Czary w leksyce dawnej polszczyzny
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2016.7.3Abstrakt
In the article the lexical units were analysed and put together with the semantic category – SORCERY (CZARY). The gathered written material was collected from all available lexicographical sources registering the vocabulary to the end of 19th century. As an addendum with the additional archaic texts the aforementioned lexemes were examined. It turned out that the analysed words concentrated around three fields coupled together with magic and its application; for example: activity, glance and the words. The specific places of wordforms in indicated categories were not constant. Several times it occured that seemingly stable formations changed completely its semantic content in the meaning. The processes referred to were investigated in the article. The dominating method in herein sketch is the analysis of contexts in which were grouped words from semantic field – SORCERY (CZARY) in the history of Polish language. Upon the evidence of such usage of particular word in the dictionaries registering old Polish vernacular the meaning value of it was considered in a given time.Downloads
Bibliografia
Birkowski F., 1623–1628, przedruk 2012, Kazania o naukach tajemnych, oprac. J. Korczak, Wroclaw.
Czechowicz J., 1785, Praktyka kryminalna to jest wzór rozważnego i porządnego spraw kryminalnych sądzenia. Według praw przyzwoitych i przystosowanych zdaniem autorów poważnych przez szlachetnego JMC Pana Jakoba Czechowicza Radcę i Sędziego miasta Chełmna. Z rękopisma po jego śmierci zostawionego, Chełm.
Gloger Z., 1898, Baśnie i powieści z ust ludu i książek, Warszawa.
Hauer J., 1693, Skarb abo skarbiec znakomitych sekretów oekonomiej ziemiańskiej, Kraków.
Krzyżanowski J., 1962, Polska bajka ludowa w układzie systematycznym, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Adler M., 1992, Księga wiedzy magicznej. Magia praktyczna, Łódź.
Barthel de Weyndenthal M., 1922, Uroczne oczy, Lwów.
Bednarczuk L., 1975, Z północno-wschodniej peryferii polszczyzny, „Język Polski”, 5, s. 326–332.
Berwiński R., 1862, Studia o gusłach, czarach, zabobonach i przesądach ludowych, Poznań.
Engelking A., 1991, Rytuały słowne w kulturze ludowej. Próba klasyfikacji, „Język a Kultura”, T. 4, red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa, Wrocław 1991, s. 75–85.
Engelking A., 2010, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Warszawa.
Grochowski M., 1990, Wprowadzenie do analizy pojęcia przekleństwo, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, 221, s. 83–99.
Kieckhefer R., 2001, Magia w średniowieczu, Kraków.
Kowalewska D., 2009, Magia i astrologia w literaturze polskiego oświecenia, Toruń.
Krótki Z., 2015a, Biała magia w leksyce dawnej polszczyzny, „Socjolingwistyka”, 29, s. 301–311.
Krótki Z., 2015b, Przepowiednia w historii języka polskiego, „Etnolingwistyka”, 27, s. 167–184.
Moszyński K., 1934, Kultura ludowa Słowian, cz. 2: Kultura duchowa, Kraków.
Pisarkowa K., 1998, Zaklęcia magiczne a korespondencja tekstu z faktem [w:] Tekst. Analizy i interpretacje, red. J. Bartmiński, B. Boniecka, Lublin, s. 151–167.
Walczak B., 1988, Magia językowa dawniej i dziś [w:] Język zwierciadłem kultury, czyli nasza codzienna polszczyzna, red. H. Zgółkowa, Poznań, s. 54–68.
Wierzbicka A., 1973, Akty mowy [w:] Semiotyka i struktura tekstu, red. M.R. Mayenowa, Wrocław, s. 202–219.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
