The boundaries of name creativity in Poland - a diachronic linguistic and legalperspective
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2022.13.4Keywords:
proper name, name, lawAbstract
In order to capture the boundaries mentioned in the title, the subject of description in this study were legal regulations regarding the matter of giving (changing) names that have been in force in Poland over the years, since the post-war period, the verdicts of courts that have settled disputes on names and linguists speaking on naming matters, as well as, supplementarily, conclusions flowing from the analysis of publicly available lists of names from the PESEL register and selected fragments of correspondence between the Polish Language Council and persons/institutions requesting value judgements on names.
Downloads
References
Bubak, J. (1978). Imiona modne. Onomastica, XXIII, 177–182.
Bubak, J. (1983a). Wykaz imion używanych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Język Polski, LXIII, 1–2, 72–84.
Bubak, J. (1983b). Nadawanie imion w Polsce. Aspekt prawny i językowy. Socjolingwistyka, 5, 145–164.
Choroś, M. (2019). Zmiany imion i nazwisk w latach 1945–1950 na ziemi nyskiej w świetle materiałów archiwalnych. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, LXXIV, 2, 61–80.
Cieślikowa, A. (2013). Oficjalność i wariantywność imion nadawanych w Polsce. Onomastica, LVII, 129–143.
Cieślikowa, A., Malec, M. (2007). Nadawanie imion „literackich” w Polsce. Jezikoslovni zapiski, t. 13, z. 1–2, 95–102.
Czajkowska, A., Romocka-Tyfel, B. (2021). Zmiana imienia i nazwiska. Geneza. Komentarz. Orzecznictwo. Wzory decyzji. Warszawa: Wolters Kluwer.
Gerritzen, D. (2006). Naming Children in a Globalizing World. Acta Onomastica, XLVII, 177–184.
Przykładem takiej sytuacji była sprawa, w której dorosły już człowiek, deklarujący się jako pustelnik pozazakonny, wnioskował jednocześnie o zmianę swojego imienia na Herold Królestwa i nazwiska na Teokracji Teokracjusz (zob. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 marca 2007 r., II OSK 452/06; Hrynicki, 2010).
Hrynicki, W.M. (2010). Granice swobody obywatela do zmiany imienia. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 marca 2007 r., II OSK 452/061. Studia Iuridica Lublinensia, 13, 303–311.
ISJP: Bańko, M. (red.). (2000). Inny słownik języka polskiego PWN (t. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kaleta, Z. (1998). Teoria nazw własnych. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne.
Encyklopedia (s. 15–36). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Litwin, J. (1949). Prawo o aktach stanu cywilnego z komentarzem. Łódź: Spółdzielnia Wydawnicza „Prawo”.
Litwin, J. (1961). Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Łobodzińska, R. (2012). Imiona pochodzenia germańskiego w polskim systemie imienniczym. W: M. Ološtiak (red.), Jednotlivé a všeobecné v onomastike. 18. Slovenská Onomastická Konferencia, Prešov 12–14 septembra 2011 (s. 101–108). Prešov: Prešovská univerzita v Prešove.
Malec, M. (1998). Imiona. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia (s. 95–118). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Malec, M. (2001). Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Malec, M. (2007). Stopnie otwartości systemu imion w Polsce. W: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek (red.), Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze (s. 125–137). Kraków: Wydawnictwo Pandit.
Malec, M. (2015). Kulturowe przyczyny zmian w polskim imiennictwie osobowym (w ujęciu diachronicznym). Onomastica, LIX, 123–136.
Markowski, A. (2021). Nietypowe imiona nadawane współcześnie dzieciom (na podstawie korespondencji do Rady Języka Polskiego), czyli nie tylko o Opieńku. W: M. Rutkowski, A Hącia (red.), Nazwy własne w języku i społeczeństwie (s. 37–48). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Nowowiejski, B. (2006). Egzotyzacja polskich nazw własnych refleksem społecznych zmian i potrzeb. Białostockie Archiwum Językowe, 6, 63–76.
Rzetelska-Feleszko, E. (2004). Kontynuacja i innowacyjność w nazewnictwie doby współczesnej. W: R. Mrózek (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej (s. 131–140). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sikora, K. (2000). Dźwięk, który nie jest nawet cząstką ciebie – imię a tożsamość. W: A. Gałdowa (red.), Tożsamość człowieka (s. 185–196). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Siwiec, A., Rutkowski, M. (2014). „Dżastiny i Alany to łobuzy”. Forum internetowe jako źródło informacji o wartościowaniu i motywacji imion osobowych. Onomastica, LVIII, 279–296.
Ura, M. (2015). Administracyjnoprawne zagadnienia imion i nazwisk. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Dekret z 10 lipca 1945 r. o zmianie i ustalaniu imion i nazwisk (Dz. U. 1945, nr 56, poz. 310).
Dekret z 25 września 1945 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 1945, nr 48, poz. 272).
Konstytucja PRL z 22 lipca 1952 r. (Dz. U. 1952, nr 33, poz. 232).
Dekret z 8 czerwca 1955 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 1955, nr 25, poz. 151).
Ustawa z 15 listopada 1956 r. o zmianie imion i nazwisk (Dz. U. 1956, nr 56, poz. 254).
Ustawa z 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 1986, nr 36, poz. 180).
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483).
Ustawa z 3 marca 2005 r. o zmianie ustawy o zmianie imion i nazwisk oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005, nr 62, poz. 550).
Ustawa z 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. 2008, nr 220, poz. 1414 z późn. zm.).
Ustawa z 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. 2014, poz. 1741 z późn. zm.).
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 listopada 1982 r., II SA 1474/82.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lipca 1983 r., II SA 635/83.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (oz. we Wrocławiu) z 28 grudnia 1983 r., SA/Wr 674/83.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (oz. we Wrocławiu) z 24 czerwca 1988 r., SA/Wr115/88.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 5 lipca 2004 r., II SA/Wr 2838/03.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 maja 2005 r., OSK 1471/04.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 marca 2007 r., II OSK 452/06.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2007 r., II OSK 614/06.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 września 2015 r., IV SA/Wa1569/15.
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=212
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_ content&view=article&id=611
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1271:carmen-karmena&catid=76 &Itemid =146
https://dane.gov.pl/pl/dataset/1667,lista-imion-wystepujacych-w-rejestrze-pesel-osoby-zyjace
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1072:opieniek&catid=76&Itemid=
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=76
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=557:inka&catid=76&Itemid=209
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2007:inka-2&catid=76&Itemid=209
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132&Itemid=144
https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-12-30/brak-akceptacji-dla-sosnowca-i-toshiby-jako-imion/
https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1169:amsterdam&catid=76&Itemid=146
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Słowo. Studia językoznawcze
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
