On the Edge. Relics of LBK Settlement at the Site of Kruszyn 3, Commune Włocławek (Household A)
DOI:
https://doi.org/10.15584/anarres.2024.19.2Słowa kluczowe:
Linear Pottery culture, LBK, Kuyavia, longhouses, settlement, NeolithicAbstrakt
The aim of the article is to present the LBK sources recorded in the northern part of the site of Kruszyn 3, commune Włocławek. A special feature of the site is its location on the edge of the Kuyavia Lake District and the Płock Basin. The former was intensively settled in the Early Neolithic, while the latter was anecumene. The complex of finds described in the article consists of the remains of a house, outbuildings, a relatively numerous pottery assemblage and less numerous flints, stone tools, and animal bone remains. The entire site dates to phase II (Music-Note Phase) of the LBK in Kuyavia.
Bibliografia
Bauman Z. 1973. Culture as Praxis. London: Routledge and Kegan Paul.
Bieniada R. 2013. Regionalizm i regionalizacja w definicji. Wybrane problemy teoretyczne. Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politikon” 6, 281–299 (https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-3f280db2-db0e-485d-9ab8-0b963d9d5db5).
Brigand R., Dubouloz J. and Weller O. 2022. Colonization dynamics of LBK farmers in Europe under geostatistics test. Documenta Praehistorica 49, 2–45. DOI: 10.4312/dp.49.12
Bronk Ramsey Ch. 2024. OxCal 4.4.4. (https://c14.arch.ox.ac.uk/oxcal/OxCal.html, access: 06.2024).
Czerniak L. 1994. Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach. 5400–3650 p.n.e. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Czerniak L. 1996. Zagadnienie odrębności kulturowej neolitycznych mieszkańców Kujaw. In A. Kośko, J. Bednarczyk and P. Chachlikowski (eds.), Z badań nad genezą regionalizmu kulturowego społeczeństw Kujaw (= Studia i Materiały do Dziejów Kujaw 6). Poznań, Kruszwica, Inowrocław: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 25–38.
Czerniak L. 2004. Kultury z cyklu ceramiki wstęgowej. In J. Bednarczyk and A. Kośko (eds.), Od długiego domu najstarszych rolników do dworu staropolskiego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 195–233.
Czerniak L. 2016. Osady społeczności kultur ceramiki wstęgowej. In M. Szmyt (ed.), Osadnictwo społeczności neolitycznych na stanowisku 2 w Janowicach, woj. kujawsko-pomorskie (= Studia i Materiały do Badań nad Późnym Neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 6). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 73–123.
Czerniak L. 2019. Kto mieszkał w długich domach? Próba nowego spojrzenia na możliwości rekonstrukcji domu kultury ceramiki wstęgowej rytej. In M. Szmyt, P. Chachlikowski, J. Czebreszuk, M. Ignaczak and P. Makarowicz (eds.), Vir Bimaris. Od kujawskiego matecznika do stepów nadczarnomorskich. Studia z dziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko (= Archaeologia Bimaris 5). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 229–241. (https://repozytorium.bg.ug.edu.pl/file-View.seam?fileName=Czerniak_Lech_Kto_mieszkal_w_dlugich_2019.pdf&entityType=article&fileTitle=Czerniak_Lech_Kto_mieszkal_w_dlugich_2019.pdf+%2F+4+MB+%2F+&lang=pl&fileId=UOGc34989b143304f3499525d03b2d065d8&cid=56344).
Domańska L. 2016. Change and continuity. Traditions of the flint processing from the perspective of the Tążyna river valley. Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzka Fundacja Badań Naukowych (https://www.academia.edu/34954427Change_and_Continuity_Traditions_of_the_flint_processing_from_the_perspective_of_the_T%C4%85%C5%BC yna_river_valley).
Grygiel R. 2004. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, 1: Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej / The Neolithic and EarlyBronze Age in the Brześć Kujawski and Osłonki Region, 1: Early Neolithic. Linear Pottery Culture. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego.
Kabaciński J. 2010. Przemiany wytwórczości krzemieniarskiej społeczności wstęgowych strefy wielkodolinnej Niżu Polskiego. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Oddział w Poznaniu.
Leśniak-Moczuk K. 2018. Regionalizm w teorii i praktyce. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 54, 160–169. DOI: 10.15584/nsawg.2018.2.10
Makowiecki D. 2016. Zwierzęce szczątki kostne. In M. Szmyt (ed.), Osadnictwo społeczności neolitycznych na stanowisku 2 w Janowicach, woj. kujawsko-pomorskie (= Studia i Materiały do Badań nad Późnym Neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 6). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 345–356.
Marciniak A. 2005. Placing Animals in the Neolithic. Social Zooarchaeology of Prehistoric Farming Communities. London: UCL Press.
Marciniak A., Pyzel J., Krueger M., Lisowski M., Bronk Ramsey Ch., Dunbar E., Barclay A., Bayliss A., Gaydarska B. and Whittle A. 2022. A history of the LBK in the central Polish lowlands. Praehistorische Zeitschrift 97(2), 377–408. DOI: 10.1515/pz-2022-2041
Merlau-Ponty M. 1962. Phenomenology of Perception. London: Routledge and Kegan Paul.
Oberc T., Czekaj-Zastawny A. and Rauba-Bukowska A. 2022. Radiocarbon dating for the Linear Pottery culture from the territory of Poland – research problems. In M. Grygiel and P. Obst (eds.), Walking among ancient trees. Studies in honour Ryszard Grygiel and Peter Bogucki on the 45th anniversary of their research collaboration. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 183–212.
