Rola ukraińskiej inteligencji w przygotowaniu publikacji religijnych dla chłopstwa Ukrainy Naddnieprzańskiej: wymiar galicyjski
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.10.7Słowa kluczowe:
publikacje religijne, inteligencja ukraińska, oświecenie chłopów, lwowska „Prosvita”, ukraiński projekt narodotwórczyAbstrakt
W artykule przedstawiono rolę inteligencji naddnieprzańskiej w przygotowywaniu publikacji religijnych dla chłopstwa oraz doświadczenie aprobaty tych tekstów w wydaniach lwowskiej „Prosvity”. Uwzględniono wyznaczenie miejsca tego typu druków w projektach edukacyjnych i narodotwórczych. Zagadnienie rozpatrywane jest w kontekście przedstawienia krótkiej historii wydawania popularnych książek religijnych na Ukrainie Naddnieprzańskiej oraz określenia znaczenia tego rodzaju publikacji w życiu społecznym Galicji.
Downloads
Bibliografia
Archiwum Regionalne Obwodu Odeskiego, f. 9. Otdielnyii tsenzor po vnutriennei tsenzurie v h. Odessie, op. 1, od. zb. 308 Pieriepiska s Hlavnym Upravlieniiem po dielam piechati o razrieshiennych i zapreszcziennych k izdaniiu proizviedieniiach Pushkina, Tobilievicha, Hrinchenko i dr. avtorov na ukrainskom yazykie.
Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie, f. KMF 19. Dokumenty z istorii ukrainskoi kultury i revoliutziinoho ruhu, op. 1, od. zb. 21. Dielo o razreshenii Hlavnoho Upravlieniia po dielam pieczati izdaniia oper, piesien, stichov i dr proizviedienii na ukrainskom yazykie.
Dział rzadkich publikacji i rękopisów Odeskiej Narodowej Naukowej Biblioteki, f. 28. Phond M. Ph. Komarova, kart. 3, nr 482. S. Yephriemov; kart. 5, nr 484. M. Lobodovskyi; kart. 7, nr 486. P. Ya. Stebnytskyi.
Instytut Rękopisów Biblioteki Narodowej Ukrainy im. W. Wernadskiego, f. 3(ІІІ). Kompleksny phond „Lystuvannia. Zibrannia lystiv vydatnykh diiachiv nauky i osvity XVII – XX st”, od. zb. 40922. Komarovu M. Ph. B. Hrinchenko.
Krymskui A., Mukhailo Komar, “Zoria” z 15(27) ІХ 1896, nr 18.
L-ko Kh-na, Opovistky i krytychni zamitky, “Zoria” z 1 (13) ІІ 1894, nr 3.
lvivski vydania Panteleimona Kulisha, “Zoria” z 15(27) ІV 1882, nr 8.
Red[aktsiia] “Ridnoho Kraiu”, “Chasopis dlia batiushok i matushok”, “Ridnyi Krai” 1909, nr 10.
Voronyi M., Panteleimon Kulish, “Zoria” z 15(27) ІІ 1897, nr 4..
Alieksandrov V., Tykhomovni spivy na sviati motivy, Kharkiv 1883.
An-skii S. A. [Sh. Rapoport], Ocherki narodnoi literatury, Sankt-Peterburg 1894.
Barvinskyi O., Spomyny z moho zhyttia. Persha chast, Lviv 1912.
Belei I., Dvadtsiat i piat lit istorii T-va „Prosvity”, Lviv 1894.
Epistoliarna spadshchyna Ahatanhela Krymskoho (1890-1941), red. O.D. Vasyliuk; red. L. V. Matvieieva, t.1 (1890-1917), Kyiv 2005.
Hrinchenko B., P. A. Kulish. Biohraphicheskii ocherk, Chernihov 1899.
Lozynskyi M., Sorok lit diialnosti „Prosvity”: V 40-litnii yuvilei Tovarystva, Lviv 1908.
Lototskyi O., Storinky mynuloho, t. ІІ, Varshava 1933.
Maksimovich M., Kniha Nauma o vielikom Bozhiiem Mirie, Moskva 1833.
Propamiatna knyha: pershyi ukrainskyi prosvitno-ekonomichnyi konhres, uladzhenyi Tovarystvom „Prosvita” v sorokalittia zasnuvannia u Lvovi v dniach 1 i 2 liutoho 1909 roku: Protokoly i repheraty, Lviv 1910.
Sumtsov N. Ph., Novieishaia poeziia kak obrazovatielnoie sriedstvo dlia kriestian, Kharkiv 1883.
Tovarystvo „Prosvita” u Lvovi: pokazhchyk vydan. 1868-1939: [kataloh], oprac.: O. H. Berbeka, L. V. Holovata, Lviv 1996.
Yephriemov S., Pro dni mynuli (spohady), Kyiv 2011.
Arkusha O., Ukrainskyi natsionalno-politychnyi rukh u Halychyni naprykintsi 80-kh rr. ХІХ st., “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 1997, nr 3-4, s. 118-138.
Dzera O. V., Istoriia ikrainskikh perekladiv Sviatoho Pysma, “Inozemna filolohiia” 2014, nr 127, s. 214–222.
Hnatenko A. L., Kotenko T. I., Pereklady Pylypa Morachevskoho knyh Novoho Zavitu ta Psaltyria ukrinskoiu movoiu seredyny ХІХ st. (oryhinaly ta spysky u knyhoskhovyshchakh Rosii ta Ukrainy), “Rukopysna ta knyzhkova spadshshyna Ukrainy” 2007, вип. 12, с. 154–177.
