Jak teksty literackie o rodzinie mogą kształtować system wartości u dzieci?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2024.4

Słowa kluczowe:

edukacja, literatura, rodzina, relacje osobowe

Abstrakt

Rodzina to nie tylko osoby, ale przede wszystkim relacje, jakie przez lata kształtują się między rodzicami i dziećmi, wspomnienia i przeżycia ich łączące. Ojciec i matka są pierwszymi osobami, od których dziecko uczy się jak postępować, jak zachowywać się w różnych sytuacjach, jak wyrażać swoje myśli, uczucia, co należy cenić, jakim warto być, co jest złe, co to jest miłość. Przejmuje ich poglądy i system wartości. Celem artykułu jest próba ukazania, jak interpretując teksty literackie o tematyce rodzinnej można kształtować system wartości i ukazywać wartość rodziny. Autorzy  wybranych tekstów tak skonstruowali ich treści, by dziecko mogło je odnieść do własnych doświadczeń i osobistych przeżyć. Ponadto ma możliwość dowiedzieć się, co to jest miłość. Może przekonać się, że miłość to nie tyle słowa, co wzajemna troska o siebie, gotowość do pomocy, to wsparcie i okazywanie uczuć o każdej porze i każdego dnia.  Analizując je możemy ukazać takie wartości jak: zaufanie, szczerość, poczucie bezpieczeństwa,  opieka, pomoc, wspólne spędzanie czasu, miłość. Odwołując się do różnorodnych treści można nie tylko zachęcać dzieci do podobnych form zachowań, tłumaczyć i uczyć prawidłowych wzorców życia, przeciwdziałać niepoprawnym postępowaniom, ale także ukazywać znaczenie wartości.  Dobór odpowiedniej literatury  jest nieocenioną pomocą w pracy wychowawczej, ponieważ przez kontakt z nią można dostarczyć dziecku wiedzy z każdej dziedziny, kształtować postawy. Im częściej dziecko ma do czynienia z różnymi opowiadaniami, utworami lub historyjkami, w których ukazywane są wartości, tym więcej zrozumie i będzie naśladowało te zachowania. Nie należy ulegać presji czasów, a wręcz przeciwnie warto zadbać o dobrostan dziecka i skłaniać je do przemyśleń, ukazywać różne problemy, angażować w dyskusje, by zaczynało samodzielnie doceniać wartości.

Bibliografia

Bałachowicz J., Szkoła jako przestrzeń budowania przyszłości [w:] Zrozumieć uczenie się. Zmienić wczesną edukację, red. J. Bałachowicz, A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska, A. Witkowska-Tomaszewska, Warszawa 2017.

Cichoń W., Świat wartości i sposoby jego poznawania [w:] Studia z teorii poznania i filozofii wartości, red. W. Stróżewski, Kraków–Wrocław 1978.

Dyczewski L., Miejsce i funkcja wartości w kulturze [w:] Kultura w kręgu wartości, red. L. Dyczewski, Lublin 2001.

Gajda J., Wartości w życiu człowieka, Lublin 1997.

Grodzka K., Gra w kolory. Klasa 2. Podręcznik, cz. 2, Wydawnictwo JUKA, Warszawa 2018.

Harwas-Napierała B., Trempała J., Psychologia rozwojowa człowieka. Charakterystyka okresu życia, t. 2, Warszawa 2003.

Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1973.

Krajewski W., Słownik pojęć filozoficznych, Warszawa 1996.

Kukołowicz T., Rodzina wychowuje, Stalowa Wola 2001.

Łobocki M., Pedagogika wobec wartości [w:] Kontestacje pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków 1993.

Olbrycht K., Przygotowanie pedagogów do prowadzenia edukacji aksjologicznej [w:] Edukacja aksjologiczna. Wybrane problemy przekazu wartości, red. K. Olbrycht, Katowice 1994.

Olechnowicz H., Dziecko własnym terapeutą, Warszawa 2006.

Mazur B., Zagórska K., Gra w kolory. Klasa 1. Podręcznik, cz. 2, Wydawnictwo JUKA, Warszawa 2018.

Milerski B., Śliwerski B., Pedagogika. Leksykon, Warszawa 2000.

Piotrowska M.E., Szymańska M.A., Już w szkole. Podręcznik do kształcenia zintegrowanego w klasie drugiej, semestr pierwszy, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2021.

Sillamy N., Słownik psychologiczny, Katowice 1995.

Winiarska M., Rodzina – podstawowe funkcje [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, Warszawa 2006.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-25

Jak cytować

Jabłońska, I. (2024). Jak teksty literackie o rodzinie mogą kształtować system wartości u dzieci?. KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 14, 69–78. https://doi.org/10.15584/kpe.2024.4

Numer

Dział

Rodzina i szkoła - wspólne obszary kształcenia, wychowania i opieki