Imiona słowiańskie z członami lubo-, -lub, miło-, -mił w toponimii Polski
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2019.10.05Słowa kluczowe:
Slavic compound names, name-based toponyms, chronology, geography, frequencyAbstrakt
The article is devoted to toponyms motivated by Slavic compound names with adjective elements: lubo-, -lub, miło-, -mił. This topic is part of the research project called “Names as the Basis of Polish Geographical Names”, carried out at the Institute of the Polish Language at the Polish Academy of Sciences in Cracow. In a two-line analysis (on the antroponymic and toponymic level), enriched with cartographic illustrations, attention was focused on pointing out the chronology of personal names, productivity of the Slavic names in the process of nominating toponyms, and on highlighting the chronology, frequency, geography of oikonyms and their structural types. In over 60 place names created up to the end of the 16th century, and located mainly in Greater Poland, Silesia and Mazovia, 27 names with the above-mentioned elements were preserved. Among them are forms reconstructed from toponyms, such as: *Lubogost, *Lubomysł, *Lubowid, *Lubowit, *Nielub, *Miłobąd, *Miłodrog, *Miłorad, *Niemił. The younger layer of place names dated to the eighteenth and nineteenth centuries or introduced officially after 1945 occur mainly in the north and west of Poland.Downloads
Bibliografia
Gmiterek H., 2000, Inwentarz wsi Chotylub z 1660 r., „Rocznik Lubaczowski” IX–X, s. 13–18.
Górny H., 2007, Nazwy miejscowe motywowane imionami dwuczłonowymi typu Boguchwał, Budziwoj – rozmieszczenie, chronologia, frekwencja, „Onomastica” LII, s. 101–117.
Górny H., 2011, Obraz idei współżycia Słowian zachowany w toponimii Polski – na przykładzie nazwmiejscowych motywowanych wybranymi imionami dwuczłonowymi, „Annales Universitatis
Paedagogicae Cracoviensis. Studia Russologica” IV, s. 65–76.
Górny H., 2017a, Słowiańskie imiona dwuczłonowe zachowane w najstarszych polskich toponimach (rekonesans), „Onomastica” LXI/1, s. 255–264.
Górny H., 2017b, Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii, „Onomastica” LXI/2, s. 129–141.
Górny H., 2017c, Imiona jako podstawy nazw geograficznych Polski – prolegomena badawcze [w:] Przeszłość w języku zamknięta. In memoriam Andreae Bańkowski, red. V. Jaros, U. Wójcik, Częstochowa, s. 255–266.
Janeczek A., 1991, Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego: województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Wrocław–Warszawa–Kraków.
Kaleta Z., 1995, Świat ludzkich wartości odzwierciedlony w nazwach własnych osób (semantyka imion staropolskich z członami -mir, -mysł, -sław na tle indoeuropejskim), „Slavia Occidentalis” LIII, s. 7–13.
Karaś M., 1956, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miejscowych, „Onomastica” II, s. 260–281.
Kopertowska D., 1993, Dwuczłonowe nazwy osobowe jako podstawy toponimów, „Namenkundliche Informationem”, Bh. 17, „Anthroponymica Slavica”, s. 44–48.
Malec M., 1971, Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Malec M., 1975, Staropolskie nazwy osobowe z negacją nie oraz z przyimkami b(i)ez, brzez, przez, „Polonica” I, s. 259–307.
Malec M., 1978, Staropolskie bezsufiksalne nazwy osobowe z prepozycjami i negacją, cz. II, „Onomastica” XXIII, s. 183–213.
Malec M., 2000, Odbicie wierzeń naszych przodków w imionach słowiańskich (imiona złożone z członami Bogo-, Bogu-, -bog) [w:] Onomastyka polska a nowe kierunki językoznawcze, red. M. Czachorowska, Ł.M. Szewczyk, Bydgoszcz, s. 313–322.
Malec M., 2001, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków.
Nalepa J., 1991, Pokój i wojna w staropolskich imionach, „Język Polski” LXXI, z. 2, s. 87–97.
Nalepa J., 1992, Pokój i wojna w staropolskich imionach, „Język Polski” LXXII z. 1, s. 9–15.
Nazwy geograficzne Śląska. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, t. I, red. S. Rospond; t. II–III, red. S. Rospond, H. Borek; t. IV, red. H. Borek, t. V–XVI, red. S. Sochacka, Warszawa–Wrocław 1970–1988, Opole 1992–2014.
Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany, t. I–VII: A–N, red. K. Rymut; t. VIII–IX: O–Q, red. K. Rymut, B. Czopek-Kopciuch; t. X–XIV: Ra–Sn, red. K. Rymut, B. Czopek-Kopciuch, U. Bijak, Kraków 1996–2017.
Rospond S., 1979, Stratygrafia polskich nazw miejscowych na *-jь, „Onomastica Slavogermanica” XII, s. 7–62.
Rospond S., 1983, Słowiańskie nazwy miejscowe z sufiksem -jь, Wrocław.
Rymut K., 1973, Słowotwórstwo polskich patronimicznych nazw miejscowych z przyrostkiem *-(ov)itjo na tle zachodniosłowiańskim, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Rzetelska-Feleszko E., 2005, Nazwy miejscowe [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Kraków, s. 191–230.
Rzetelska-Feleszko E., 2006, W świecie nazw własnych, Warszawa–Kraków.
Samsonowicz H., 2006, Gospodarka i społeczeństwo (XIII – początek XVI w.) [w:] Dzieje Mazowsza, red. H. Samsonowicz, t. I, Pułtusk, s. 339–394.
SIW – Słownik imion współcześnie w Polsce używanych, 1995, wyd. K. Rymut, Kraków.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I–XV, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880–1902.
SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, 1965–1983, red. W. Taszycki, t. I–IV, Wrocław 1965–1983.
Taszycki W., 1946, Słowiańskie nazwy miejscowe. Ustalenie podziału, Kraków.
Wójcik U., 2017, Mazowieckie toponimy motywowane słowiańskimi imionami złożonymi, „Onomastica” LXI/2, s. 303–322.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
