Ocena kondycji finansowej wybranych przedsiębiorstw z województwa podkarpackiego w warunkach niepewności za pomocą branżowych modeli dyskryminacyjnych

Abstrakt

Zmienność otoczenia oraz panująca niepewność w gospodarce spowodowana pandemią Covid-19 oraz konfliktem rosyjsko-ukraińskim przekłada się na skalę bankructwa przedsiębiorstw, gdzie rokrocznie największą liczbę upadłych firm odnotowują następujące branże: przetwórstwo przemysłowe, handel hurtowy i detaliczny oraz budownictwo. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia różnicy pomiędzy niepewnością a ryzykiem, a także określono pozytywne i negatywne skutki poszczególnych zaburzeń gospodarczych, które pojawiły się w latach 2019–2023. Wspomniano również o kryzysie finansowym z lat 2008–2009. Głównym celem pracy jest ocena kondycji finansowej wybranych przedsiębiorstw z województwa podkarpackiego, których przedmiot działalności obejmuje branże o największym ryzyku bankructwa. W szacowaniu ryzyka zagrożenia upadłością bardzo popularną metodą jest model E. Altmana. Natomiast stosowanie modeli zagranicznych do polskich warunków gospodarczych jest kwestionowane w krajowej literaturze przedmiotu ze względu na odmienność warunków makroekonomicznych. Z tego powodu jako metodę badawczą wybrano modele branżowe S. Hermana. Przy wyborze przedsiębiorstw do badania kierowano się tym, aby główny przedmiot działalności poszczególnych podmiotów gospodarczych był zbieżny z próbą badawczą, na której podstawie były skonstruowane modele predykcji bankructwa dla poszczególnych branż. Ponadto wybrano podmioty, których formą organizacyjno-prawną jest spółka akcyjna. W pracy założono, że kryzys wywołany pandemią Covid-19 oraz agresją Rosji na Ukrainę znacząco przełoży się na kondycję finansową firm, których siedziba znajduje się na terenie województwa podkarpackiego. Natomiast wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że wybrane przedsiębiorstwa z branży przetwórstwa przemysłowego mają bardzo dobrą kondycję finansową. Z kolei spośród pięciu badanych firm budowlanych u dwóch pojawiło się ryzyko zagrożenia upadłością, a we wszystkich jednostkach handlowych odnotowano niebezpieczeństwo bankructwem w latach 2019–2023. Zatem można wysnuć wniosek, że nie na wszystkie przedsiębiorstwa zaburzenia w gospodarce oddziałują w takim samym stopniu. W artykule podjęta została również próba sformułowania wytycznych dla podmiotów z branży budowlanej, przemysłowej i handlowej w warunkach niepewności w celu implementacji działań, które mogłyby wpłynąć na poprawę kondycji finansowej badanych firm.