Wskaźniki zielonej gospodarki jako sposób monitorowania rozwoju w wymiarze ekonomicznym, społecznym i środowiskowym

Abstrakt

Kryzys gospodarczy z 2008 r. stał się punktem zwrotnym w międzynarodowych debatach, w których poruszono i omówiono kwestię konieczności transformacji obecnego modelu gospodarczego. Idea zielonej gospodarki, oparta na koncepcji zrównoważonego rozwoju, stała się centralnym punktem nowej strategii. Jeden z obszarów problematycznych związanych z rozwojem zielonej gospodarki to sposób jej monitorowania, zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym. Celem artykułu jest porównanie wybranych zestawów wskaźników do mierzenia transformacji w stronę zielonej gospodarki. Metoda badawcza to krytyczna analiza wybranych badań opisujących sposoby mierzenia zielonej gospodarki. W artykule przedstawione zostały zarówno międzynarodowe zestawy wskaźników zaproponowane przez takie organizacje, jak OECD i UNEP, jak również wskaźniki złożone takie jak Global Green Economy Index oraz Green Economy Progress. Oprócz przeglądu zestawów międzynarodowych, w artykule wyróżniono rezultaty wysiłków polskich badaczy i instytucji badawczych, do których należy Indeks Zielonej Gospodarki skonstruowany przez Bożenę Ryszawską oraz Wskaźniki Zielonej Gospodarki zaproponowane przez GUS. Dokonano również analizy wybranych wskaźników i porównano je ze względu na wymiar ekonomiczny, społeczny, środowiskowy oraz polityczny, a także podjęto próbę syntetycznego sformułowania ich cech charakterystycznych. Badanie jest efektem przede wszystkim eksploracji zagranicznej literatury, uzupełnione o własne przemyślenia i wnioski. Dyskusje nad tematyką zielonej gospodarki toczą się wokół efektów, które niesie ze sobą jej konsekwentne wdrażanie. Stąd też rośnie konieczność prowadzenia badań nad tym, aby w sposób jak najbardziej zbliżony do stanu faktycznego móc określić progres zazieleniania się obecnych gospodarek wśród wszystkich państw.