Funkcje imion żeńskich i męskich w inskrypcjach nagrobnych na dziewiętnastowiecznych polskich katolickich cmentarzach Podola
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2023.14.4Słowa kluczowe:
imię, Kresy Południowo-Wschodnie, Podole, funkcje imionAbstrakt
Celem artykułu jest analiza imion męskich i żeńskich w inskrypcjach nagrobnych z zabytkowych cmentarzy katolickich Podola (z okresu wiek XIX – początek XX wieku). Imiona na nagrobkach pełnią różne funkcje, m.in. służą rozróżnieniu płci osoby zmarłej, wyróżnieniu jej spośród innych pochowanych na cmentarzu. Ponadto przekazują emocje względem zmarłego, wskazują na relacje rodzinne i szersze aspekty kulturowe. Funkcję kulturową inskrypcji, której wykładnikami są imiona, można rozumieć jako funkcję rodową, pamięci narodu, przynależności do społeczeństwa, a także funkcję patriotyczną. W artykule zwrócono uwagę również na formy imion oraz ich pochodzenie.
Downloads
Bibliografia
Biolik, M. (2015). Funkcja kumulatywna nazw własnych a etniczne stereotypy językowe. W: I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf (red.), Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji (s. 51–62). Poznań: Instytut Naukowo-Wydawniczy Maiuscula.
Breza, E. (2015). Niektóre rzadsze imiona męskie (V). W: P. Stalmaszczyk, I. Jaros (red.), Amor verborum nos unit. Studia poświęcone pamięci Profesora Sławomira Gali (s. 33–44). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Czyżewski, F. (2009). Imiona typu Stefan : Stepan, Feodor : Teodor, Teodora : Chwedora w inskrypcjach nekropolii wschodniej Polski. W: ШЛЯХ ДА ЎЗАЕМНАСЦІ DROGA KU WZAJEMNOŚCI. Матэрыялы XV міжнароднай навуковай канферэнцыі (Гродна, 13–14 лістапада 2008 г.) (s. 31–41). Гродно: ГрДУ ім. Я. Купалы.
Czyżewski, F. (2015). Uwagi o pograniczu językowym na przykładzie językowym antroponimii południowego Podlasia. W: P. Stalmaszczyk, I. Jaros (red.), Amor verborum nos unit. Studia poświęcone pamięci Profesora Sławomira Gali (s. 53–65). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Długosz, K. (2010). Inskrypcje nagrobne w ujęciu językoznawczym. Wydanie II zmienione i rozszerzone. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zawodowej.
Grzenia, J. (1998). Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słownictwo i odmiana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzenia, J. (2002). Słownik imion. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzenia, J. (2010). Nasze imiona. 200 najczęściej nadawanych imion polskich w XX wieku. Katowice: Wydawnictwo Nomen Omen (publikacja elektroniczna, wersja 1.1).
Kojder, M. (2014). Imiona męskie w inskrypcjach nagrobnych wybranych cmentarzy wschodniej Lubelszczyzny. W: H. Arkuszyn, F. Czyżewski, A. Dudek-Szumigaj (red.), Cmentarze po obu stronach Bugu (s. 202–213). Włodawa–Lublin: Zakład Filologii Ukraińskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Towarzystwo Popularyzacji Piękna Polesia.
Kolbuszewski, J. (1985). Wiersze z cmentarza. O współczesnej epigrafice wierszowanej. Wrocław: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
Kosyl, C. (2001). Nazwy osobowe. W: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski (s. 431–445). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Malec, M. (1998). Imiona. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia
(s. 97–118). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Malec, M. (2001). Imię w polskiej antroponimii i kulturze (s. 7, 65). Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Malec, M. (2015). Kulturowe przyczyny zmian w polskim imiennictwie osobowym (w ujęciu diachronicznym). Onomastica LIX, 123–136.
Rieger, J.A. (2019). Szanse przetrwania czy odrodzenia się polszczyzny kresowej. Prace Filologiczne, t. LXXIII, 343–368.
Snopkow, P. (2017). Filozofia serca Pamfila Jurkiewicza. Analiza, interpretacja, refleksja. Humanistyka i przyrodoznawstwo, 23, 341–353.
Steczko, I. (2011). Językowe sposoby wyrażania aktu śmierci w dawnych inskrypcjach nagrobnych z cmentarza Rakowickiego w Krakowie. Annales Uniwersitatis Paedagogicae Cracoviensi. Studia Lingguistica VI, 92–108.
Syrnicka, K. (2001). Polska epigrafika nagrobna na Wileńszczyźnie. Tradycja i współczesność. Wilno–Lublin: Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie, s. 299.
Trzynadlowski, J. (1977). Małe formy literackie. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Seria A, nr 197. Wrocław: Ossolineum.
Wolnicz-Pawłowska, E. (1998). Pogranicze wschodnie. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia (s. 453–466). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Żuraszek-Ryś, I. (2015). O funkcji identyfikacyjnej w onomastyce. W: I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf (red.), Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji (s. 813–823). Poznań. uk.wikipedia.org/wiki/Кордоцентризм
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Słowo. Studia Językoznawcze

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.