Wybrane imiona pochodzenia germańskiego w ojkonimii Polski (rekonesans)
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2022.13.11Słowa kluczowe:
imiona germańskie, toponimy odantroponimiczne, transonimizacja, wariantywność onimicznaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest ojkonimom odantroponimicznym motywowanym imionami germańskimi: Herman, Henryk, Konrad, Zygmunt. Są to imiona chrześcijańskie, znane w Polsce od średniowiecza, używane w postaci podstawowej i wariantywnej, o zmiennej popularności na przestrzeni wieków. Wśród omówionych toponimów znalazły się nazwy średniowieczne (przede wszystkim niemieckie, w większości zmienione urzędowo po 1945 r.), identyfikujące miejscowości głównie na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, ziemi lubuskiej, Pomorzu oraz ojkonimy z młodszą metryką odnoszące się do obiektów usytuowanych najczęściej na historycznych ziemiach Królestwa Polskiego, na których w XIX w. przebiegała planowa kolonizacja. Materiał toponimiczny został przedstawiony w ujęciu chronologiczno-geograficznym w nawiązaniu do aspektu historyczno-kulturowego. Uwzględniona została także struktura ojkonimów mających w podstawie imiona germańskie. Toponimy te powstały głównie w wyniku transonimizacji rozszerzonej (derywacji słowotwórczej i paradygmatycznej).
Downloads
Bibliografia
Bijak, U. (2001). Imię Kazimierz i jego derywaty w toponimii polskiej. W: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch (red.), Toponimia i oronimia (s. 125–135). Kraków: DWN.
Bijak, U. (2021). Polish anthroponym-derived geographical names (An overview). W: A. Choleva-Dimitrova, M. Vlahova-Angelova, N. Dancheva (red.), Proceedings of the International Onomastic Conference “Anthroponyms and Anthroponymic Researches in the Beginning of 21st Century” (s. 29–41). Sofia: Bulgarian Academy of Sciences.
Bubak, J. (1993). Księga naszych imion. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czopek-Kopciuch, B. (2017). Imię Maria w polskiej ojkonimii. Onomastica, 61(2), 43–51.
Fros, H., Sowa F. (1998, 2007). Księga imion i świętych (t. 3, 6). Kraków: WAM.
Górny, H. (2011). Obraz idei współżycia Słowian zachowany w toponimii Polski – na przykładzie nazw miejscowych motywowanych wybranymi imionami dwuczłonowymi. Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Russologica, 4, 65–76.
Górny, H. (2017a). Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii. Onomastica, 61(2), 129–141.
Górny, H. (2017b) Słowiańskie imiona dwuczłonowe zachowane w najstarszych polskich toponimach (rekonesans). Onomastica, 61(1), 255–264.
Górny, H. (2018a). Imiona złożone o pierwotnym znaczeniu związanym z życiem rodzinnym w polskiej antroponimii i toponimii. W: M. Graf, W. Hofmański, P. Graf (red.), Z nazwą w świat. Filologiczna podróż z Profesor Ireną Sarnowską-Giefing (s. 195–208). Poznań: Instytut Naukowo-Wydawniczy MAIUSCULA.
Górny, H. (2018b). Polish Name-Based Toponyms from a Historical and Cultural Perspective. Onomastica Uralica, 12, 149–162.
Grzenia, J. (2002). Słownik imion. Warszawa: PWN.
Łobodzińska, R. (2012). Imiona pochodzenia germańskiego w polskim systemie imienniczym. W: M. Ološtiak (red.), Jednotlivé a všeobecné v onomastike. (s. 101–108). Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove.
Magda-Czekaj, M. (2019). Imię Zofia w kontekście językowym, kulturowym i religijnym. W: A. Rygorowicz-Kuźma, K. Rutkowski (red.), Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Zofii Abramowicz (s. 55–71). Białystok: Wydawnictwo UB.
Magda-Czekaj, M. (2021). Wschodniosłowiańskie imię Chodor i jego polski odpowiednik Teodor jako podstawy toponimów w Polsce. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 16, 127–139.
Malec, M. (1994). Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Nowik, K. (1998). Zmiany frekwencyjne w zasobie imion w Polsce powojennej. W: E. Jakus-Borkowa, K. Nowik (red.), Najnowsze przemiany nazewnicze (s. 57–71). Warszawa: Energeia.
Rymut, K., Czopek-Kopciuch, B., Bijak, U. (red.) (1996 i nast.). Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany. Kraków: DWN, Instytut Języka Polskiego PAN.
SIW – Rymut, K. (wyd.). (1995). Słownik imion współcześnie w Polsce używanych. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Skowronek, K. (2019). Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych). Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 14, 218–234.
SSNO – Taszycki, W. (red.). (1965 i nast.). Słownik staropolskich nazw osobowych (t. 1–6). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Swoboda, P. (2013). Imiona częste w Polsce w latach 1995–2010 oraz ich zróżnicowanie w czasie i przestrzeni. Onomastica, 57, 19–69.
Wójcik, U. (2017). Mazowieckie toponimy motywowane słowiańskimi imionami złożonymi. Onomastica, 61(2), 303–321.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
