Zmiany w rozkładzie dochodów gospodarstw domowych po wprowadzeniu programów polityki społecznej w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.3.1Słowa kluczowe:
polityka społeczna, dochody, nierówności ekonomiczneAbstrakt
Celem artykułu jest analiza zmian w rozkładzie dochodów polskich gospodarstw domowych w czasie wprowadzania i funkcjonowania programów polityki społecznej w Polsce. Uwaga poświęcona została tym grupom społecznym, które doświadczały trudnej sytuacji ekonomicznej, w szczególności małżeństwom z dziećmi na utrzymaniu. Wartością dodaną badań – w stosunku do prezentowanych dotychczas w literaturze przedmiotu – jest dogłębna analiza porównawcza rozkładu dochodów i ich oddalenia (odległości) w ujęciu przekrojowym, jak i czasowym, oparta o indywidualne dane z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych z dwóch okresów – przed wprowadzeniem w życie omawianych programów i w trakcie ich pełnego funkcjonowania.
W celu porównania rozkładów dochodów wykorzystano metody statystycznej analizy empirycznych rozkładów dochodów. Oprócz powszechnie znanych podstawowych charakterystyk liczbowych rozkładów zastosowano miernik odległości rozkładów oraz miernik luki dochodowej. Wszystkie obliczenia przeprowadzono na podstawie indywidualnych danych z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych zrealizowanych w latach 2015 i 2018.
W wyniku przeprowadzonych obliczeń pokazano, że w badanym okresie nastąpiły zasadnicze zmiany rozkładów dochodów ludności polskiej zarówno w zakresie przeciętnych dochodów, jak również nierówności dochodowych. Pierwsze istotnie wzrosły, natomiast drugie spadły. Spadły również nierówności między porównywanymi grupami społecznymi. Wyniki te dają podstawę do stwierdzenia, że programy polityki społecznej wprowadzone w życie w Polsce po 2015 r. zasadniczo przyczyniły się do podniesienia poziomu dochodów większości członków społeczeństwa i ograniczenia nierówności ekonomicznych.
Bibliografia
Brzeziński, M., Najsztub, M. (2017). Wpływ programu „Rodzina 500+” na dochody gospodarstw domowych, ubóstwo i nierówność. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/320386256_Wplyw_programu_Rodzina_500_na_dochody_gospodarstw_domowych_ubostwo_i_nierownosc (2020.03.20).
Chrzanowska, M., Landmasser, J. M. (2017). Symulacja efektów ex ante programu „Rodzina 500+”. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Taksonomia 28. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowanie, 468, 38–46. DOI: 10.15611/pn.2017.468.04.
Danecki, J. (1984). O postępie społecznym i polityce społecznej. In: W. Anioł (Ed.), Polityka społeczna. Wybór tekstów teoretycznych (pp. 182–195). Warszawa: Wydawnictwo IPS UW.
Dudek, H. (2011). Skale ekwiwalentności – estymacja na podstawie kompletnych modeli popytu. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Franielczyk, A. (2018). Program Rodzina 500+ w aspekcie wydatków publicznych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 528, 68–75. DOI: 10.15611/pn.2018.528.06.
Frątczak-Müller, J. (2014). Rodzina. Potrzeby. Polityka społeczna. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Gasz, M. (2018). Rola programu Rodzina 500+ w procesie redukcji zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 528, 88–101. DOI: 10.15611/pn.2018.528.08.
GUS (2017). Jakość życia w Polsce w 2015 r. Wyniki badania spójności społecznej. Studia i analizy statystyczne. Warszawa: GUS.
GUS (2018a). Różne oblicza ubóstwa w Polsce w 2015 r. i w 2018 r. na podstawie Badania spójności społecznej. Informacja sygnalna. Warszawa: GUS.
GUS (2018b). Badanie budżetów gospodarstw domowych. Zeszyt metodologiczny. Metodologia badań statystycznych. Warszawa: GUS.
GUS (2019). Wybrane zagadnienia rynku pracy (liczba osób z minimalnym wynagrodzeniem, „samozatrudnienie”, umowy zlecenia, umowy o dzieło). Dane dla 2018 r. Warszawa: GUS.
Hagenaars, A., de Vos, K., Zaidi, M. A. (1994). Poverty Statistics in the Late 1980s: Research Based on Micro-data. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Hanusik, K., Łangowska-Szczęśniak, U. (2018). Wpływ programu Rodzina 500+ na poziom życia gospodarstw domowych wychowujących dzieci i jego samoocenę w Polsce w 2016 roku. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 51(3), 123–137. DOI: 10.18276/sip.2018.51/3-11.
Kot, S. M. (2000). Ekonometryczne modele dobrobytu. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kot, S. M., Malawski, A., Węgrzecki, A. (Eds.). (2004). Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość społeczna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Krawczyk, M. (2019). Świadczenie 500+ jako element polityki prorodzinnej i demograficznej państwa. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 120, 57–62. DOI: 10.34739/zn.2019.47.07.
Politaj, R. (2018). Sytuacja kobiet na rynku pracy w dobie obowiązywania programu Rodzina 500+. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 529, 248–257. DOI: 10.15611/pn.2018.529.22.
Radzik, P. (2018). Wpływ rządowego programu „Rodzina 500+” na współczynnik aktywności zawodowej kobiet. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 353, 59–72.
Rysz-Kowalczyk, B. (Ed.). (2001). Leksykon Polityki Społecznej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
MRPiPS (2019a). Retrieved from: https://www.gov.pl/web/rodzina/rodzina-500-plus (2019.10.15).
MRPiPS (2019b). Retrieved from: https://www.gov.pl/web/rodzina/programy-i-projekty (2019.10.16).
MRPiPS (2020). Retrieved from: https://www.gov.pl/web/rodzina/rodzina-500-plus (2020.03.20).
OECD (2020). Retrieved from: https://data.oecd.org/socialexp/social-spending.htm#indicator-chart (2020.03.20).
Sen, A. (1973). On Economic Inequality. Oxford: Clarendon Press.
Skinder, M. (2009). Polityka społeczna. Wybrane aspekty. Bydgoszcz: Wydawnictwo Edukacyjne WERS.
Szarfenberg, R. (2007). Definicje, zakres i konteksty polityki społecznej. In: G. Flirt-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (Eds.), Polityka społeczna. Podręcznik akademicki (pp. 21–36). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ulman, P. (Ed.). (2015). Statystyka pracy. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Ulman, P. (Ed.). (2018). Wybrane zagadnienia statystyki pracy. Materiały do ćwiczeń. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
