Znaczenie odontologii sądowej w identyfikacji ofiar katastrof masowych

Abstrakt

Artykuł przedstawia problematykę związaną z identyfikacją ofiar dzięki ekspertyzie odontologicznej. Rozwój genetyki daje kryminalistyce wspaniałe narzędzie, jakim jest analiza profilu genetycznego DNA, który w sposób kategoryczny umożliwia identyfikację ludzkich szczątków. Badanie tego typu nie jest jednak możliwe we wszystkich przypadkach. Zastosowanie znajduje jedynie w sytuacji zachowania się tkanek miękkich, w przeciwnym razie doskonałym materiałem identyfikacyjnym będzie zachowane uzębienie. Metoda często znajduje zastosowanie podczas identyfikacji ciał narażonych na działanie wysokich temperatur oraz w posuniętym rozkładzie gnilnym. Rozwój ekspertyzy odontologicznej byłyby niemożliwy bez wkładu wybitnych stomatologów, takich jak m.in. Adolf Zsigmondy. Opracowując pierwszy, graficzny system oznaczenia zębów, przetarł on szlak powszechnym dzisiaj systemom TDS oraz UNS. Dobry system klasyfikacji uzębienia jest niezbędnym narzędziem odontologów i stomatologów pracujących nad identyfikacją zwłok oraz bezpośrednio wiąże się z koniecznością wykorzystania materiałów porównawczych, także kluczowych w skutecznej identyfikacji zwłok, a niekiedy szczątków ludzkich. Są nimi dane pozyskane od gabinetów stomatologicznych, w postaci kompleksowych informacji na temat pacjentów – ich karty leczenia stomatologicznego, odlewy ortodontyczne, fragmenty protez i koron, zdjęcia RTG itp. W dobie powszechnej komputeryzacji metody zapoczątkowane w XIX w. są usprawniane dzięki specjalistycznym programom komputerowym i wzbogacane za sprawą baz danych stomatologicznych. Ekspertyza odontologiczna i jej rozwój w rezultacie umożliwiają skuteczną identyfikację ok. 60% zwłok badanych z pomocą tej procedury w przypadku niemożności wykorzystania do tego celu materiału DNA.