Ubóstwo w polskich regionach w świetle polityki Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2022.4.3Słowa kluczowe:
ubóstwo, region, polityka UE, nierówności, PolskaAbstrakt
Ubóstwo jest zjawiskiem wielowymiarowym, trudnym do zdefiniowania, ale będącym przedmiotem zainteresowania wielu specjalistów z zakresu nauk społecznych. W przypadku nauk ekonomicznych podkreśla się ekonomiczny wymiar ubóstwa i jego konsekwencje. Unia Europejska zwraca uwagę na problem nierówności rozwojowych, a także na potrzebę ograniczania ubóstwa i nierówności. Znajduje to wyraz zarówno w traktatach unijnych, jak i w działaniach UE podejmowanych zarówno w ramach polityki spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, jak i Strategii Lizbońskiej, Strategii Europa 2020, a także w reakcji UE na liczne wyzwania stojące przed nią w XXI wieku (pandemia COVID-19, agresja Rosji na Ukrainę). Głównym celem teoretycznym
i poznawczym badań jest przedstawienie zróżnicowanego postrzegania problemu ubóstwa w teorii ekonomii i decyzjach politycznych UE. Głównym celem empirycznej części badań jest identyfikacja i ocena regionalnych zróżnicowań ubóstwa na przykładzie regionów (województw) Polski. Badania zostały przeprowadzone z zastosowaniem kilku metod naukowych, w tym: studiów literaturowych, analizy opisowej i porównawczej, krytycznego myślenia. Ze względu na złożoność kategorii ubóstwa i warunków ubóstwa badania prowadzono z zastosowaniem wybranej metody wielowymiarowej analizy porównawczej, tj. taksonomicznej miary rozwoju Hellwiga. Przeprowadzone badania wskazały, że ubóstwo w regionach Polski jest nierównomierne, co wynika z ich położenia względem bogatszych rynków, warunków infrastrukturalnych, sytuacji gospodarczej.
Bibliografia
Alcidi, C., Gros, D. (2020). Next Generation EU: A Large Common Response to the COVID-19 Crisis. Intereconomics. Review of European Economic Policy, 55(4), 202–203. DOI: 10.1007/s10272-020-0900-6.
Atkinson, A.B. (1993). What is Happening to the Distribution of Income in the UK? Proceedings of the British Academy, 82, 317–351.
Atkinson, A.B. (1998). Social Exclusion, Poverty and Unemployment. In: A.B. Atkinson, J. Hills (eds.), Exclusion, Employment and Opportunity, (case paper), vol. 4. (pp. 1–20). London: Centre for Analysis of Social Exclusion, London School of Economics.
Atkinson, A.B. (2008). The changing distribution of earnings in OECD countries. Oxford, New York: Oxford University Press.
Atkinson, A.B. (2014). Public economics in an age of austerity. New York: Routledge.
Atkinson, A.B. (2017). Nierówności. Co da się zrobić? Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Atkinson, A.B., Piketty, T. (eds.). (2007). Top Incomes over the Twentieth Century: A Contrast Between Continental European and English-Speaking Countries. Oxford: Oxford University Press.
Atkinson, A.B., Piketty, T. (eds.). (2010). Top Incomes: A Global Perspective. Oxford: Oxford University Press.
Atkinson, A.B., Piketty, T., Saez, E. (2011). Top incomes in the Long Run of History. Journal of Economic Literature, 49(1), 3–71.
Autor, D.H., Levy, F., Murmane, R.J. (2003). The Skill Counteract of Recent Technological Change: An Empirical Exploration. Quarterly Journal of Economics, 118(4), 1279–1333.
Belka, M. (1986). Doktryna ekonomiczno-społeczna Miltona Friedmana. Warszawa: PWN.
Brzezinski, N., Najsztub, M. (2020). Income Inequality in Transition. New Results for Poland Combining Survey and Tax Return Data. Free Network. Policy Briefs. Retrieved from: https://freepolicybriefs.org/2020/01/13/income-inequality-in-transition-new-results-for-poland-combining-survey-and-tax-return-data/ (2022.12.14).
Cameron, R., Neal, L. (2004). Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych. Warszawa: Książka i Wiedza.
Cole, J.H. (2008). Milton Friedman on Income Inequality. Journal of Markets & Morality, 11(2), 239–253.
Council of the EU (2019). The Sibiu Declaration. Retrieved from: https://www.consilium. europa.eu/en/press/press-releases/2019/05/09/the-sibiu-declaration/pdf (2022.05.09).
Dall’Erba, S. (2003). European Regional Development Policies: History and Current Issues. Champaign, Illinois: European Union Center University of Illinois at Urbana-Champaign.
Dziewięcka-Bokun, L. (1999). Systemowe determinanty polityki społecznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dziewięcka-Bokun, L., Mielecki, J. (1998). Wybrane problemy polityki społecznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Easterling, K. (2014). Exttrastatecraft: The Power of Infrastructure Space. London: Verso.
