Działalność Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Krakowie w latach I wojny światowej
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2023.9.10Słowa kluczowe:
stowarzyszenie, Kraków, dobroczynność, religijność, kobietyAbstrakt
Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo powstawały na ziemiach polskich od lat 50. XIX w. Jedno z pierwszych utworzono w Krakowie. Artykuł ma na celu przybliżyć działalność pań miłosierdzia oraz panien ekonomek w latach poprzedzających I wojnę światową oraz w jej trakcie. Członkinie stowarzyszenia udzielały ubogim chorym doraźnej pomocy, takiej jak wykonywanie opatrunków czy dostarczanie żywności i innych artykułów codziennego użytku. Poza pomocą materialną duży nacisk kładziono również na religijny aspekt życia podopiecznych. Panny ekonomki od początku XX w. skupiały się na pracy w ambulatorium, a w czasie wojny na organizowaniu kursów pielęgniarskich.
Downloads
Bibliografia
Mały Podręcznik Pań Miłosierdzia. Przekład z francuskiego, Kraków 1914.
Sprawozdanie jubileuszowe Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla Ubogich Chorych w Krakowie: z czynności tegoż Towarzystwa w okresie upłynionych lat 50-ciu, Kraków 1910.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1866 r. do 1 tycznia 1867 r., Kraków 1867.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1870 r. do dnia 1 stycznia 1871 r., Kraków 1871..
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1891 r., do dnia 1 stycznia 1892 r., Kraków 1892.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1904 r. do dnia 1 stycznia 1905 r., Kraków 1905.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1913 r. do 31 grudnia 1913 r., Kraków 1914.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1914 r. do 31 grudnia 1914 r., Kraków 1915.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1915 r. do 31 grudnia 1915 r., Kraków 1916.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo dla ubogich chorych w Krakowie od dnia 1 stycznia 1916 r. do 31 grudnia 1916 r., Kraków 1917.
Sprawozdanie Pań Miłosierdzia w Krakowie, „Miłosierdzie Chrześcijańskie” 1918 vol. 132, no. 40.
Baran A., Oddziaływanie kapucynów warszawskich na kobiety w dobie międzypowstaniowej (1831-1864), „Nasza Przeszłość” 2019, vol. 131. DOI: https://doi.org/10.52204/np.2019.131.43-72
Barnaś-Baran E., Dobroczynność i filantropia w społecznościach wielokulturowej Galicji [in:] Myśl i praktyka edukacyjna w obliczu zmian cywilizacyjnych, t. 1, Człowiek i wychowanie w perspektywie wieloetnicznej i wielokulturowej, ed. K. Szmyd, E. Barnaś-Baran, E. Dolata, A. Śniegulska, Rzeszów 2012.
Barnaś-Baran E., Wychowanie moralne i religijne ubogich i sierot w Krakowskim Towarzystwie Dobroczynności w latach 1816–1918, „Studia Pedagogica Ignatiana” 2016, 19 (2). DOI: https://doi.org/10.12775/SPI.2016.2.003
Bołdyrew A., Żłobki i stacje „Kropla Mleka” jako placówki wspierające ubogie rodziny w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, „Wychowanie w Rodzinie” 2016, vol. 14, no. 2.
Brenk M, Działalność dobroczynna i filantropijna na ziemiach polskich w czasie niewoli narodowej. Zarys problematyki [in:] POMOC-WSPARCIE-RATOWNICTWO. O optymalizacji rozwoju i edukacji człowieka na różnych etapach życia, ed. A. Knocińska, P. Frąckowiak, Poznań–Gniezno 2017.
Budzyńska N., Brat Albert. Biografia, Kraków 2022.
Chwalba A., Festung Krakau. Kraków w cieniu twierdzy (1850–1914), Kraków 2022.
Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, ed. M. Przeniosło, Kielce 2008.
Domańska J., Dobroczynność względem sierot na ziemiach polskich do 1918 roku, „Biuletyn Historii i Wychowania” 2011, no. 27.
Dzieje Krakowa, T. 3: Kraków w latach 1796–1918, ed. J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, J. Mitkowski, Kraków–Wrocław 1985.
Dzieje pielęgniarstwa w Krakowie, ed. K. Zahradniczek, Kraków 2011.
Gaworzewski J., Przez 75 lat pracy Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Krakowie (1855–1930), Kraków 1930.
Glugla P., Z dziejów Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Tarnowie w latach 1872–1949, „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej” 2009, 16.
Haratyk A., Rozwój opieki nad dziećmi i młodzieżą w Galicji doby autonomicznej, Warszawa 2002.
Hoff J., Czas wolny mieszkanek miasta galicyjskiego w XIX w. [in:] Kobieta i kultura życia codziennego, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997.
Krzysztofek K, Stowarzyszenia katolickie w Krakowie w latach 1918–1939, Kraków 2014.
Księga Pamiątkowa trzechsetlecia Zgromadzenia Księży Misjonarzy (1625–1925), Kraków 1925.
Leś E., Od filantropii do pomocniczości. Studium porównawcze rozwoju i działalności organizacji społecznych, Warszawa 2000.
Leś E., Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Warszawa 2001.
Mazur E., Dobroczynność w Warszawie w XIX wieku, Warszawa 1999.
Perkowska U., Anna Rydlówna (1884–1949): organizatorka szkolnictwa pielęgniarskiego, działaczka społeczna i niepodległościowa, Kraków 2010.
Perkowska U., Ty, Panie, wskazujesz mi drogę życia. S. Magdalena Maria Epstein, Kraków 2005.
Piotrowska-Marchewa M., Nędzarze i filantropi. Problem ubóstwa w polskiej opinii publicznej w latach 1815–1863, Toruń 2004.
Płaszewska-Żywko L., Powstanie i rozwój Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Higienistek w latach 1925–1950 [w:] Dzieje pielęgniarstwa w Krakowie, ed. J. Zahradniczek, Kraków 2011.
Płaszewska-Żywko L., Szkoła Zawodowych Pielęgniarek Stowarzyszenia PP. Ekonomek św. Wincentego a Paulo w Krakowie i jej działalność w latach 1911–1921 [in:] Dzieje pielęgniarstwa w Krakowie, ed. K. Zahradniczek, Kraków 2011.
Raś D., Rodziny ubogie i przestępczość od XVI do XX wieku. Warunki życia, badania psychologiczno-społeczne, dobroczynność i wychowanie młodzieży, Kraków 2011.
Sikorska-Kowalska M., Moda na dobroczynność w wieku XIX [in:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t. 6, „Moda i styl życia”, ed. J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Łódź–Olsztyn 2017. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-801-2.04
Umiński W., Działalność dobroczynna ziemian na przykładzie Towarzystwa św. Wincentego a Paulo na terenie Wielkopolski drugiej połowy XIX wieku, „Nasza Przeszłość” 2016, vol. 125. DOI: https://doi.org/10.52204/np.2016.125.201-218
Historia prowincji krakowskiej, „Szarytki”, https://www.krakow.szarytki.pl/?page_id=10623 [access: 15.01.2023].
Jodłowska R., Krzesz-Męcina Józef Feliks, „Internetowy Polski Słownik Biograficzny”, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jozef-feliks-krzesz-mecina-1860-1934-malarz [access: 12.11.2022].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