Płaza D. K. 2021. Spatial and functional development of the early Neolithic LBK settlement at Kruszyn, site 10, province Włocławek. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 48, 11–26.
Pyzel J. 2006. Die Besiedlungsgeschite der Bandkeramik in Kujawien. Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums 53, 1–57. DOI: 10.11588/jrgzm.2006.1.18493
Pyzel J. 2009. Setlement history of the Linear Band Potery culture in Kuyavia. In D. Hofmann and P. Bickle (eds.), Creating Communities. New Advances in Central European Neolithic Research. Oxford: Oxbow Books, 71–79 (https://www.academia.edu/1962629/Settlement_history_of_the_Linear_Band_Pottery_culture_in_Kuyavia).
Pyzel J. 2010. Historia osadnictwa społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej na Kujawach (= Gdańskie Studia Archeologiczne. Seria Monografie 1). Gdańsk: Instytut Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego.
Pyzel J. 2017. Field Survey Versus Excavation – Compatibility of Results Illustrated by the Example of Selected Sites from the A1 Motorway in the Włocławek Province, Poland. Analecta Archaeologica Ressoviensia 12, 285–298. DOI: 10.15584/anarres.2017.12.16
Pyzel J. 2019a. Analiza technologiczno-stylistyczna ceramiki KCWR. Technological-stylistic analysis of LBK pottery. In J. Pyzel (ed.), Ludwinowo 7. Osada neolityczna na Kujawach. Ludwinowo 7. Neolithic settlement in Kuyavia (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 8). Pękowice, Gdańsk: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 47–56. DOI: 10.1553/archaeologia104s323
Pyzel J. 2019b. Organizacja przestrzenna osady KCWR. Spatial organisation of the LBK settlement. In J. Pyzel (ed.), Ludwinowo 7. Osada neolityczna na Kujawach. Ludwinowo 7. Neolithic settlement in Kuyavia (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 8). Pękowice, Gdańsk: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 77–146. DOI: 10.33547/ODA-SAH.08.Lud.02.5
Pyzel J. 2021a. Early neolithic Settlement Patterns in the Polish Lowlands – a Case Study of Selected Micro- Regions in Eastern Kuyavia. Open Archaeology 2021, 1091–1104. DOI: 10.1515/opar-2020-0173
Pyzel J. 2021b. On the Bandkeramik on the Lower Vistula River. Sprawozdania Archeologiczne 73(1), 203–219. DOI: 10.23858/SA/73.2021.1.2545
Pyzel J., Pilarski B. and Cyganiewicz P. 2019. Obiekty nieruchome KCWR. LBK non-portable features. In J. Pyzel (ed.), Ludwinowo 7. Osada neolityczna na Kujawach. Ludwinowo 7. Neolithic settlement in Kuyavia (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 8). Pękowice, Gdańsk: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 47–56. DOI: 10.33547/ODA-SAH.08.Lud.02.1
Rzepecki S. 2013. Beside the mainstream. Some reflections on the LBK in Kujavia. Sprawozdania Archeologiczne 65, 79–130 (https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/74872/edition/54740/content).
Rzepecki S. 2014. Two water wells of the LBK culture from the north part of the site of Kruszyn 3/10, Włocławek commune. Analecta Archaeologica Ressoviensia 9, 95–122 (http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/ 2834).
Siciński W., Płaza D. K. and Papiernik P. 2016. Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku 10 w Kruszynie, pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa autostrady A-1) (= Via Archaeologica Lodziensis 6). Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi (https://nid.pl/dopobrania/OZA2016/Ratownicze-badania-archeologiczne-na-stanowisku10-wKruszynie,pow.W%C5%82oc%C5%82awek,woj.kujawsko-pomorskie(trasa-autostrady-A1).pdf).
Szmyt M. 2013. Late Neolithic landscapes on the Polish Lowland. People, culture and economy in Kujawy – 4th and 3rd millennia BC (= Studien zur Archaeologie in Ostmitteleuropa 12). Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH.
Szydłowski M. 2019. Analiza neolitycznych zabytków kamiennych. The analysis of Neolithic stone artefacts. In J. Pyzel (ed.), Ludwinowo 7. Osada neolityczna na Kujawach. Ludwinowo 7. Neolithic settlement in Kuyavia (= Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne 8). Pękowice, Gdańsk: Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 229–237. DOI: 10.33547/ODA-SAH.08.Lud.06
Tilley Ch. 1994. A Phenomenology of Landscape, Places, Paths and Monuments. Oxford: Berg.
Tilley Ch. 2010. Interpreting Landscapes. Geologies, Topographies, Identities (= Explorations in Landsace Phenomenology 3). Walnut Creek: Left Coast Press.
Twardy J. and Forysiak J. 2010. Przyrodnicze podstawy funkcjonowania osadnictwa na stanowisku archeologicznym Kruszyn 3. In S. Rzepecki (ed.), Opracowanie wyników archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku Kruszyn 3, gm. Włocławek (NR AUT 100), unpublished typescript in the collection of the National Institute of Cultural Heritage of Poland, 5–24.
Waszczuk K. 2010. Analiza zwierzęcych szczątków kostnych ze stanowiska nr 3 w Kruszynie, gm. Włocławek, nr AUT 100. In S. Rzepecki (ed.), Opracowanie wyników archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku Kruszyn 3, gm. Włocławek (NR AUT 100), unpublished typescript in the collection of the National Institute of Cultural Heritage of Poland, 301–335.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Analecta Archaeologica Ressoviensia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
