Demographic conditions and selected social consequences of the shrinking of cities in the West Pomeranian Voivodeship

Authors

  • Iwona Jażewicz Pomeranian University in Słupsk

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.4.9

Keywords:

demographic shrinking of cities, aging population, education, housing, cities of the West Pomeranian Voivodeship

Abstract

The issue of the demographic shrinking of cities appeared in Polish literature at the turn of the 20th and 21st centuries and has become an extremely important research problem, since the process of shrinking cities affects social, economic and spatial transformations along with the environmental protection offered by cities. The aim of this study is to present demographic conditions and indicate, using selected examples, the social consequences of the shrinking of cities in the West Pomeranian Voivodeship, with particular emphasis on demographic aging, care for the elderly, challenges for the education system and housing issues. To collect factual material, the desk research method was used, and applied to statistical data. The statistical material came from official public statistics databases, i.e. the Local Data Bank and the Dermographia database, as well as the Family and Social
Welfare Branch of the West Pomeranian Voivodeship Office. Non-reactive methods were also used to analyze documents and reports, while, based on a library query, a literature review was carried out in the context of the research.

The research clearly shows that the growing social problems in the cities of the West Pomeranian Voivodeship have demographic conditions. The decline in the urban population is the result of a natural decline in population and the growing negative migration rate. As a consequence, the vast majority of cities represent a regressive type of population, with a downward trend of inhabitants continuing until 2050. The causes behind the depopulation of cities in the West Pomeranian Voivodeship can be traced to changes in the lifestyle of young people and, above all, conservative reproductive attitudes, as well as the growing outflow of people from cities to suburban areas and foreign economic migration.

The demographic shrinking of cities was reflected in the area of social consequences. The depopulation of cities leads to the demographic aging of residents, which is associated with the need to provide care for the elderly. As the research shows, there is an increasing interest in the institutionalized forms of activity, as evidenced by the growing number of social welfare homes and the number of elderly people covered by care services. Another important consequence of the demographic shrinking of the regional cities is the problem of education in the West Pomeranian Voivodeship. The decreasing number of children and young people is becoming a challenge for local authorities, which, due to the rising costs of maintaining schools, must decide to limit the number of educational institutions. Having your own apartment is extremely important from a social point of view, but unfortunately, even in the demographically shrinking West Pomeranian cities, there is still a housing deficit, even though the number of newly completed buildings and apartments shows upward trends and the number of uninhabited apartments is increasing. 

To sum up, contemporary demographic changes in West Pomeranian cities indicate the processes of demographic shrinkage of cities, which will certainly contribute to the accumulation of social consequences. Cities, in the face of contemporary reality, face the challenge of preparing new strategic and planning documents with a new vision of city development.

References

Bernt, M. (2009). Partnership for Demolition. The Governance of Urban Renewal in East Germany’s Shrinking Cities. International Journal of Urban and Regional Research, 33(3), 754–769. DOI: 10.1111/j.1468-2427.2009.00856.x.

Błędowski, P. (2012). Starzenie się jako problem społeczny. Perspektywa starzenia się ludności Polski do 2035 roku. W: M. Massowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce (s. 11–23). Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne.

Brandstetter, B., Lang, Th., Pfeifer, A. (2005). Umgang mit der schrumpfenden Stadt – ein Debattenüberblick. Berliner Debatte Initial, 6, 55–68.

Buchowicz, I. (2014). Przemiany demograficzne a dostosowanie polskiego systemu edukacji. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 167, 106–115.

Chłoń-Domińczak, A. (2013). Liczą się efekty. Raport o stanie edukacji 2012. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Denek, K. (2014). Szkoła w perspektywie społeczeństwa wiedzy. W: J. Kuźma, J. Pułka (red.), Ku dobrej szkole skoncentrowanej na uczniach (s. 45–66). Kraków: Oficyna Wydawnicza.

Długosz, Z. (1997). Stan i dynamika starzenia się ludności Polski. Czasopismo Geograficzne, 68, 227–232.

Długosz, Z. (1998). Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym. Wiadomości Statystyczne, 3, 15–25.

Dzieciuchowicz, J. (2011). Środowisko mieszkaniowe wielkiego miasta: przykład Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Eberhardt, P. (1989). Regiony wyludniające się w Polsce. Prace Geograficzne, 148. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Polska Akademia Nauk.

