Kodyfikacja języka wojskowego – wybrane postulaty językowe publikowane na łamach miesięcznika ,,Bellona”
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2018.9.04Słowa kluczowe:
military jargon, synchronic linguistics, culture of language, normativization, professional language, interwar periodAbstrakt
The aim of the article is to provide an insight into the codification of Polish military language, which occurred during interwar period. In order to describe how this process was being completed, ,,Bellona”, the army-related monthly publishing articles on normativization of military jargon, was analyzed. Special focus was given to commentaries on the abovementioned process, which were expressed by officers and linguists as well as by laymen, who were interested in this topic but did not serve in the army. These articles are an incredibly valuable source of information on how the codification of Polish military language was performed. Moreover, they reflect deep understanding of how this professional variety of Polish was perceived by individuals representing various social groups. The article provides an overview the most frequent linguistic postulates related to the codification of Polish military language, including the attitude towards loan-words and native lexemes, normativization, use of archaic and obsolete words in the military jargon as well as linguistic patterns, clarity and accuracy of lexemes, consistent use of established words and economy of military language. All of the abovementioned postulates are compared with the linguistic tendencies of interwar period to depict similarities and discrepancies between the military jargon and professional varieties of Polish.Downloads
Bibliografia
Bałaban T., 1921, Ministerstwo Spraw Wojskowych czy Ministerium Wojny?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 334–335.
Bałaban T., 1922a, Okręg Korpuśny czy Okręg Korpusu?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 80.
Bałaban T., 1922b, Winien czy powinien, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 292–293.
Bałaban T., 1922c, Oficer Wojsk Polskich, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 178–179.
Biesiekierski K., 1922, W sprawie słownictwa fortyfikacji polowej, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 172–174.
Gąsiorowski J., 1921a, W sprawie słownictwa wojskowego, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 434–440.
Gąsiorowski J., 1921b, Zagon zamiast raid, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 332–333.
Kaczorowski J., 1922, W sprawie nazw stopni podoficerskich, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 197–198.
Klemensiewicz Z., 1976, Historia języka polskiego, Warszawa.
Krasnowolski A., 1919, Najpospolitsze błędy językowe zdarzające się w mowie i piśmie polskiem, Warszawa
Kreja B., 1982, Z zagadnień kultury języka w Polsce niepodległej [w:] Język i językoznawstwo polskie w sześćdziesięcioleciu niepodległości (1918–1978). Materiały konferencji naukowej, Warszawa, 25 października 1978, Warszawa, s. 161–167.
Kucharski T., 1922, Pułk szwoleżerów czy pułk lekkokonny?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 196–197.
Kukiel M., 1921, Karabiny maszynowe czy samopały?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 820–821.
Kwaciszewski J., 1921, Kulomiot, kartaczownica czy karabin maszynowy, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 627–629.
Laskowski O., 1921, Język i słownictwo wojskowe Prądzyńskiego, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 727–732.
Laskowski O., 1922, Najazd czy zagon, harcownik czy zagończyk?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 75–78.
Markowski A., 2001, Ewolucja normy w polszczyźnie XX wieku [w:] Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, red. S. Dubisz i S. Gajda, Warszawa, s. 65–71.
,,Poradnik Językowy” on-line, 2016–2017, strona internetowa projektu https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/, kierownik projektu W. Decyk-Zięba (dostęp 10.08.2018).
[Redakcja], 1919, Bogactwo języka, ,,Poradnik Językowy”, z. 5, s. 65–69, dostępny w wersji cyfrowej na stronie internetowej projektu ,,Poradnik Językowy” on-line https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/, kierownik projektu W. Decyk-Zięba (dostęp 10.08.2018).
Rokicki C., 1920, Miłość obczyzny, ,,Poradnik Językowy”, z. 18, s. 108–111.
Rowecki S., 1921, Pozycja a linja obronna i strefa obronna (W sprawie ustalenia terminologii), ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 1108–1110.
Sagan-Bielawa M., 2014, Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków.
Szober S., 1921, Kilka uwag wytycznych w sprawie polskiego słownictwa wojskowego, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. IV, s. 329–332.
Tokarz W., 1922, Pierwszy pułk piechoty czy pułk pierwszy piechoty?, ,,Bellona. Miesięcznik Wojskowy Wydawany przez Komisję Wojskową”, r. V, s. 58–59.
Trzeba spolszczyć Polskę, 1919, ,,Poradnik Językowy”, z. 3, s. 33–35.
Walczak B., 1999, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