Holyk R., Chytalnia dlia narodu: vydannia “Prosvity”, stereotypy masovoi kultury i mentalnist halychan pershykh desiatylit ХХ st., “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, вип. 19, с. 217-244.
Honchar O., Mykola Kostomarov: postat istoryka na tli epokhy, Kyiv 2017.
Ivanychuk R., Komarynets T., Melnyk I., Serediak A., Narys istorii “Prosvity”, Lviv-Krakiv-Paris 1993.
Kobza Zh. M., “Prosvita” ‒ svitlo, znannia, dobro i volia ukrainskoho narodu (Do 125-richchia z dnia zasnuvannia), Drohobych 1993.
Kolb N., Hreko-katolytske parafiialne dukhovenstvo u chytalnianomu rusi v Halychyni (kinets ХІХ st.), “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 329- 335.
Kolb N., Konservatyvno-klerykalna / khrystyiansko-suspilna techiia i narodovtsi u 1880-1890-kh rr., Osobystyi arkhiv Natalii Kolb, Rukopys 2018.
Kolb N., Khrystyiansko-suspilna techiia i natsionalna demokratiia (1895–1899 rr.), Osobystyi arkhiv Natalii Kolb, Rukopys 2018.
Kravchuk A., Indeks ukrainskoi katolytskoi periodyky Halychyny. 1871-1942, Lviv 2000.
Kruhlashov A., Diialnist prosvitnytskykh tovarystv Zakhidnoi Ukrainy ta problemy natsionalnoho Vidrodzhennia u tvorakh Mykhaila Drahomanova, “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 611-614.
Liuzniak M., Ukrainska naukovo-populiarna knyha kintsia ХІХ – pochatku ХХ st. Yak sotsiokulturnyi fenomen: z istorii vynyknennia ta stanovlennia, Lviv 2000.
Lozynskyi M., Relihiino-osvitnie knyhovydavnytstvo v Ukraina: istoriia ta suchasnist–, “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 122-126.
Mesha V. H., Uchast pravoslavnoho dukhovenstva v ukrainskomu natsionalnomu vidrodzhenni ostannioi chverti ХІХ st., “Naukovi pratsi. Istoriia” 2009, t. 94, vyp. 81, s. 19-22.
Mudryi M., Sproby ukrainsko-polskoho porozuminnia v Halychyni (60-70-i roky ХІХ st.), “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 1997, vyp 3-4, s. 58-117.
Nakhlik Ye., Bibliia v perekladakh Panteleimona Kulisha, “Roczniki Humanistyczne” 1996, t. XLIV, zeszyt 7, s. 129-144.
Nakhlik Ye., Osoblyvosti relihiino-filisifskoho svitohliadu Panteleimona Kulisha, “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2006-2007, vyp. 15, s. 487-497.
Nakhlik Ye., Svitohliad i tvorchist Panteleimona Kulisha, Lviv 2007, t.2.
Nowak M., Dva svity: Problema natsionalnoi identyfikatsii Andreia Sheptytskoho v 1865-1914 rokakh, per. A, Pavlyshun, Lviv 2023.
Pashuk V., Hreko-katolytske dukhovenstvo – vazhlyvyi sotsialnui chynnyk fopmuvannia tovarystva “Prosvita”, “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2020, vyp 33, s. 38-49.
Pashuk V., Manifestaciia ideinykh zasad tovarystva “Prosvita” (Za materialamy Ustanovchykh Zboriv), “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 34-56.
Pashuk V., Tserkovno-relihiina tematyka u pershykh vydanniakh Tovarystva “Prosvity” 1868-1871 rr., “Istoriia relihii v Ukraini: naukovyi shchorichnyk” 2014, kn. 1, s. 217-235.
Pashuk V., Tserkovno-relihiina tematyka u vydanniakc “Prosvity” 1872-1876 rr., “Istoriia relihii v Ukraini: naukovyi shchorichnyk” 2016, ch. 1: Tserkovna istoriia, s. 323-337.
Raikivskyi I., Ideia ukrainskoi sobornosti v pidavstriiskii Halychyni (ХІХ – pochatok ХХ stolittia), Ivano-Frankivsk 2016.
Sereda O., Idei “orhanichnoho rozvoiu” na storinkakc chasopysu “Rus” (1867), “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 64-76.
Serediak A., “Prosvita” i radykalne seredovyshche Halychyny (Do istorii vzaiemyn Ivana Franka z Tovarystvom), “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 394-413.
Steblii F., Otets Hnat Rozhanskui – diiach “Prosvity”, “Ukraina: kulturna spadshchyna, natsionalna svidomist, derzhavnist” 2010, vyp 19, s. 388-393.
Stepanenko H., Kulturno-osvitnia diialnist pravoslavnoho duchovenstva Podillia (ХІХ – pochatok ХХ st.), “Probliemy istorii Ukrainy ХІХ – pochatku ХХ st.”, 2001, vyp. ІІ, s. 214-227.
Zbozhna O., Dovha i nelehka doroha do ukrainskoho narodu Sviatoho Pysma v perekladi P. Kulisha, I. Puliuia, I. Nechuia-Levytskoho (Do 90-richchia vid dnia pamiati Ivana Puliuia) [w:] Vydatni postati v ukrainskii kulturi i nautsi: zb. pr., Ternopil 2008, t. 4, s. 302–308.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