European Central Bank. (2022). A new global map: European resilience in a changing world. Keynote speech by Christine Lagarde, President of the ECB, at the Peterson Institute for International Economics. Retrieved from: https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2022/html/ecb.sp220422~c43af3db20.en.html (2022.05.09).
European Commission. (2007). Cohesion Policy 2007-2013. Commentaries and Official Texts. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
European Commission. (2010). Europe 2020. A European Strategy for smart, sustainable and inclusive growth. http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/COMPLET%20EN%20BARROSO%20%20%20007%20-%20Europe%202020%20-%20EN%20version.pdf (2019.07.10).
European Commission. (2020). Recovery Plan for Europe. Retrieved from: https://ec.europa.eu/info/strategy/recovery-plan-europe_en#the-largest-stimulus-package-ever (2021.06.01).
European Commission. (2021). The EU’s 2021–2027 Long-term Budget and Next Generation EU. Facts and Figures. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
European Commission. (2022). REPowerEU: Joint European action for more affordable, secure and sustainable energy. Retrieved from: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_1511 (2022.05.09).
European Council. (2000). Lisbon European Council 23 and 24 March Presidency Conclusions. Retrieved from: http://www.europarl.europa.eu/summits/lis1_en.htm (2019.07.15).
European Council. (2019). A New Strategic Agenda 2019–2024. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/media/39914/a-new-strategic-agenda-2019-2024.pdf (2022.05.09).
European Council. (2020). A Roadmap for Recovery. Towards a More Resilient, Sustainable and Fair Europe. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/media/43384/roadmap-for-recovery-final-21-04-2020.pdf (2021.04.30).
Friedman, M. (1993). Kapitalizm i wolność. Warszawa: Centrum im. Adama Smitha i Rzeczpospolita.
Galbraith, J.K. (1991). Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna. Warszawa: PWE.
Gill, S. (2002). Constitutionalizing Inequality and the Clash of Globalizations. International Studies Review, 4(2), 47–65. DOI: 10.1111/1521-9488.00254.
Godłów-Legiędź, J. (1992). Doktryna ekonomiczno-społeczna Friedricha von Hayeka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Goldhammer, A. (2018). Fenomen Piketty`ego. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 49–56). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hellwig, Z. (1968). Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny, 4, 307–326.
Hübner, D. (2008). Regions matter. Inforegio Panorama, 26, 2–5.
Jones, M.A. (2002). Historia USA. Narody i cywilizacje. Gdańsk: Wydawnictwo MARABUT.
Keane, M.P., Prasad, E.S. (2001). Poland: Inequality, Transfers, and Growth in Transition. Finance & Development. A quarterly magazine of the IMF, 38(1). Retrieved from: https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2001/03/keane.htm (2022.12.14).
Krcek, J. (2013). Assessing the EU’s ‘Lisbon Strategy’: Failures & Successes. Inquiries Journal, 5(9), 1–2. Retrieved from: http://www.inquiriesjournal.com/articles/754/assessing-the-eus-lisbon-strategy-failures-successes (2022.05.09).
Krugman, P. (2018). Dlaczego żyjemy w nowej epoce pozłacanej. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 79–90). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mazzucato, M. (2016). Przedsiębiorcze państwo. Obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego. Poznań: Wydawnictwo Hetrodox.
McCann, Ph., Ortega-Arguiles, R. (2013). Transforming European regional policy: a results-driven agenda and smart specialization. Oxford Review of Economic Policy, 29(2), 405–431.
Milanowic, B. (2018). Rosnący udział dochodów z kapitału w dochodzie narodowym i wpływ tego zjawiska na nierówności w obszarze dochodów osobistych. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 269–294). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Morgenson, G. (2011). Krótka historia kapitalizmu. Nieoceniony przewodnik po gospodarce rynkowej i jej roli w życiu każdego z nas. Poznań: EXPLANATOR.
Moussis, N. (2015). Access to European Union. Law Economics, Policies. 16th revised edition. Intersentia.
Naidu, S. (2018). W/Y przez pryzmat ekonomii politycznej. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 128–148). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Neal, D., Rick, A. (2014). The Prison Boom and the Lack of Black Progress after Smith and Welch. NBER Working Papers, 20283, 1–54.
Nielsen, E.R. (2018). Kapitał ludzki i bogactwo przed i po publikacji Kapitału w XXI wieku. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 175–197). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nowak, E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych. Warszawa: PWE.
Olsen, J. (2021). The European Union. Politics and Policies. Seventh edition. New York & London: Routledge.
Panek, T. (2001). Ubóstwo jako kwestia społeczna. In: A. Kurzynowski (ed.), Polityka społeczna (pp. 159–187). Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego SGH.
Pawlas, I. (2018a). Disparities in development based on taxonomic research. A case of Poland in the European Union. In: M. Stanickova, L. Melecky, E. Kovarova, K. Dvorokova K. (eds.), Proceedings of the 4th International Conference on European Integration 2018 (pp. 1162–1182). ICEI 2018. May 17-18, 2018 Ostrava, Czech Republic. Ostrava: VSB – Technical University of Ostrava.
