Wybrane koncepcje pomiaru nierówności dochodowych
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2021.2.2Słowa kluczowe:
nierówności dochodowe, pomiar, metodykaAbstrakt
Wyznaczenie poziomu nierówności dochodowych wymaga przyjęcia określonej metodyki pomiaru. Celem pracy uczyniono przegląd i dyskusję nad metodyką pomiaru nierówności dochodowych. Przedstawiono cztery różne miary oparte na innych założeniach. Wśród wyróżnionych miar znalazł się współczynnik Giniego, współczynnik Theila, współczynnik Kukuły oraz współczynnik nierównomierności. Trzy pierwsze miary, a w szczególności współczynnik Giniego, są powszechnie opisywane w literaturze przedmiotu, natomiast współczynnik nierównomierności jest autorską propozycją pomiaru nierówności dochodowych. Materiał empiryczny do badań stanowią dane dotyczące rozkładu dochodu rozporządzalnego według grup decylowych w gospodarstwach domowych w Polsce w latach 2005–2017.
Najważniejszą w praktyce kwestią dotyczącą pomiaru nierówności dochodowych okazała się zasada transferu. W zależności od przyjętej metodyki transfer dochodów jest różnie traktowany. Współczynniki Giniego, Theila i Kukuły reagują na każdą zmianę w rozkładzie dochodów, natomiast współczynnik nierównomierności tylko na zmiany przekraczające przeciętną. W sytuacji kiedy maleje (rośnie) współczynnik Giniego (Theila i Kukuły), zmniejsza się (zwiększa się) poziom nierównomierności, jednak nie wiadomo, jakie transfery doprowadziły do takiego wyniku. Malejący (rosnący) współczynnik nierównomierności oznacza, że były to transfery z grup o udziałach w dochodzie powyżej (poniżej) przeciętnej do grup o udziałach poniżej (powyżej) przeciętnej
Bibliografia
Allison, P. (1978). Measures of Inequality. American Sociological Review, 43, 865–880. DOI: 10.2307/2094626.
Arneson, R. (2000). Luck egalitarianism and prioritarianism. Ethics, 110, 339–349. DOI: 10.1086/233272.
Atkinson, A. B. (1983). The Economics of Inequality. Oxford: Clarendon Press.
Cohen, G. A. (1989). On the Currency of Egalitarian Justice. Ethics, 99, 906–944. DOI:10.1086/293126.
Czempas, J. (2012). Współczynnik koncentracji K jako miara zróżnicowania dochodów i inwestycji gmin. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, XIII/1, 69–81.
Domański, H. (2007). Struktura społeczna. Warszawa: Scholar.
Duclos, J-Y., Esteban, J., Ray, D. (2004). Polarization: Concepts, Measurement, Estimation. Econometrica, 72 (6), 1737–1772. DOI: 10.1111/j.1468-0262.2004.00552.x.
Dworkin, R. (2000). What Is Equality? I. Equality of Welfare. W: R. Dworkin, Sovereign Virtue: The Theory and Practice of Equality. Harvard: Harvard University Press.
Dworkin, R. (2002). Sovereign Virtue Revisited. Ethics, 113(1), 106–143. DOI: 10.1086/341579.
Fogelson, S. (1933). Miary koncentracji i ich zastosowania. Kwartalnik Statystyczny, X, 1, 149–197.
Gosepath S. (2007). Equality. W: Edward N. Zalta (red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2009 Edition).
Horrighan, H., Haugen, S. (1988). The Declining Middle Class: a Sensitivity Analysis. Monthly Labour Review, 111, 3–13.
Kharas, H., Gertz, G. (2010). The New Global Middle Class: A Cross-Over from West to East. W: Cheng Li (red.), China’s Emerging Middle Class: Beyond Economic Trans formation. Washington: Brookings Institution Press.
Kleiber, Ch., Kotz, S. (2003). Statistical Size Distributions in Economics and Actuarial Sciences. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Kot, M. S., Malawski, A., Węgrzecki, A. (2004). Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość dystrybutywna. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Kukuła, K. (1996). Statystyczne metody analizy struktur ekonomicznych. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
Leszczyńska, M. (2013). Spójność społeczno-ekonomiczna a regionalne zróżnicowanie gospodarstw domowych w Polsce w świetle wybranych wskaźników społecznych. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 34, 134–143.
Panek, T. (2011). Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Panek, T. (2017). Polaryzacja ekonomiczna w Polsce. Wiadomości Statystyczne, 1(668), 41–61.
Radziukiewicz, M. (2006). Nierówności dochodowe gospodarstw domowych. Wiadomości Statystyczne, 10, 45–61.
Rawls, J. (1994). Teoria sprawiedliwości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sączewska-Piotrowska, A. (2005). Nierówności dochodowe gospodarstw domowych. Wiadomości Statystyczne, 6, 54–63.
Sen, A. (2000). Nierówności. Dalsze rozważania. Kraków: Znak.
Shorrocks, A., Wan, G. (2005). Spatial decomposition of inequality. Journal of Economic Geography, 5, 59–81. DOI: 10.1093/jnlecg/lbh054.
Szulc, S. (1963). Metody statystyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Wiśniewski, J. (1929). Rozkład dochodów według wysokości w roku 1929. Warszawa: Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.
Włodarczyk, J. (2013). Nierówności dochodowe w Polsce według rozkładów Pareto i Boltzmanna-Gibbsa. Studia Ekonomiczne, 130, Problemy gospodarki rynkowej: Polska i świat, 76–87.
Wojnar, K. (2011). Wpływ polityki spójności na spójność społeczną polskich miast – wnioski z badań ewaluacyjnych. Studia Regionalne i Lokalne, wydanie specjalne 2011, 67–83.
Wołoszyn, A., Głowicka-Wołoszyn, R. (2015). Nierówności dochodowe gospodarstw domowych w Polsce w kontekście zrównoważonego rozwoju. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 395. Tom 1. Finanse, 396–407. DOI: 10.15611/pn.2015.395.37.
Zwiech, P. (2017). Eliminacja nierówności społeczno-ekonomicznych jako cel polityki spójności. Studia Ekonomiczne, 310,128–136.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
