Problematyka zaskarżalności postanowienia w przedmiocie spisu inwentarza – w poszukiwaniu intencji ustawodawcy

Abstrakt

Tematem artykułu jest analiza regulacji dotyczącej możliwości zaskarżenia postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza.

Postępowanie w sprawie sporządzenia spisu inwentarza kończy się wydaniem merytorycznego postanowienia co do istoty sprawy. W związku z tym do nowelizacji z 2015 roku uznawano, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2006 roku, że zastosowanie ma tutaj art. 518 kpc – od postanowienia tego przysługiwała apelacja. Aktualnie, po zmianie przepisów, zastosowanie znajduje wprost regulacja z art. 637 § 4 kpc, zgodnie z którą od postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza wnieść można zażalenie. Zgodnie z przepisami przysługuje ono również na postanowienie oddalające wniosek o sporządzenie spisu inwentarza, postanowienie o odrzuceniu wniosku o sporządzenie spisu inwentarza, jak i postanowienie o umorzeniu postępowania. Zażalenie przysługuje także na postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza. Natomiast nie przysługuje tutaj ani nie przysługiwała w poprzednim stanie prawnym skarga kasacyjna. Wynika to bezpośrednio z treści art. 519¹ § 4 pkt 3 kpc.  Wskazać jednak należy pewną daleko idącą wątpliwość, która pojawia się wraz z nowelizacją przepisów postępowania cywilnego. Skoro ustawodawca uznaje, że środkiem zaskarżenia właściwym w tym przypadku jest zażalenie, to sugerowałoby to, że postanowienia te nie są orzeczeniami co do istoty sprawy. Z drugiej jednak strony, gdyby ustawodawca nie przewidywał apelacji jako środka odwoławczego od postanowień w sprawach dotyczących spisu inwentarza, to ograniczenie dopuszczalności skargi kasacyjnej wydawałoby się zbędne.