Determinants of electoral success and evaluation of the government of Prawo i Sprawiedliwość [Law and Justice] Party by the inhabitants of Podkarpackie

Authors

  • Krystyna Leśniak-Moczuk University of Rzeszow

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.2.7

Keywords:

party policy, populism, democracy, parliamentary elections

Abstract

In the politics of European countries at the turn of the 21st century, socially supported populist and right-wing parties take advantage of dissatisfaction with the policies pursued by the political elites. The aim of the article is to analyse the reasons for the victory of the Law and Justice party in the presidential and parliamentary elections in 2015, to examine the arguments supporting the policy of the government formed by this party and to characterise the effects of the actions of the PiS government undertaken in its first term, according to the opinions of selected categories of inhabitants of the Podkarpackie Voivodeship. Public opinion on the policy pursued by PiS was interpreted in terms of populism.

The article argues that the populist strategy of the PiS party is grounded in the opinions of selected social circles in Podkarpackie, justifying the winning election campaign, public support of the government and a positive assessment of the effects of the government’s decisions in the first term. In order to verify the thesis, empirical field research was carried out in the Podkarpackie Voivodeship using the interview technique with a scenario. The interview questionnaire contained open questions. The selection of the sample for qualitative research was intentional. Representatives of students, local government officials, working people and retirees were selected as respondents.

The presented results of original research carried out in Podkarpackie showed the determinants of the electoral success of the Law and Justice party and the current assessment of its power in the country. They provide positive arguments by supporters of the PiS policy and negative arguments by its opponents. Supporters from all surveyed categories appreciated the pro-social policy and positive changes in the economy. On the other hand, the counter-arguments of opponents from all the surveyed categories, discrediting the way right-wing politicians act and the effects of the work of the legislative and executive authorities, concerned dictatorial rule and the destruction of the rule of law. Representatives of the surveyed categories, in the typology referring to the assessment of the activities of the PiS government in the first term put forward more negative arguments than positive ones.

References

Bartkowski, J. (2003). Tradycja i polityka: wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, „Żak”.

Borejza, T. (2009). POPiS. Pozorna opozycja. Warszawa: Książka i Prasa.

Darendorf, R. (2003). Acht Ammerkungen zum Populismus. Transit: Europaische Revue, 25, 156–163.

Diagnoza społeczna. (2015). J. Czapiński, T. Panek (red). Pobrane z: http://www.nowi-ny24.pl/wiadomosci/podkarpacie/art/9120204,diagnoza-spoleczna-2015-podkarpacie-jest-najbardziej-religijnym-wojewodztwem,id,t.html (2015.11.04).

Dzwończyk, J. (2006). Populizm jako czynnik blokujący rozwój społeczeństwa obywatel¬skiego w Polsce. W: M. Marczewska-Rytko (red.), Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw? (s. 119–140). Toruń: Adam Marszałek.

Eco, U. (2007). Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów. Warszawa: W.A.B.

Filar, M. (2009). Rola mediów w kreowaniu zagrożeń i sprzyjaniu populizmowi. W: Z. Sienkiewicz, R. Kokot (red.), Populizm penalny i jego przejawy w Polsce. Materiały z Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Prawa Karnego, Szklarska Poręba, 24–27 września 2008 r. (s. 51–56). Wrocław: Kolonia Limited.

Giddens, A. (2001). Poza lewicą i prawicą. Zysk i S-ka: Poznań.

Górka, M. (2017). PO-PiS-owa demokracja. Rywalizacja między PO i PiS w latach 2005–2015. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.

Habuda, L. (2010). Prawa i Sprawiedliwości Rzeczpospolita Polska. Aksjologia, ustrój, uprawianie polityki, obywatelskie społeczeństwo. Opole: Uniwersytet Opolski.

Hawkins, K.A., Kaltwasser, C.R. (2019). Introduction: The Ideational Approach. W: E.Ryan, C.L. Littvay, C.R. Kaltwasser, The Ideational Approach to Populism: Concept, Theory, and Analysis (s. 2–3). London, New York: Routledge.

Jakubowska, U. (2004). Zainteresowanie polityką i postrzeganie własnej sytuacji ży¬ciowej a postawy populistyczne. W: R. Markowski (red.), Populizm a demokracja (s. 173–201). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Jasiecki, K. (2011). Wprowadzenie: o badaniach społecznych aktorów stanowienia reguł i roli rzecznictwa interesów. W: K. Jasiecki (red.), Grupy interesu i lobbing. Polskie doświadczenia w unijnym kontekście (s. 9–21). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Jasiecki, K. (2017). Wprowadzenie. Systemowa deinstytucjonalizacja i problemy reprezentacji interesów. W: U. Kurczewska i K. Jasiecki (red.), Reprezentacja interesów gospodarczych i społecznych w Unii Europejskiej (s. 7–24). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Kurzyńska, E. Raport: Podkarpacie to ostoja katolicyzmu w Polsce. Pobrane z: http://www.nowiny24.pl/wiadomosci/podkarpacie/art/6185113,raport-podkarpacie-to-ostoja-katolicyzmu-w-polsce,id,t.html (2013.03.19).

