Kultura ludowa przełomu wieków XX i XXI. Tradycja i zmiana
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2018.9.08Słowa kluczowe:
folk culture, tradition, changeAbstrakt
Until the middle of 20th century, traditional folk culture was an unthreatened system in Poland. Serious changes stared after 1945, as a result of deep social and economic, business and political transformations that occurred in the country at that time. Gradually, the process led to bilingualism in villages – dialect / rural substandard. As a result, the dialect was used in the contacts between family members and neighbours, and the rural substandard was used in official situations and while talking with people from outside the folk cultural environment. At the same time, the communist government tried to impose on traditional folk artists, who often were non-commercial or anonymous, one obligatory model of culture called “Cepeliada”. The second significant wave of changes in rural language and culture came after 1989, when Poland started to undergo great political, social, economic and business transformation. The changes became particularly important after 2004, when Poland joined the European Union. Two opposite, but complementary trends started to influence the culture of the village at that time: globalisation and regionalisation. Due to the process of globalisation, a lot of alien elements permeate the traditional, rural cultural system and become its part. As a result, certain determinants of that system have become similar on the trans-regional level and even on the international level, which makes them lose their local character. Regionalisation, in turn, is oriented to the local nature of a given culture, i.e. finding and showing the world one’s own identity marks. Thus, while the village is trying to maintain its identity, it does not reject civilisation.Downloads
Bibliografia
Bartuś Z., 2018, Polska wieś razy dwa: jedna bogaci się i rośnie, druga starzeje się i wymiera, „Dziennik Polski” 26.01, s. 06.
Bobrowska M., 2014, O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy praktyków [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 19–20.
Brzezińska A. W., 2014, Różne światy kultury ludowej – perspektywa teoretyczna a działania praktyczne [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 133–154.
Burszta W., 2014, Etnografia ludowości [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s.107–132.
Dyczewski L., 2002, Trwałość i zmienność kultury polskiej, Lublin.
Dyoniziak R., Iwanicka K., Karwińska A., Pucek Z., 1994, Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków.
Koim K., 2014, O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy praktyków [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 32–34.
Kopczyńska-Jaworska B., 2014, O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy badaczy [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 63–65.
Kurek H., 1997, Gwara – podstawowy fakt kulturowy społeczności wiejskiej [w:] Chłopi – naród – kultura, t. 3: Oblicze duchowe, Rzeszów, s. 251–257.
Kwiatkowski M., 2014, O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy praktyków [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 24–26.
Lotko E., 2003, O globalizacji na gruncie językoznawstwa [w:] Horyzonty edukacji językowej, literackiej i kulturowej, red. R. Mrózek, Cieszyn, s. 41–49.
Ożóg K., 2001, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.
Ożóg K., 2014, Współczesna polszczyzna wobec przemian kulturowych przełomu XX i XXI wieku [w:] Słowiański dialog kulturowy. Studia leksykalne i gramatyczne, red. W. Śliwiński, G. Olchowa, A. Račáková, Bańska Bystrzyca, s. 16–35.
Rak M., 2015, Kulturemy podhalańskie, Biblioteka LingVariów, t. 19, Kraków.
Skiba K., 2017, Kultura ludowa jako przedmiot działalności promocyjnej Podhala, praca magisterska napisana w Zakładzie Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ pod kierunkiem prof. dra hab. Włodzimierza Kurka.
Topolińska Z., 1990, Charakterystyka i dynamika językowych procesów integracyjnych w powojennej Polsce, „Socjolingwistyka” IX, red. W. Lubaś, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk– Łódź, s. 29–35.
Warchala J., Skudrzyk A., 2010, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Katowice.
Wasylewicz M., 2014, Komunikacja pokolenia sieci. Jakość słowa w dobie nowych mediów [w:] Kultura mówienia dawniej i dziś, red. M. Kułakowska, A. Myszka, Rzeszów, s. 293–301.
Żurek M., 2014, O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy praktyków [w:] Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa, s. 35–37.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Słowo. Studia językoznawcze

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.