Military Accessories from the “Tursko Castle” Near Połaniec, Świętokrzyskie Voivodeship. A Contribution to Research on Mongolian and Mongolian-Ruthenian Raids on the Sandomierz Lands in the 13th Century
DOI:
https://doi.org/10.15584/anarres.2024.19.8Keywords:
Middle Ages, military accessories, raids, Sandomierz lands, Battle of TurskoAbstract
The so-called Tursko Castle near Połaniec is the remnants of earth fortifications from the 17th century erected around an evangelical church. At the end of the 19th century it began to be associated with the Battle of Tursko, which took place during the first Mongolian raid in 1241. It was believed to be remains of a castle or stronghold located near the site of the battle, or the remnants of a Mongolian camp. At that time, no one knew where the clash had taken place. During a search for artefacts conducted within the perimeter of the castle in 2022–2023, a series of medieval military accessories were discovered. They included 12 tanged arrowheads and a fragment of a mace head. These artefacts should be associated with thirteenth-century Mongolian and Mongolian-Ruthenian raids on the Sandomierz lands.
References
Artem´ev A. R. 1990. Kisteni i bulavy iz raskopok Novgoroda Velikovo. In V. L. Ânin and P. G. Gajdukov (eds.), Materialy po arheologii Novgoroda 1988. Moskva: Novgorodskaâ arheologičeskaâ èkspediciâ MGU, IA AN SSSR i Novgorodskogo muzeâ, Novgorodskij gosudarstvennyj ob´edinennyj muzej-zapovednik, 5–28.
Chomentowska B. and Michalski J. 1994. Prahistoria i wczesne średniowiecze. In Połaniec. Zarys dziejów. Połaniec: Urząd Miasta i Gminy w Połańcu, 47–98.
Ciuraszkiewicz K., Dąbrowska E. and Włodek M. 1965. Sprawozdanie z badań powierzchniowych przeprowadzonych w dolinie Czarnej w 1963 r. Sprawozdania Archeologiczne 17, 310–316.
Dąbrowska E. 1965. Studia nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Wiślickiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Durdík T. 1982. Nálezy z hradu Týřova. 2: Katalog staršich sbírek (= Zprávy čs. společnosti archeologické při Čs. akademii véd 24). Praha: Archeologický ústav ČSAV v Praze.
Florek M. 2005. “Zamczysko” w Tursku Wielkim koło Połańca (przyczynek do badań nad nowożytnymi fortyfikacjami ziemnymi). Archeologia Historica Polona 15, 267–277.
Florek M. 2007. Najazdy mongolskie na Ziemię Sandomierską w średniowieczu w świetle źródeł pisanych, legend i wyników badań archeologicznych. Z Otchłani Wieków 62(1–4), 34–46.
Florek M. 2021. Groty strzał z trzpieniami z Sandomierza i jego okolic. Przyczynek do badań nad obcymi najazdami na ziemię sandomierską w średniowieczu. Acta Militaria Mediaevalia 17, 67–85.
Florek M. 2022. Militaria z wczesnośredniowiecznej osady w Trójcy koło Zawichostu. Acta Militaria Mediaevalia 18, 87–106.
Florek M. 2023. Groty strzał z „Zamczyska Turskiego” koło Połańca. Przyczynek do badań nad XIII-wiecznymi najazdami mongolskimi na Ziemię Sandomierską. Zeszyty Sandomierskie 53, 13–15. Gali´ko-Volins´kij lìtopis 1994 = Galic´ko-Volins´kij lìtopis, R. M. Fedorìv (ed.) (= Ìstorična bìblìoteka). L´vìv: Červona kalina.
Gáll E. 2013. Az Erdélyi-medence, a Partium és a Bánság 10–11. századi temetői, szórvány-és kincsleletei, T. 1. Szeged: Szegedi Tudományegyetem Régészeti Tanszéke a Magyar Nemzeti Múzeum.
Gąssowski J. 1969. Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznego Sandomierszczyzny. Materiały Wczesnośredniowieczne 6, 303–470.
Kirpičnikov A. N. 1966. Drevnerusskoe oružie, 2: Kop´â, sulicy, boevye topory, bulavy, kisteni IX–XIII vv. (= Arheologiâ SSSR. Svod arheologičeskih istočnikov E1-36). Moskva, Leningrad: Izdatel´stvo Nauka.