Laclau, E. (2009). Rozum populistyczny, przekł. z ang. pod kier. T. Szkudlarka i in. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Leśniak-Moczuk, K. (2008). Przemiany wiejskich społeczności lokalnych w odniesieniu do miasta. Studium zmiany systemowej. Rzeszów. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Liczby.pl. Pobrane z: https://www.liczby.pl/baza-wiedzy/ludnosc/pytania/porownanie-procentowe-ludnosci-miast-i-wsi-w-polsce (2023.02.29).

Ludność w województwie podkarpackim. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 (2013). Rzeszów: Urząd Statystyczny w Rzeszowie.

Markowski, R. (2016). Wstęp. Studia Socjologiczne, 4 (223), 13–15.

Markowski, R. (2004a). Populizm a demokracja: ujęcia, dylematy, kontrowersje. W: R. Markowski (red.), Populizm a demokracja (s. 11–32). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Markowski, R. (2004b). Wstęp. W: R. Markowski (red.), Populizm a demokracja (s. 7–9). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Merkley, E. (2020). Anti-Intellectualism, Populism, and Motivated Resistance to Expert Consensus. Public Opinion Quarterly, 84 (1), 24–48. DOI:10.1093/poq/nfz053.

Moffitt, B., Tormey, S. (2014). Rethinking Populism: Politics, Mediatisation and Political Style. Political Studies 62 (2), 381–397. DOI: 10.1111/1467-9248.12032.

Moroska, A. (2010). Prawicowy populizm a eurosceptycyzm: (na przykładzie Listy Pima Fortuyna w Holandii i Ligi Polskich Rodzin w Polsce). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Mudde, C., Kaltwasser, C.R. (2013). Exclusionary vs. Inclusionary Populism: Comparing Contemporary Europe and Latin America. Government and Opposition, 48 (2), 147–174. DOI: 10.1017/gov.2012.11.

Mudde, C. (2004). The Populist Zeitgeist. Government and Opposition, 39 (4), 541–563. DOI: 10.1111/j.1477-7053.2004.00135.x.

Müller, J.W. (2017). Co to jest populizm? Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Nalewajko, E. (2004). Populizm w demokracji. W: R. Markowski (red.), Populizm a demokracja (s. 33–67). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Narodowy Spis Powszechny ludności i mieszkań powszechny spis rolny. Ludność stan oraz struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna. Województwo podkarpackie (2003). Rzeszów: Urząd Statystyczny.

Pacześniak, A., De Waele, J.-Mi. (2010). Wstęp. Europa z rysą populizmu. W: J.-M. De Waele, W. Pacześniak (red.), Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji? (s. 7–13). Warszawa: Oficyna Naukowa.

Pelinka, A. (2010). Populizm w Europie – w poszukiwaniu znaczenia mglistego pojęcia. W: J.-M. De Waele, W. Pacześniak (red.), Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji? (s. 17–34). Warszawa: Oficyna Naukowa.

Przyłęcki, P. (2012). Populizm w polskiej polityce. Analiza dyskursu polityki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. Kancelaria Sejm.

Przynależność Polaków do ruchów i wspólnot religijnych (2017). Komunikat z badań, nr 84. Warszawa: Centrum Badania Opinii Publicznej.

Riedel, R. (2010). Populizm jako wyzwanie dla współczesnego rozumienia demokracji w wariancie przedstawicielskim. O pułapkach demokracji w Polsce. W: J.-M. De Waele, W. Pacześniak (red.), Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji? (s. 123–132). Warszawa: Oficyna Naukowa.

Sanecka-Tyczyńska, J. (2011). Państwo obywatelskie i wspólnota polityczna. Studium o myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Stępień, S. (2006). Populizm w programach wyborczych do parlamentu 2001 roku. W: M. Marczewska-Rytko (red.), Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw? (s. 150–176). Toruń: Adam Marszałek.

Szacki, J. (2006). Populizm a demokracja. W: M. Marczewska-Rytko (red.), Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw? (s. 13–18). Toruń: Adam Marszałek.

Szafrańska, M. (2015). Penalny populizm a media. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tokarczyk, R. (2006). Cechy konstytutywne myśli populizmu. W: M. Marczewska-Rytko (red.), Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw? (s. 19–32). Toruń: Adam Marszałek.

Tomasiewicz, J. (2019). Reakcja. Prawicowy populizm jako odpowiedź na wyzwanie migracji i wielokulturowości. W: A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak (red.), Migranci i mniejszości jako swoi i obcy w przestrzeni polityczno-społecznej. (s. 71–86). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa.

Zalewski, W. (2009). Populizm penalny – próba zdefiniowania zjawiska. W: Z. Sienkiewicz, R. Kokot (red.), Populizm penalny i jego przejawy w Polsce. Materiały z Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Prawa Karnego, Szklarska Poręba, 24–27 września 2008 r. (s. 13–32). Wrocław: Kolonia Limited.

Published

2023-06-30

How to Cite

Leśniak-Moczuk, K. (2023). Determinants of electoral success and evaluation of the government of Prawo i Sprawiedliwość [Law and Justice] Party by the inhabitants of Podkarpackie. Social Inequalities and Economic Growth, (74), 97–123. https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.2.7

Issue

Section

Articles