Pawlas, I. (2018b). Disparities in Development in the light of taxonomic research – evidence from selected Western hemisphere countries. In: Globalization and its socio-economic consequences. 18th International Scientific Conference Proceedings. Part V. – Digital Single Market. 10–11 October, 2018, Rajecke Teplice, Slovak Republic.
Piketty, T. (2003). Income Inequality in France, 1901–1998. Journal of Political Economy, 111(5), 1004–1042.
Piketty, T. (2012a). Progresywna powszechna składka socjalna a społeczny VAT, „Libèration”, 17.01.2012. In: Do urn obywatele! Kroniki 2012–2016 (pp. 18–21). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T. (2012b). Sarkozystowska pustka, Libèration, 9.04.2012. In: Do urn obywatele! Kroniki 2012–2016 (pp. 22–25). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T. (2013a). O europejski podatek od fortun, Libèration, 25.03.2013. In: Do urn obywatele! Kroniki 2012–2016 (pp. 61–63). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T. (2013b). Jeszcze jeden wysiłek, MFW! Libèration, 21.10. 2013. In: Do urn obywatele! Kroniki 2012–2016 (pp. 74–76). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T. (2014). O oligarchii w Ameryce, Libèration, 21.04. 2014. In: Do urn obywatele! Kroniki 2012–2016 (pp. 95–97). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T. (2015). Kapitał w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Piketty, T., Saez, E. (2003). Income inequality in the United States, 1913–1998. The Quarterly Journal of Economics, 118(1), 1–39.
Piketty, T., Zucman, G. (2014). Capital Is Back: Wealth-Income Ratios in Rich Countries, 1700–2010. Quarterly Journal of Economics, 129(3), 1255–1310. DOI: 10.1093/qje/qju018.
Pluta, W. (1986). Wielowymiarowa analiza porównawcza w modelowaniu ekonometrycznym. Warszawa: PWN.
Popkostova, Y. (2022). Europe’s Energy Crisis Conundrum. Origins, Impact and Way forward. The European Union Institute for Security Studies. Retrieved from: https://www.iss.europa.eu/content/europes-energy-crisis-conundrum (2022.05.09).
Poverty and Shared Prosperity 2020. Reversals of fortune. (2021). World Bank Group.
Raczkowska, M. (2014). Nierówności ekonomiczne w krajach europejskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Polityka Ekonomiczna, 348, 319–327.
Raval, D. (2018). Co jest nie tak z modelem przedstawionym w Kapitale w XXI wieku? In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 93–119 ). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ravallion, M., Chen, S. (2003). Measuring Pro-Poor Growth. Economics Letters, 78(1), 93–99. DOI: 10.1016/S0165-1765(02)00205-7.
Rodokanakis, S. (2006). How Effective are the Regional Policies of Convergence in the EU? European Research Studies, IX(3–4), 59–74. DOI: 10.35808/ersj/157.
Sączewska-Piotrowska, A. (2018). Zamożność dochodowa gospodarstw domowych. Determinanty, dynamika, zróżnicowanie przestrzenne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Samuelsson, P., Nordhaus, W. (2014). Ekonomia. Poznań: Rebis.
Schramm, L. (2022). The Covid-19 pandemic and European integration: challenges and prospects for citizens, institutions, and the EU polity. Journal of European Integration, 44(2), 299–306. DOI: 10.1080/07036337.2022.2037897.
Sen, A.K. (1976). Poverty: An Ordinal Approach to Measurement. Econometrica, 44, 219–231. DOI: 10.2307/1912718.
Single European Act. (1987). Official Journal of the European Communities. No L 169/1, 29.06.1987.
Skodlarski, J. (2014). Historia gospodarcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Solow, R.M. (2018). Thomas Piketty ma rację. In: M. Boushey, J.B. Delong, M. Steinbaum (eds.), Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności (pp. 67–78). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Standing, G. (2021). Dochód podstawowy. Jak możemy sprawić, żeby to się udało. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Sztaba, S. (ed.). (2007). Ekonomia od A do Z. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Sztumski, J. (1995). Ubóstwo jako problem społeczny. Polityka Społeczna, 8, 13–18.
The Treaty of Lisbon (2007). Retrieved from: http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/en/FTU_1.1.5.pdf (2022.05.05).
The Treaty of Rome (1957). Retrieved from: https://ec.europa.eu/romania/sites/romania/files/tratatul_de_la_roma.pdf (2022.05.05).
Treaty of Amsterdam Amending the Treaty on European Union, the Treaties Establishing the European Communities and Certain Related Acts (1997). Retrieved from: http://www.europarl.europa.eu/topics/treaty/pdf/amst-en.pdf (2022.05.05).
Treaty on European Union (1992). Retrieved from: https://europa.eu/european-union/sites/europaeu/files/docs/body/treaty_on_european_union_en.pdf (2022.05.05).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