Kovács L. 1971. A Magyar Nemzeti Múzeum fegyvertárának XI–XIV. Századi csillag alakú Buzogányai. Folia Archaeologica 22, 165–181.
Krajíc R. 2003. Sezimovo Ústi. Archeologie středovĕkého poddanského mésta 3. Kovárna v Sezimovĕ Ústi a analýza výrobků ze železa. Praha, Sezimovo Ústi, Tábor: Archeologický ústav AV ČR.
Krakowski S. 1956. Polska w walce z najazdami tatarskimi w XIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo MON.
Krakowski S. 1973. Region kielecki jako teren najazdów w drugiej połowie XIII wieku. Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego 7, 183–205.
Kronika halicko-wołyńska 2017 = Kronika halicko-wołyńska. Kronika Romanowiczów, D. Dąbrowski and A. Jusupowić (ed.). Kraków, Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo AVALON.
Labuda G. 1959. Wojna z Tatarami w roku 1241. Przegląd Historyczny 50(2), 189–224. Łoziński J., Wolff-Łozińska B. and Przypkowski T. (ed.) 1962. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, 3: Województwo kieleckie, 11: Powiat sandomierski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Linbom P. 2009. The assault on Helgö and Birka and the end of the Iron Age. Situne Dei 2009, 83–101. Liwoch R. 2006. Buławy z zachodniej Ukrainy. Acta Militaria Mediaevalia 2, 67–78.
Machnik J. 1957. Sprawozdanie z badań powierzchniowych lewobrzeżnej terasy Wisły na odcinku Igołomia Sandomierz. Sprawozdania Archeologiczne 4, 151–166.
Medvedev A. F. 1966. Ručnoe metatel´noe oružie. Luk i strely, samostrel VIII–XIV v.v. (= Arheologiâ SSSR. Svod arheologičeskih istočnikov E1-36). Moskva: Izdatel´stvo Nauka.
Michalak A. 2005. Głowica buławy z Trzciela, pow. Międzyrzecz. Wstępne uwagi w kwestii występowania buław na ziemiach polskich w średniowieczu na tle znalezisk europejskich. Archeologia Środkowego Nadodrza 4, 183–220.
Nadolski A. 1954. Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII w. (= Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 3). Łódź, Wrocław: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Popov S. 2015. The Maces from the Present Bulgarian lands (10th–17th C. AD). Vatevi Collection. Sofia: IVRAI.
Ruttkay A. 1976. Waffen und Reiterausrustung des 9. bis zur ersten Hälfte des 14. Jahrhunderts in der Slowakei (II). Slovenská archaeológia 24, 245–395.
Sebestyén K. Cs. 1932. “A sagittis Hungarorum ...”. A magyarok íjja és nyjla. Dolgozatok a Szegedi Tudományegyetem Régiségtudományi Intézetéből 8, 167–255.
Sedov V. V. (ed.) 1987. Finno-ugry i balty v èpohu srednevekov ´â (= Arheologiâ SSSR. Svod arheologičeskih istočnikov 20). Moskva: Izdatel´stvo Nauka.
Strzyż P. 2006. Uzbrojenie we wczesnośredniowiecznej Małopolsce (= Acta Archaeologica Lodziensia 52). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Szambelan Z. 1989. Najazdy ruskie na ziemię sandomierską w XIII wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 36, 7–31.
Świętosławski W. 1996. Uzbrojenie koczowników Wielkiego Stepu w czasach ekspansji Mongołów (XII–XIV w.) (= Acta Archaeologica Lodziensia 40). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Świętosławski W. 1997. Archeologiczne ślady najazdów tatarskich na Europę Środkową w XIII w. Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Świętosławski W. 2006. Ślady koczowników Wielkiego Stepu z X, XI i XII wieku w dorzeczach Wisły i Odry. Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Wiśniewski J. 1915. Dekanat Sandomierski. Radom: Jan Kanty Trzebiński. Radom: Druk. i Lit. „Jan Kanty Trzebiński” .
Vích D. 2017. Projectile head finds from Zítkov Castle near Choceň. Acta Militaria Mediaevalia 13, 83–109.
Żmudzki P. 2000. Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny. Warszawa: Wydawnictwo NERITON.
Żygulski Z. 1982. Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Analecta Archaeologica Ressoviensia
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
