Jak teksty literackie o rodzinie mogą kształtować system wartości u dzieci?
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2024.4Słowa kluczowe:
edukacja, literatura, rodzina, relacje osoboweAbstrakt
Rodzina to nie tylko osoby, ale przede wszystkim relacje, jakie przez lata kształtują się między rodzicami i dziećmi, wspomnienia i przeżycia ich łączące. Ojciec i matka są pierwszymi osobami, od których dziecko uczy się jak postępować, jak zachowywać się w różnych sytuacjach, jak wyrażać swoje myśli, uczucia, co należy cenić, jakim warto być, co jest złe, co to jest miłość. Przejmuje ich poglądy i system wartości. Celem artykułu jest próba ukazania, jak interpretując teksty literackie o tematyce rodzinnej można kształtować system wartości i ukazywać wartość rodziny. Autorzy wybranych tekstów tak skonstruowali ich treści, by dziecko mogło je odnieść do własnych doświadczeń i osobistych przeżyć. Ponadto ma możliwość dowiedzieć się, co to jest miłość. Może przekonać się, że miłość to nie tyle słowa, co wzajemna troska o siebie, gotowość do pomocy, to wsparcie i okazywanie uczuć o każdej porze i każdego dnia. Analizując je możemy ukazać takie wartości jak: zaufanie, szczerość, poczucie bezpieczeństwa, opieka, pomoc, wspólne spędzanie czasu, miłość. Odwołując się do różnorodnych treści można nie tylko zachęcać dzieci do podobnych form zachowań, tłumaczyć i uczyć prawidłowych wzorców życia, przeciwdziałać niepoprawnym postępowaniom, ale także ukazywać znaczenie wartości. Dobór odpowiedniej literatury jest nieocenioną pomocą w pracy wychowawczej, ponieważ przez kontakt z nią można dostarczyć dziecku wiedzy z każdej dziedziny, kształtować postawy. Im częściej dziecko ma do czynienia z różnymi opowiadaniami, utworami lub historyjkami, w których ukazywane są wartości, tym więcej zrozumie i będzie naśladowało te zachowania. Nie należy ulegać presji czasów, a wręcz przeciwnie warto zadbać o dobrostan dziecka i skłaniać je do przemyśleń, ukazywać różne problemy, angażować w dyskusje, by zaczynało samodzielnie doceniać wartości.
Bibliografia
Bałachowicz J., Szkoła jako przestrzeń budowania przyszłości [w:] Zrozumieć uczenie się. Zmienić wczesną edukację, red. J. Bałachowicz, A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska, A. Witkowska-Tomaszewska, Warszawa 2017.
Cichoń W., Świat wartości i sposoby jego poznawania [w:] Studia z teorii poznania i filozofii wartości, red. W. Stróżewski, Kraków–Wrocław 1978.
Dyczewski L., Miejsce i funkcja wartości w kulturze [w:] Kultura w kręgu wartości, red. L. Dyczewski, Lublin 2001.
Gajda J., Wartości w życiu człowieka, Lublin 1997.
Grodzka K., Gra w kolory. Klasa 2. Podręcznik, cz. 2, Wydawnictwo JUKA, Warszawa 2018.
Harwas-Napierała B., Trempała J., Psychologia rozwojowa człowieka. Charakterystyka okresu życia, t. 2, Warszawa 2003.
Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1973.
Krajewski W., Słownik pojęć filozoficznych, Warszawa 1996.
Kukołowicz T., Rodzina wychowuje, Stalowa Wola 2001.
Łobocki M., Pedagogika wobec wartości [w:] Kontestacje pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków 1993.
Olbrycht K., Przygotowanie pedagogów do prowadzenia edukacji aksjologicznej [w:] Edukacja aksjologiczna. Wybrane problemy przekazu wartości, red. K. Olbrycht, Katowice 1994.
Olechnowicz H., Dziecko własnym terapeutą, Warszawa 2006.
Mazur B., Zagórska K., Gra w kolory. Klasa 1. Podręcznik, cz. 2, Wydawnictwo JUKA, Warszawa 2018.
Milerski B., Śliwerski B., Pedagogika. Leksykon, Warszawa 2000.
Piotrowska M.E., Szymańska M.A., Już w szkole. Podręcznik do kształcenia zintegrowanego w klasie drugiej, semestr pierwszy, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2021.
Sillamy N., Słownik psychologiczny, Katowice 1995.
Winiarska M., Rodzina – podstawowe funkcje [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, Warszawa 2006.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.