Groeger, L. (2016). Zagospodarowanie miejskiej przestrzeni mieszkaniowej w aspekcie potrzeb społeczności lokalnych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 24, 29–43. DOI: 10.18778/1508-1117.24.03.

GUS, Bank Danych Lokalnych. Placówki stacjonarnej opieki społecznej. Pobrane z: www.stat.gov.pl (2023.07.17).

Halik, J. (red.). (2002). Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Harańczyk, A. (red.). (2015). Uwarunkowania i konsekwencje procesu kurczenia się miast w Polsce. Warszawa: Wydawca: CeDeWu Sp. z o.o.

Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2021 r. (2022). Pobrane z: https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-o-sytuacji-osob-starszych-w-polsce-za-2021-r (2023.10.21).

Jeziorska, M. (2017). Wpływ starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia. W: A. Szymańska (red.), Ubezpieczenia i finanse. Rozwój i perspektywy (s. 51–64). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kabisch, S., Haase, D., Haase, A. (2012). Urban population development in Europe 1991–2008 – the examples of Poland and the UK. International Journal of Urban and Regional Research, 36(6), 1326–1348. DOI: 10.1111/j.1468-2427.2012.01114.x.

Kowaleski, J.T. (2011). Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski. Przyczyny, etapy, następstwa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kowaleski, J.T. (red.). (2006). Ludzie starzy w polskim społeczeństwie w pierwszych dekadach XXI wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kowaleski, J.T., Szukalski, P. (red.). (2008). Starzenie się ludności Polski – między demografią a gerontologia społeczną. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Krystek-Kucewicz, B., Kaszuba, K. (2017). Polityka mieszkaniowa jako narzędzie ograniczania depopulacji: Wybrane instrumenty stosowane w polskich miastach. Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 2(30), 43–57. DOI: 10.18778/2543-9421.02.05.

Krzysztofik, R., Runge, A., Runge, J., Kantor-Pietraga, I. (2014). Miasta konurbacji katowickiej. W: T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej (s. 89–101). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Kurek, S. (2008). Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Prace Monograficzne, 497. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Kurek, S. (2011). Double transitions? Regional patterns of population ageing in Poland. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 93(2), 163–184. DOI: 10.1111/j.1468-0467.2011.00367.x.

Kurkiewicz, J. (2012). Demograficzne uwarunkowania i wybrane społeczno-ekonomiczne konsekwencje starzenia się ludności w krajach europejskich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.

Majdzińska, A. (2015). Zróżnicowanie zaawansowania starości demograficznej na obszarze województwa łódzkiego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 4(315), 109–126. DOI: 10.18778/0208-6018.315.08.

Majdzińska, A. (2017). Zróżnicowanie terytorialne starzenia się ludności Polski. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 5(331), 71–90. DOI: 10.18778/0208-6018.331.05.

Massowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (red.). (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne.

Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse – Raport o uchodźcach z Ukrainy w największych polskich miastach. (2022). Pobrane z: https://metropolie.pl/artykul/miejska-goscinnosc-wielki-wzrost-wyzwania-i-szanse-raport-o-uchodzcach-z-ukrainy-w-najwiekszych-polskich-miastach (2023.09.20).

Moss, T. (2008). ‘Cold spots’ of Urban Infrastructure: ‘Shrinking’ Processes in Eastern Germany and the Modern Infrastructure Ideal. International Journal of Urban and Regional Research, 32(2), 436–451. DOI: 10.1111/j.1468-2427.2008.00790.x.

Nuissl, H., Rink, D. (2005). The ‘production’ of urban sprawl in eastern Germany as a phenomenon of post-socialist transformation. Cities, 22(2), 123–134. DOI: 10.1016/j. cities.2005.01.002.

Pallagst, K., Wiechmann, T., Martinez-Fernandez, C. (2013). Shrinking Cites. International Perspectives and Policy Implications. Routledge Advances in Geography. Routledge, New York.

Parysek, J.J. (2005). Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Piotrowska-Piątek, A. (red.). (2023). System edukacji wobec zmian demograficznych. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.

