Instrumentalizacja sztucznej inteligencji w polityce aktywności naukowej w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2022.3.6Słowa kluczowe:
rozwój sztucznej inteligencji w Polsce, pomiar rozwoju sztucznej inteligencji, uwarunkowania rozwoju sztucznej inteligencjiAbstrakt
Sztuczna inteligencja (SI) w XXI wieku jest dyscypliną naukową o dużym potencjale rozwojowym. Artykuł podejmuje aspekty metodologiczne, polityczne, społeczne i biznesowe (gospodarcze, ekonomiczne) rozwoju sztucznej inteligencji (ang. Artificial Intelligence, AI). Wielowymiarowy kontekst pomiaru rozwoju SI wychodzi naprzeciw decyzjom o monitorowaniu i analizie rozwoju sztucznej inteligencji. Decyzje te pojęte zostały m.in. przez Komisję Europejską, Radę Ministrów RP i OECD.
Główne tendencje monitorowania i analizy rozwoju sztucznej inteligencji mają charakter ogólnoświatowy, ale wyraźne są także preferencje specyficzne dla warunków lokalnych (krajowych, narodowych, środowiskowych). Celem artykułu jest identyfikacja uwarunkowań rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce w latach 2006–2020 z wykorzystaniem stosowanych koncepcji pomiaru jej rozwoju. Posługiwano się metodami statystyki, cybernetyki i informatyki oraz wykorzystano literaturę (z dwóch ostatnich dekad XX w. i XXI w.) i dane (z lat 2006–2020) ze źródeł krajowych i zagranicznych.
Eksponowane są aspekty dynamiki rozwoju SI wynikające z doświadczeń własnych i analiz strategicznych dla rządu polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem polskich uwarunkowań. Artykuł uzasadnia, że konieczna jest likwidacja barier rozwoju SI w Polsce, tj. między innymi stereotypów myślenia decydentów, niedostatku analityków SI, niskiego poziomu zastosowań SI w gospodarce.
Bibliografia
Artiemjew, P. (2013). Wybrane paradygmaty sztucznej inteligencji. Warszawa: Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych.
Bańka, J. (1980). Filozofia techniki. Człowiek wobec odkrycia naukowego i technicznego. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Baruffaldi, S., van Beuzekom, B., Dernis, H., Harhoff, D., Rao, N., Rosenfeld, D., Squicciarini, M. (2020). Identifying and measuring developments in artificial intelligence: Making the impossible possible. OECD Science. Technology and Industry Working Papers, 5, 1–68. DOI:10.1787/5f65ff7e-en.
Bellman, R.E. (1978). An Introduction to Artificial Intelligence: Can Computers Think? San Francisco: Beyd & Fraser Publishing Company.
Borowiecki, Ł., Mieczkowski, P. (2019). Map of Polish Science in the field of AI. Wrocław: National Information Processing – Digital Poland.
Brykczyński, M. (2011). Mit nauki. Paradygmaty i dogmaty. Warszawa: Eneteia.
Carroll, J.M. (2001). Human-Computer Interaction in the New Millennium. Noida: Pearson Education India.
Charniak, E., McDermontt, D. (1985). Introduction to Artificial Intelligence. Boston: Addison-Wesley.
Ertel, V. (2017). Introduction to Artificial Intelligence. Second edition. Berlin: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-58487-4.
Flakiewicz, W., Oleński, J. (1989). Cybernetyka ekonomiczna. Warszawa: PWE.
Ford, K.M., Bradshaw, J.M. (1993). Knowledge Acquisition as Modeling. Part I, International Journal of Intelligent Systems, 8(1), 9–32.
Frascati, M. (2015). Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development. Paris: OECD.
Gregor, B., Kaczorowska-Spychalska, D. (2020). Technologie cyfrowe w biznesie: przedsiębiorstwa 4.0 a sztuczna inteligencja. Warszawa: PWN.
Haugeland, J. (red.). (1985). Artificial Intelligence: The Very Idea. Cambridge: MIT Press.
Heseman, M. (2022). Ofiary polityki klimatycznej. Niemcy pogrążeni w najcięższym kryzysie energetycznym od czasów II wojny światowej. Nasz Dziennik, 7430 (19.07.2022), 12.
Hopgood, A.A. (1993). Knowledge – Based Systems for Engineers and Scientists. Londyn: CRC Press, Inc.
Kurzweil, R. (1990). The Age of Intelligent Machines. Cambridge: MIT Press.
Nauka i technika w 2018. (2020). Warszawa: GUS.
Nilsson, N.J. (1998). Artificial Intelligence: A New Synthesis. Burlington-Massachusetts: Morgan Kaufmann.
