation programs, was of lesser importance in the analysed period.
References
Bański, J., Dobrowolski, J., Flaga, M., Janicki, W., Wesołowska, M. (2010). Wpływ granicy państwowej na kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego wschodniej części województwa lubelskiego. Studia Obszarów Wiejskich, 21, 1–165.
Dołzbłasz, S., Raczyk, A. (2010). Współpraca transgraniczna w Polsce po akcesji do UE. Warszawa: Wolters Kluwer.
Euroregiony na granicach Polski 2007. (2007). Wrocław: Urząd Statystyczny we Wrocławiu.
Euroregiony w Polsce. Pobrane z: https://euroregion-silesia.pl/index,euroregiony-w-polsce,1.html (2022.07.19).
Giełda, M. (2015). Współpraca transgraniczna prowadzona w Unii Europejskiej na podstawie programów operacyjnych realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej. W: R. Kusiak-Winter (red.), Współpraca transgraniczna w administracji publicznej (s. 121–139). Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
Greta, M. (2013). Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz w przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: 10.18778/7525-852-3.
GUS – Bank Danych Lokalnych. Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start (2022.07.28).
Gwizdała, J.P. (2015). Euroregiony jako forma współpracy transgranicznej w Europie. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 2 (74), 449–458.
Interreg A – Współpraca transgraniczna. Pobrane z: https://ec.europa.eu/regional_policy/ en/policy/cooperation/european-territorial/cross-border/#5 (2022.07.28).
Jankowska-Ambroziak, E. (2018). Przestrzenne zróżnicowanie współpracy transgranicznej w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 527, 129–139.
Jezierska-Thöle, A., Kluba, M. (2011). Modele rozwoju demograficznego obszarów wiejskich w polsko-niemieckiej strefie przygranicznej. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 13 (3), 99–104.
Kober, M. (2017). Metodologiczne aspekty konstrukcji miar agregatowych w analizie zjawisk wielowymiarowych. Podręcznik tworzenia wskaźników złożonych: metodologia i poradnik użytkownika OECD. Rzeszowskie Studia Socjologiczne, 9, 9–39.
Komornicki, T., Wiśniewski, R., Miszczuk, A. (2019). Delimitacja przygranicznych obszarów problemowych. Przegląd Geograficzny, 91 (4), 467–486. DOI:10.7163/PrzG.2019.4.2.
Konecka-Szydłowska, B., Kulczyńska, K. (2012). Różnorodność w jedności. Przykład miast powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Studia Miejskie, 5, 129–143.
Kusiak-Winter, R. (2011). Współpraca transgraniczna gmin Polski i Niemiec. Studium administracyjnoprawne. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
Latocha, A. (2010). Współczesne zmiany kulturowo-przyrodnicze obszarów pogranicza na przykładzie Sudetów. Problemy Ekologii Krajobrazu, 26, 181–194.
Lechwar, M. (2012). Instytucjonalny wymiar współpracy transgranicznej w regionie podkarpackim. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 26, 168–179.
Liszka, M., Sołek, K. (2015). Perspektywy rozwoju współpracy transgranicznej na przykładzie Рodkarpacia. W: A. Zadoia (red.), Europejska integracja Ukrainy i problemy makroekonomii (s. 101–108). Dniepr, Ukraina: Uniwersytet Alfreda Nobla.
Małkowska, A. (2015). Ocena rozwoju obszaru przygranicznego na przykładzie województwa zachodniopomorskiego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 401, 275–284. DOI: 10.15611/pn.2015.401.25.
Małkowski, A. (2015). Konkurencyjność regionalna obszarów przygranicznych na przykładzie rozwoju Polski Wschodniej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 16 (4.1), 131–146.
Mitela-Grzybek, A. (2013). Kierunki rozwoju polityki spójności i polityki regionalnej – Europejska Współpraca Terytorialna. Studia Administracyjne, 5, 323–340.
Mizak, A. (2021). Wydatki budżetowe miast wojewódzkich a jakość życia ich mieszkańców. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 65, 224–237. DOI: 10.15584/nsawg.2021.1.13.
Młodak, A. (2006). Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej. Warszawa: Difin.
Perkowski, M. (2010). Współpraca transgraniczna. Aspekty prawno-ekonomiczne. Białystok: Wydawnictwo Fundacja Prawo i Partnerstwo.
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa. Pobrane z: https://www.ewt.gov.pl/strony/o-programach/przeczytaj-o-programach/ oraz poszczególne programy współpracy transgranicznej (2022.07.28).
Raczyk, A., Dołzbłasz, S., Leśniak-Johann, M. (2012). Relacje współpracy i konkurencji na pograniczu polsko-niemieckim. Wrocław: Wydawnictwo Gaskor.
Radek, R. (2011). Znaczenie współpracy transgranicznej w rozwoju społeczności lokalnych i regionalnych polskiego pogranicza. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Stańczyk, E. (2022). Transgraniczność Dolnego Śląska w ujęciu statystycznym. W: E. Czapiewski, I. Ładysz, R. Nowakowski (red.), Wyzwania i uwarunkowania współ¬pracy transgranicznej Dolnego Śląska (s. 303–336). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Strahl, D. (2006). Metody oceny rozwoju regionalnego. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Szewczak, M., Wieczorek, I. (2018). Współpraca międzynarodowa miast polskich. Doświadczenia JST. Łódź: Wydawnictwo Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego.
Wakuła, M. (2017). Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w Polsce. W: M. Cisek, B. Suchodolski (red.), Determinanty i wyznaczniki ekonomiczno-społecznego rozwoju regionów (s. 127–138). Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
Zabielska, I. (2013). Transgraniczna współpraca regionów. W: R. Kisiel, M. Wojarska (red.), Wybrane aspekty rozwoju regionalnego (s. 46–74). Olsztyn: Wydawnictwo Fundacja „Wspieranie i Promocja Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach”.
Zaucha, J., Brodzicki, T., Ciołek, D., Komornicki, T., Mogiła, Z., Szlachta, J., Zaleski, J. (2015). Terytorialny wymiar wzrostu i rozwoju. Warszawa: Difin.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 University of Rzeszow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
