Przyczynek do charakterystyki demograficzno-społecznej osób, które otrzymały prawo przynależności do gmin na początku XX wieku (na przykładzie Lwowa i Krakowa)
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2020.6.3Słowa kluczowe:
right of belonging, the beginning of the 20th century, Lviv, Cracow, statisticsAbstrakt
Artykuł oparto na danych statystycznych publikowanych na łamach „Wiadomości statystycznych o mieście Lwowie” i w „Statystyce miasta Krakowa”. Źródła te pozwalają wnioskować o grupie, która podejmowała migrację, najczęściej wewnętrzną, w obrębie Monarchii Austro-Węgierskiej. Z analizy danych statystycznych wynika, że miastem bardziej otwartym na nowo przynależnych do gminy był Kraków, który przyjął ich więcej niż Lwów. W obydwu miastach preferowano mężczyzn, osoby w sile wieku lub starsze, pozostające w związku małżeńskim, mające zapewnione podstawy utrzymania, obywateli austriackich pochodzących z Galicji. W Krakowie częściej czyniono odstępstwa od tych reguł na rzecz mieszkańców innych krajów monarchii i obcokrajowców. Preferencje radnych Lwowa miały bardziej zachowawczy charakter, aczkolwiek tam radni decydowali dobrowolnie, podczas gdy w Krakowie większość osób przyjęta została na podstawie zasiedzenia prawa przynależności.
Downloads
Bibliografia
Austryackie prawo przynależności: podręcznik dla użytku władz rządowych i autonomicznych, zebrał i ułożył L. Kruszyński, Lwów 1899.
„Statystyka miasta Krakowa” 1912, z. 12, s. 134–139.
„Wiadomości statystyczne o mieście Lwowie” 1911, t. XIII, s. 70–72.
Zbiór ustaw i rozporządzeń administracyjnych w Królestwach Galicyi i Lodomeryi tudzież W. Ks. Krakowskiem obowiązujących, a w czasokresie 1889–1896 wydanych, t. 3: Proch strzelniczy, żywność, uzupełnienia, opatrzył M. Koczyński, Kraków 1899.
Grzybowski K., Galicja 1848–1914. Historia ustroju politycznego na tle historii ustroju Austrii, Kraków–Wrocław–Warszawa 1959.
Historia państwa i prawa Polski, red. J. Bardach, t. IV, K. Grzybowski, Od uwłaszczenia do odrodzenia państwa, uzupełnili i przygotowali do druku: J. Bardach, S. Grodziski, M. Senkowska-Gluck, Warszawa 1982.
Kądzielawski G., Prawo swojszczyzny („Heimathrecht”) jako wyraz przynależności do gminy, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2014, t. 17, s. 169–181.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1772–1918), wyd. 6, Warszawa 2017.
Lwów – miasto, społeczeństwo, kultura: studia z dziejów Lwowa, t. 9: Życie codzienne miasta, red. nauk. K. Karolczak, Ł.T. Sroka, Kraków 2014.
Madurowicz-Urbańska H., Geneza i powstanie Miejskiego Biura Statystycznego we Lwowie (1872–1939) [w:] Rozwój myśli i instytucji statystycznych na ziemiach polskich: ogólnopolska konferencja naukowa z okazji 75-lecia Głównego Urzędu Statystycznego i 200-lecia statystyki polskiej, Kraków-Mogilany 24–25 maja 1993 r., Warszawa 1994, s. 72–75.
Ogórek B., Niezatarte piętno? Wpływ I wojny światowej na ludność miasta Krakowa, Kraków 2018.
Purchla J., Kraków i Lwów wobec nowoczesności [w:] Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866–1914). Studia i szkice, red. K. Fiołek, M. Stala, Kraków 2011, s. 223–238.
Wnęk K., „Wiadomości statystyczne o mieście Lwowie” – wydawnictwo Miejskiego Biura Statystycznego we Lwowie (1874–1939) [w:] Rozwój myśli i instytucji statystycznych na ziemiach polskich: ogólnopolska konferencja naukowa z okazji 75-lecia Głównego Urzędu Statystycznego i 200-lecia statystyki polskiej, Kraków-Mogilany 24–25 maja 1993 r., Warszawa 1994,s. 76–81.
Wnęk K., Zyblikiewicz L.A., Callahan E., Ludność nowoczesnego Lwowa w latach 1857–1938, Kraków 2006.
Zyblikiewicz L.A., Kobieta w Krakowie w 1880 r. w świetle ankiet powszechnego spisu ludności. Studium demograficzne, Kraków 1999.
Zyblikiewicz L.A., Ludność Krakowa w drugiej połowie XIX wieku: struktura demograficzna, zawodowa i społeczna, Kraków 2014.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
