Rola rodziny w rozwoju dziecka

Abstrakt

W artykule podjęto próbę ukazania roli rodziny w rozwoju dziecka. Jest ona najważniejszym środowiskiem z perspektywy kształtowania osobowości. Rodzice pełnią rolę nauczycieli, których zachowania zapisują się trwale w umyśle dziecka. Będzie ono z określonych wzorów czerpać przez całe życie. Kluczowe jest zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa, dzięki czemu jego rozwój będzie przebiegał prawidłowo. Istnieje wiele definicji pojęcia „rodzina”, co wskazuje na jej wieloaspektowość w optyce wielu dyscyplin naukowych. Niewątpliwie w rodzinie dziecko zaspokaja różnorodne swoje potrzeby, np. emocjonalne, społeczne. Potrzeby biologiczne, które były na pierwszym miejscu są wpisane w dobrobyt współczesnego społeczeństwa. Czerpie ze wszystkiego, co dają mu bliscy. Rodzinie przypisuje się także wiele ról, funkcji i zadań. Jest to przede wszystkim środowisko narodzin, rozwoju i wychowania człowieka. Kontekstem dla rozważań stała się rodzina dysfunkcyjna. To w niej należy upatrywać zagrożeń dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania dziecka. Zwrócono uwagę zarówno na cechy rodziny prawidłowej, jak i na cechy rodziny dysfunkcyjnej. W pierwszej dziecko wychowywane jest w poczuciu bezpieczeństwa i miłości ze strony rodziców i całej rodziny. W drugim musi dostosować się do problemów rodziny, które stoją na piedestale, wykształcić cechy, które zapewnią mu przetrwanie. W rodzinie dysfunkcyjnej potrzeby dzieci nie są na pierwszym miejscu, nie są spełniane w odpowiednim stopniu. Powodem deprywacji potrzeb są dysfunkcje, np. uzależnienie członków rodziny od alkoholu, narkotyków bądź też stosowanie przemocy. Występowanie trudnych zjawisk wpływa znacząco na pozycję dziecka. Rodzina nie jest w stanie urzeczywistnić przypisywanych jej ról, zadań i funkcji z uwagi na występujące w niej zaburzenia. W związku z tym, wychowanie w rodzinie prawidłowej i nieprawidłowej (dysfunkcyjnej) posiada swoje konsekwencje w przyszłości, kiedy dziecko staje się dorosłym człowiekiem.