Nierówności dochodowe i przeciwdziałanie im w poglądach Sismondiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.2.1Słowa kluczowe:
Sismondi, nierówności dochodowe, propozycje reformAbstrakt
Celem artykułu jest stanowisko J.C.L. Sismondiego wobec problemu nierówności dochodowych. Mimo że był przedstawicielem ekonomii klasycznej, nie podzielał opinii pozostałych klasyków, którzy akceptowali system kapitalizmu wolnokonkurencyjnego pierwszej połowy XIX w. z rosnącą polaryzacją społeczeństwa. Dla Sismondiego pogłębiająca się nędza pracujących robotników
stanowiła istotny problem wymagający rozwiązania. Dlatego w swoich pracach zawarł propozycje reform, które miały zniwelować nadmierne dysproporcje dochodowe. Dużą rolę w tym zakresie przypisywał państwu jako instytucji, która powinna dbać o dobrobyt wszystkich obywateli.
Artykuł ma charakter teoretyczny. W oparciu o oryginalne prace Sismondiego przeanalizowano jego opinie wobec nierówności dochodowych i propozycje reform, które wyprzedzały epokę i nie miały warunków, by być wprowadzone w pierwszej połowie XIX wieku. Kapitalizm musiał dojrzeć do zmian, o które zresztą robotnicy walczyli przez długie lata wymuszając na pracodawcach strajkami, a nierzadko i własną krwią poprawę warunków życia. W artykule wykorzystano również prace współczesnych ekonomistów i historyków myśli poruszających ten temat. W związku z tym wykorzystano metodę analizy źródeł, metodę porównawczą i prostą metodę opisu.
Wnioski, zawarte w podsumowaniu, oparte zarówno na pracach Sismondiego, jak i współczesnych autorów jednoznacznie podkreślają oryginalność i odmienność stanowiska francuskiego klasyka w stosunku do podejścia pozostałych przedstawicieli ekonomii klasycznej wobec tego istotnego problemu. Stąd też niektórzy autorzy zaliczają Sismondiego do nurtu drobnomieszczańskiego. Wielu zwraca również uwagę na aktualność jego opinii.
Bibliografia
Baszkiewicz, J. (2004). Historia Francji. Wrocław–Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Ossolineum.
Danek, A. (2019). Sismondi – socjalista półfeudalny. Myśl Konserwatywna, 2 lutego. Pobrane z: https://myslkonserwatywna.pl/danek-sismondi-socjalista-polfeudalny/ (2023.03.10).
Danowska-Prokop, B. (2006). Wizja ładu społeczno-gospodarczego według Jeana Charlesa Leonarda Simonde Sismondiego. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach Studia Ekonomiczne, 43, 9–22.
Galbraith, J.K. (1991). Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna. Warszawa: PWE.
Gislain, J.J. (2013). La conversion de Sismondi. L’Harmattan, Cahiers d’Économie Politique, 64, 111–134. DOI:10.3917/cep.064.0111.
Górski, J. (1967). Zarys historii ekonomii politycznej. Warszawa: Książka i Wiedza.
Grzybek, D. (2018). Kwestia płacy roboczej w klasycznej ekonomii politycznej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Kardas, A., (2018). Sismondowska interpretacja nierówności a współczesne koncepcje. W: E. Gruszewska, K. Karpińska, A. Protasiewicz (red.), Współczesne problemy ekonomiczne w badaniach młodych naukowców, t. I – Wzrost, rozwój i polityka gospodarcza (s. 35–43). Białystok: Wydawnictwo PTE.
Landreth, H., Colander, D.C. (2005). Historia myśli ekonomicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lipiński, E. (1968). Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1870. Warszawa: PWN.
Mazzei, U. (2016). Validity of sismondi’s ideas for today’s economy, America Latina en movimiento, Archivo Historico. Pobrane z: https://www.alainet.org/pt/no¬de/175166?language=en (2023.05.22).
Michelini, L. (2013). Modernity of Simonde de Sismondi. Inequality and crisis, America Latina en movimiento, Archivo Historico. Pobrane z: https://www.alainet.org/es/no¬de/175166?language=en (2023.05.22).
Piątkowski, W. (1978). J.C.L. Simonde de Sismondi. Teoria ekonomiczna. Warszawa: PWN.
Romani, R. (2005). The republican foundations of Sismondi’s Nouveaux principes d’économie politique, History of European Ideas, 31(1), 17–33. DOI: 10.1016/j.histeuroideas.2004.03.007.
Salis, J. (1932). Sismondi 1773–1842. La vie et l’oeuvre d’un cosmopolite philosophe. Paris: Librairie Ancienne Honore Champion.
Simonde de Sismondi, J.C.L. (1837). Etudes sur l’economie politique, t. I. Paris: Wydawnictwo Treuttel et Würtz.
Simonde de Sismondi, J.C.L. (1837). Etudes sur les sciences sociales, t. II. Paris: Wydawnictwo Treuttel et Würtz.
Simonde de Sismondi, J.C.L. (1955). Nowe zasady ekonomii politycznej, czyli o bogactwie i jego stosunku do ludności, t. I i II. Warszawa: PWN.
Simonde de Sismondi, J.C.L. (1955). O równowadze konsumpcji i produkcji. W: J.C.L. Simonde de Sismondi, Nowe zasady ekonomii politycznej, czyli o bogactwie i jego stosunku do ludności, t. II (s. 323–359). Warszawa: PWN.
Spiegel, H.W. (1971). The growth of economic thought. New Jersey: Prentice-Hall.
Taylor, E. (1957). Historia rozwoju ekonomiki, t. I. Warszawa: PWN.
Urbinati, N. (2012). Sismonde de Sismondi’s aristocratic republicanism. European Journal of Political Theory, 12(2), 153–174. DOI: 10.1177/1474885112456662.
Zagóra-Jonszta, U. (red.) (2009). Polska klasyczna myśl ekonomiczna na tle angielskiej i francuskiej. Katowice: Wydawnictwo AE w Katowicach.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