Polityka Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce na lata 2019–2027. Godna zaufania sztuczna inteligencja. Autonomia i konkurencja. Projekt dla konsultacji społecznych. (2019). Rzeczpospolita Polska, Warszawa, 20 sierpień 2019 r.
Polska droga do Strategii AI. Ministerstwo Cyfryzacji. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/ai (2020.05.11).
Pomiar działalności naukowo-technicznej i innowacyjnej. Podręcznik Frascati 2015. Zalecenia dotyczące pozyskiwania i prezentowania danych z zakresu działalności badawczej i rozwojowej, 2015 OECD – 2018 GUS.
Poole, D., Mackworth, A.K., Goebel, R. (1998). Computational intelligence: A logical approach. Oxford: University Press.
Rich, E., Knight, K. (1991). Artificial Intelligence. New York: McGraw-Hill.
Rozwój sztucznej inteligencji w sektorze nauki w Polsce. Badanie stanu przygotowania uczelni i ośrodków naukowych w Polsce do prowadzenia badań nad sztuczną inteligencją (SI) oraz ich oferty edukacyjnej w zakresie kształcenia specjalistów SI. Badacze SI i ich publikacje w latach 2013–2018. (2019). Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji. Pobrane z: www.opi.org.pl (2020.05.11).
Russell, S., Norvig, P. (2010). Artificial Intelligence a modern Approach. New Jersey: Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall.
Sala, J. (2013). Oblicza dobrobytu na przestrzeni wieków w kontekście polskiej myśli ekonomicznej. W: W. Łysiak-Szydłowska, K. Strzała (red.), Oblicza dobrobytu: perspektywa nauk ekonomicznych (s. 23–32). Kwidzyn: Powiślańska Szkoła Wyższa.
Sala, J., Tańska, H. (2003). Poszukiwanie efektywności zastosowań systemów informatycznych. W: Z. Szyjewski, J.K. Grabara, J.S. Nowak (red.), Efektywność zastosowań systemów informatycznych 2002 (s. 113–121). Warszawa-Szczyrk: WNT.
Sala, J., Tańska, H. (2008). Quo Vadis. Kraków: Proceedings of the IEEE Conference on Human System Interaction HIS’08.
Sala, J., Tańska, H. (2013). Aspekty moralne i etyczne w społeczeństwie informacyjnym. Studia Informatica, 33, 79–93.
Sala, J., Tańska, H. (2015a). Ograniczenia zasobów informacji publicznej jako przyczyna zawodności państwa. Studia Informatica, 37, 129–142.
Sala, J., Tańska, H. (2015b). Sieci społeczne i sieci gospodarcze antidotum na redukowane państwo. W: A. Kobyliński, W. Szymanowski, M. Grzywińska-Rąpca, M. Kobylińska (red.), Kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w warunkach globalizacji (s. 67–78). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
Sala, J., Tańska, H. (2017). Wybrane problemy roztropnego rozwoju cyfrowej Polski. Studia Informatica Pomerania, 3, 53–63.
Sala, J., Tańska, H. (2018). Wybrane inicjatywy wspierające rozwój i ich koszty na przykładzie regionów gospodarki morskiej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 53(1), 275–285. DOI: 10.15584/nsawg.2018.1.23.
Sala, J., Tańska, H. (2019). Podstawy ekonomii dobrobytu według Josepha Stiglitza a sprawa polska. W: K. Strzała (red.), Oblicza dobrobytu. Wybrane zagadnienia. Tom IV (s. 45–56). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2020). Polityka naukowa i innowacyjna w osiąganiu idei państwa dobrobytu, Tom V. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego (w przygotowaniu do druku).
Smith-Atakan, S. (2006). Human-Computer Interaction. Londyn: Middlesex University Press.
Sowa, J.F. (2000). Knowledge Representation. Logical, Philosophical and Computational Foundations, Course Technology, Cengage Learning.
Stiglitz, J. (2004). Ekonomia sektora publicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztuczna inteligencja dla Europy, Komunikat Komisji Do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomicznospołecznego I Komitetu Regionów {SWD(2018) 137 final}, COM(2018) 237 final, Bruksela, 25.04.2018.
Tańska, H. (2018). Społeczeństwo informacyjne w metodycznym kontekście zarządzania projektami informatycznymi. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Targowski, A. (2013). Historia – teraźniejszość – przyszłość informatyki. Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej.
Uchwała nr 196 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia „Polityki dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020” (M.P. z dnia 12 stycznia 2021 r., poz. 23).
Winiarski, B. (2012). Polityka gospodarcza. Warszawa: PWN.
Winson, P.H. (1992). Artificial Intelligence. New York: Addison-Wesley.
Żmudzki, O. Anatomia naukowego światopoglądu. Pobrane z: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9659/q,Anatomia.naukowego.swiatopogladu (2022.11.02).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
