Początki ruchu syjonistycznego w Galicji w 1898 roku w świetle dokumentacji lwowskiego Namiestnictwa

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/galisim.2023.9.23

Słowa kluczowe:

Alija Erec Israel, Galicja, Palestyna, syjonizm, Salz Abraham

Abstrakt

Judaika zgromadzone w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie, zwanym również zwyczajowo Archiwum Bernardyńskim, należą bez wątpienia do najważniejszych materiałów źródłowych do historii Żydów galicyjskich i małopolskich. Na szczególne wyróżnienie zasługują zespoły poświęcone „Krajowej Organizacji Syjonistycznej we Lwowie” (fond 338) oraz „Żydowskiej gminie wyznaniowej we Lwowie” (fond 701) 82 . Okazuje się jednak, że wartościowe materiały dotyczące problematyki żydowskiej znajdziemy również w zespole zatytułowanym „C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/ „K.k. Galizische Statthalterei” (fond 146), który obejmuje wszelką dokumentację (blisko 200 tysięcy jednostek archiwalnych) wytworzoną dla potrzeb najważniejszej władzy politycznej w Galicji w XIX i w początkach XX w. W zespole tym znajdują się m.in. „Raporty starostów odnośnie działalności żydowskich organizacji do kolonizacji terytorium Palestyny Zion”, które stanowią niecenione źródło wiedzy na temat początków emigracji żydowskiej do Palestyny, a przede wszystkimi jej przebiegu w Galicji i stosunku do niej władz państwowych. Na podstawie sporządzonych w 1898 r. raportów starostów powiatowych można pokusić się o odtworzenie

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv, Archives: Namiestnictwo Galicyjskie (fond 146): „Raporty starostów odnośnie działalności żydowskich organizacji do kolonizacji terytorium Palestyny Zion”, fond 146, desc. 58, case 3076.

Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1898, Lwów 1898.

Ustawa o prawie stowarzyszeń z dnia 15 XI 1867 r. [in:] Przekłady Ustaw, Rozporządzeń i Obwieszczeń Prawa, Państwa dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież Wielkiego Księstwa Krakowskiego, Lwów 1867.

Thon O., Kazania 1895–1906, introduction by H. Pfeffer, M. Galas, Kraków–Budapeszt 2010.

Adelsgruber P., Cohen L., Kuzmany B., Getrennt und doch verbunden: Grenzstädte zwischen Österreich und Russland 1772 – 1918, Wien–Köln–Weimar 2011. DOI: https://doi.org/10.7767/boehlau.9783205791232

Bałaban M., Żydzi w Austryi za panowania cesarza Franciszka Józefa I, ze szczególnem uwzględnieniem Galicyi, 1848–1908, Lviv 1908.

Broński K., Rozwój gospodarczy większych miast galicyjskich w okresie autonomii, Kraków 2003.

Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie. Przewodnik po zasobie archiwalnym, ed. A. Krochmal, Warszawa 2005.

Dziadzio A., Monarchia konstytucyjna w Austrii (1867–1914). Władza, obywatel, prawo, Kraków 2001.

Galas M., Ozjasz (Jehoszua) Thon (1870–1936) – kaznodzieja I rabin [in:] O. Thon, Kazania 1895–1906, wstęp H. Pfeffer, M. Galas, Kraków–Budapeszt 2010.

Laqueur W., A history of Zionism: From the French Revolution to the Establishment of the State of Israel, New York 2003.

Schnűr-Pepłowski S., Cudzoziemcy w Galicyi (1787–1841), Kraków 1902.

Sroka Ł.T., Żydzi w Krakowie. Studium o elicie miasta 1850–1918, Kraków 2008.

Sroka Ł.T., Migracja Żydów polskich do Izraela. Aspekt antropologiczno-historyczny [in:] Nietypowe migracje Polaków w XIX–XXI wieku, ed. A.M. Kargol, W. Masiarz, Kraków 2011.

Sroka M., Emigracja Żydów polskich do Palestyny w świetle doktryny syjonistycznej [in:] Nietypowe migracje Polaków w XIX–XXI wieku, ed. A. M. Kargol, W. Masiarz, Kraków 2011.

Śliż M., Galicyjscy Żydzi na drodze do równouprawnienia 1848–1914. Aspekt prawny procesu emancypacji Żydów w Galicji, Kraków 2006.

Węgrzyn K., Statut Krajowej Organizacji Syjonistycznej we Lwowie, „Studia Judaica”, vol. XIII, no. 1 (25), Kraków 2010.

Zamorski K., Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji. Ludność Galicji w latach 1857–1910, ed. H. Madurowicz-Urbańska, Kraków–Warszawa 1989.

Zelynʺsky K., Halytsyyskye evrey v 1914–1918 hh. [in:] Narody Habsburhskoy monarkhyy v 1914–1920 hh. Ot natsyonalʹnykh dvyzhenyy k sozdanyyu natsyonalʹnykh hosudarstv, ed. M. Volos, H.D. Shkundyn, Moskva 2012.

Kacharaba S., Emihratsiya z Zakhidnoyi Ukrayiny (1919–1939), Lviv 2003. Lʹvivsʹkyy Oblasnyy Derzhavnyy Arkhiv, Lviv 1965.

Opublikowane

2023-12-28

Jak cytować

Meus, K. (2023). Początki ruchu syjonistycznego w Galicji w 1898 roku w świetle dokumentacji lwowskiego Namiestnictwa. Galicja. Studia I materiały, 9, 436–452. https://doi.org/10.15584/galisim.2023.9.23

Numer

Dział

ŹRÓDŁA i MATERIAŁY