Prognoza ludności na lata 2014–2050. (2014). Studia i analizy statystyczne. Warszawa: GUS. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html (2023.07.10).

Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego. (2000). Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie.

Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego. (2006). Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie.

Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego. (2022). Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie.

Rydz, E., Jażewicz, I., Szymańska, W. (2018). Demograficzne czynniki starzenia się ludności miast województwa zachodniopomorskiego. W: S. Kurek (red.), Człowiek w przestrzeni, człowiek w gospodarce. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Długoszowi (s. 57–74). Prace Monograficzne, 840. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny.

Salamon, M. (2015). Wstęp. W: M. Salamon, A. Muzioł-Węcławowicz (red.), Mieszkalnictwo w Polsce. Analiza wybranych obszarów polityki mieszkaniowej (s. 9–11). Warszawa: Habitat for Humanity Poland.

Salamon, M., Muzioł-Węcławowicz, A. (red.). (2015). Mieszkalnictwo w Polsce. Analiza wybranych obszarów polityki mieszkaniowej. Warszawa: Habitat for Humanity Poland.

Siedentop, S., Wiechmann, T. (2007). Zwischen Schrumpfung und Reurbanisierung. Stadtentwicklung in Dresden seit 1990, RaumPlanung, 131, 57–62.

Strategia długofalowego rozwoju sektora mieszkaniowego na lata 2005–2025. (2005). Pobrane z: https://silo.tips/download/strategia-dugofalowego-rozwoju-sektora-miesz¬kaniowego-na-lata-projekt-dokumentu (2023.10.21).

Stryjakiewicz, T., Jaroszewska, E., Marcińczak, Sz., Ogrodowczyk, A., Rumpel, P., Siwek, T., Slach, O. (2014). Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy kurczenia się miast. W: T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej (s. 9–14). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Szukalski, P. (2008). Starzenie się ludności Polski. Między demografią a gerontologią społeczną. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Szukalski, P. (2017). Starzenie się ludności jako proces demograficzny. W: K. Wieczorkowska-Tobias, D. Tatarska (red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne (s. 49– 57). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Szukalski, P. (2023). Proces starzenia się ludności Polski – o wyłaniających się wyzwaniach zdrowotnych, społecznych, gospodarczych i politycznych. W: A. Gorzkowska, A. Klimkowicz-Mrowiec, (red.), Neurologia wieku podeszłego (s. 1–13). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Śleszyński, P. (2022). Geografia pandemii: Zróżnicowanie i dynamika rozprzestrzeniania się COVID-19 w Polsce (marzec 2020 – marzec 2022). Studia Politologiczne, 65, 11–28. DOI: 10.33896/SPolit.2022.65.1.

Webb, J.W. (1963). The natural and migrational components of population changes in England and Wales, 1921–1931. Economic Geography, 39(2), 130–148. DOI: 10.2307/142506.

Wiechmann, T., Pallagst, K.M. (2012). Urban shrinkage in Germany and the USA: a comparison of transformation patterns and local strategies. International Journal of Urban and Regional Research, 36(2), 261–280. DOI: 10.1111/j.1468-2427.2011.01095.x.

Wiechmann, T., Volkmann, A. (2012). Making places in increasingly empty spaces: causes and outcomes of demographic change in Germany. W: C. Martinez-Fernandez, N. Kubo, A. Noya, T. Weyman (red.), Demographic Change and Local Development: Shrinkage, Regeneration and Social Dynamics. OECD/Local Economic and Employment Development (LEED) Working Paper Series, 91–101.

Wiechmann, T., Wolff, M. (2014). Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI w. W: Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej (s. 15–27). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Zamorska, K., Makuch, M. (2018). Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny. Kraków: Księgarnia Akademicka. DOI: 10.12797/9788381380331.

Zborowski, A., Soja, M., Łobodzińska, A. (2012). Population trends in Polish cities – stagnation, depopulation or shrinkage? Prace Geograficzne, 130, 7–28. DOI: 10.4467/20833113PG.12.017.0658.

Published

2023-12-31

How to Cite

Jażewicz, I. (2023). Demographic conditions and selected social consequences of the shrinking of cities in the West Pomeranian Voivodeship. Social Inequalities and Economic Growth, (76), 179–198. https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.4.9

Issue

Section

Articles