Deonyms in Joachim Lelewel’s emigration letters to his friends
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2022.13.19Keywords:
deonym, deonymization, colloquial language, idiolec, letterAbstract
The purpose of the study is 1) to introduce the vocabulary created by deonymization, which Joachim Lelewel used in his correspondence with friends, 2) to identify the proprietary grounds motivating them, 3) to determine which words may have had the character of individualisms, 4) to indicate the mechanisms of deonym formation, and 5) their function in the studied letters. The collected deonyms inscribed in the texts of the letters, having to do with Lelewel’s daily life and his scientific and political activities, can be interpreted in the category of cultural signs reflecting 19th century reality through references to the historical, moral or cultural background of the era. The analyzed deonyms perform several functions in the studied correspondence: nominative, locative (chronologically and spatially), emotive-valuative, autobiographical and masking.
Downloads
References
Adamiszyn, Z. (1991). O sposobach i przyczynach powstawania derywatów okazjonalnych w potocznym akcie mowy. Socjolingwistyka, XI, 75–83.
Cieślikowa, A. (2006). Onimizacja, apelatywizacja a derywacja. W: Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.). Onimizacja i apelatywizacja (s. 47–56). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Dereń, B. (2005). Pochodne nazw własnych w słowniku i w tekście. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Doroszewski, W. (red.) (1958). Słownik języka polskiego (T. I–IX). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Górny, H. (2013). Nazwy własne w piśmiennictwie pamiętnikarskim XIX wieku. Perspektywa funkcjonalno-tekstologiczna. Kraków: Wydawnictwo LEXIS.
Jaros, V. (2015). Studia nad językiem i stylem naukowym pism Joachima Lelewela. Częstochowa: Wydawnictwo im. S. Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
Jaros, V. (2017). Nazwy maskujące w emigracyjnych listach Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych. Język Polski, XCVII, z. 3, 76–86.
Jaros, V. (2018). Eponimy w języku naukowym Joachima Lelewela. Komunikacja i konteksty, I, 27–48.
Jaros, V. (2021). Nazwy własne jako nośnik wartościowania i emocjonalności w listach Joachima Lelewela. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 7, 79–94.
Kałkowska, A. (1982). Struktura składniowa listu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Karłowicz, J., Kryński, A., Niedźwiecki, W. (1900–1927). Słownik języka polskiego (T: I–VIII). Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego Instytutu Popierania Nauki.
Kiklewicz, A. (2020). Znaczenie jednostki leksykalnej a tekst precedensowy. Język Polski, C, z. 2, 20–32.
Kosyl, C. (1978). Metaforyczne użycie nazw własnych. W: M. Szymczak (red.). Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego (s. 133–143).Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Linde, B. S. (1807–1814). Słownik języka polskiego. (T. I–VI). Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów.
Markowski, A. (1992). Kategoria potoczności w języku i opisie języka. W: J. Anusiewicz i F. Nieckula (red.). Język a kultura. (T. 5: Potoczność w języku i w kulturze) (s. 55–59). Wrocław.
Nagórko, A. (2005). Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem). Wyd. 3, rozszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Orgelbrand, M. (1861). Słownik języka polskiego (T. 1–2). Wilno.
Raszewska-Klimas, A. (2018). Wieloznaczność nazwisk Polaków. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Różycka, I. (2006). Czasowniki z obcą nazwą własną w podstawie. W: Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.). Onimizacja i apelatywizacja (s. 173–183). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Rutkowski, M., (2006). Apelatywna interpretacja nazw własnych w tekście. W: Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.). Onimizacja i apelatywizacja (s. 201–212). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Strycharska-Brzezina, M. (2010). Okazjonalne deonimy ludyczne w wybranych utworach literackich. W: R. Przybylska, J. Kąś, K. Sikora (red.). Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj (s. 521–528). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Tyrpa, A. (2006). Apelatywizacja etnonimów. W: Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.). Onimizacja i apelatywizacja (s. 261–269). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Warchala, J. (2003). Kategoria potoczności w języku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Więckowska, H. (1948). Przedmowa. W: Listy emigracyjne Joachima Lelewela. Wydała i wstępem opatrzyła H. Więckowska. T. 1 (1831–1835). (s. I–XII). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Słowo. Studia językoznawcze
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
