Środowisko lwowskiej inteligencji skupione wokół „Dziennika Mód Paryskich” (1840–1848)
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.10.4Słowa kluczowe:
„Dziennik Mód Paryskich”, inteligencja lwowska, Galicja, dziennikarze, redaktorzyAbstrakt
Zasadniczym celem artykułu jest próba zaprezentowania roli „Dziennika Mód Paryskich” w procesie formowania się demokratycznej inteligencji lwowskiej – pisarzy, dziennikarzy, polityków i artystów. Twórcy periodyku i jego główni redaktorzy (Tomasz Kulczycki, August Bielowski, Jan Dobrzański, Józef i Aleksander Dunin Borkowscy) mieli ambicje zainicjowania w Galicji wolnościowych procesów modernizacyjnych. Rola, jaką swego czasu odegrał dwutygodnik Kulczyckiego, jest z dzisiejszej perspektywy trudna do przecenienia. Programowi pisma zawdzięczamy przede wszystkim wiedzę o ideach wskrzeszenia koncepcji słowiańskiej Rzeczypospolitej. Ze środowiska lwowskiej inteligencji skupionej wokół „Dziennika Mód Paryskich” wyszło także pokolenie znakomitych dziennikarzy, którzy po roku 1848 swoimi tekstami zasilali szpalty wielu galicyjskich czasopism.
Downloads
Bibliografia
Abrahamowicz Z., Kulczycki Jerzy Franciszek [in:] Polski Słownik Biograficzny. vol. XVI, Wrocław–Warszawa–Kraków 1971.
Anonim, Echa, „Słowo Polskie” 1896, no 286.
Anonim [W. Chłędowski], Od Dukli – w połowie listopada, „Gazeta Lwowska” 1843, no 150.
Anonim, Pierwszy akt, „Dziennik Mód Paryskich” 1848, no 24.
B. [Anonymous], „Słowianin”, zebrany i wydany przez Stanisława Jaszowskiego, T. I. Lwów, 1837, „Pamiętnik Naukowy” 1837, vol. 3, issue 8.
Bielowski A., Album na korzyść pogorzelców, Lwów 1844.
Bielowski A., Żywot Józefa Dunina Borkowskiego [in:] Album na korzyść pogorzelców, Lwów 1844.
Bobrowska L., Myśli, „Dziennik Mód Paryskich” 1843, no 16.
Bolesławita B. [J. I. Kraszewski], Z roku 1867. Rachunki. Rok drugi, cz. I, Poznań 1868.
Borkowski L., Wstęp do odczytów we Lwowie z powodu pięćdziesiątej rocznicy Powstania Listopadowego, Rapperswil 1882.
Ch. W., Organista, „Dziennik Mód Paryskich” 1840, no 2.
Chłędowski K., Album fotograficzne, Wrocław 1951.
Chłędowski K., Pamiętniki. Galicja 1843–1880, Wrocław 1951, vol. I.
Chłędowski W., Osioł. Rys historyczno-psychologiczny [in:] Album na korzyść pogorzelców, Lwów 1844.
Czarnik B., List Józefa hr. Dunina Borkowskiego i słowo o jego literackiej spuściźnie, „Pamiętnik Literacki” 1916, vol. I–II.
Czarnik B., Mianowanie Augusta Bielowskiego skryptorem w Zakładzie Ossolińskich, „Pamiętnik Literacki” 1912, vol. 11.
D. B. L., Gramatyka języka małoruskiego w Galicji, przełożona przez Jana Wagilewicza. Lwów w drukarni stauropigiańskiej, „Dziennik Mód Paryskich” 1845, no 18.
D. D., Cztery spotkania, „Dziennik Mód Paryskich” 1840, no 7.
D. J., Hamlet, „Dziennik Mód Paryskich” 1845, no 6.
Dembowski E., Sprawozdanie z piśmienności polskiej w roku 1843, „Rok” 1844, vol. 1.
Dialog o miłości przez Leszka Dunina Borkowskiego, „Dziennik Mód Paryskich” 1842, no 1.
[Dunin Borkowski L.], Cymbalada. Poema heroiczne z wypadków naszego czasu, Wrocław 1845.
Dunin Borkowski L., „Parafiańszczyzna”. Wizyta pierwsza, „Dziennik Mód Paryskich” 1842, no 5.
Estreicher K., Dziennikarstwo w Galicji i Krakowie. Do roku 1861, „Biblioteka Warszawska” 1861, vol. II, issue 4.
Gołąb pożaru, Lwów 1843.
Goriaczko-Borkowska A., Twórczość poetycka Augusta Bielowskiego, Wrocław 1965.
Jan Dobrzański, nekrolog, Dodatek „Kuriera Lwowskiego” 1886, no 151.
Hr. Leszek Borkowski, „Gazeta Narodowa” 1867, no 21.
J. Aleksander [L. Dunin Borkowski], List drugi. Przegląd literatury pięknej (list drugi), „Gazeta Polska” 1850, no 27.
Kita J., Z dworu ziemiańskiego na uniwersytecką katedrę. Przyczynek do genezy inteligencji polskiej, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2018, vol. XIX. DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.19.06
Knot A., Dążenia oświatowe młodzieży galicyjskiej w latach 1815–1830, Wrocław 1959.
Leszka hr. Dunina Borkowskiego autobiografia, „Dziennik Polski” 1897, no 133.
List L. Dunina Borkowskiego do K. W. Wójcickiego, Rkps Bibl. PAU i PAN w Krakowie, sygn. 714, p. 412.
Listy Stanisława Borkowskiego do Aleksandra Leszka Borkowskiego [in:] Korespondencja Borkowskich i innych, Rkps Ossol., sygn. 13117/III.
Kraszewski J. I., W mętnej wodzie, Poznań 1870.
Lisowski A. J., Rozmyślania spleenisty nad 68 numerem „Gazety Lwowskiej”, „Przyjaciel Ludu” 1843, no 8.
Mody, Dziennik Mód Paryskich 1840, no 5.
Mudrij M., Przybysze z Łemkowszczyzny we Lwowie w 1848. Przykłady postaw gente Rutheni, natione Poloni [in:] Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa, ed. B. Halczak, S. Dudra, R. Drozd i innych, vol. V, Słupsk–Zielona Góra–Svidnik 2015.
Nadolski B., Lwowskie czasopiśmiennictwo literackie w XIX wieku [in:] Księga referatów, ed. L. Bernacki, issue II, Lwów 1936.
Nowinki literackie ze Lwowa, „Tygodnik Literacki” 1842, no 9.
O estetyczności stroju, „Dziennik Mód Paryskich” 1840, no 5.
Papiery Krasickich. Korespondencja Aleksandra Krasickiego, Rkps Ossol., sygn. 6243/II.
Poklewska K., Galicja romantyczna. 1816–1840, Warszawa 1976.
Poklewska K., Jan Dobrzański (1820–1886). Szkic biograficzny, „Prace Polonistyczne” 1962, ser. XVIII.
Półchłopek T., Dwór Dunin Borkowskich w Winniczkach 1833–1896. Kultura – literatura – ekonomia [in:] Dworki szlacheckie jako miejsce rozwoju kultury i sztuki. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, ed. Ł. Kupiec and L. Salawa, Kraków 2013.
Rosnowska J., Jan Dobrzański, redaktor Gazety Narodowej” w 1848 roku, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1970, no 9/3.
Rosnowska J., Twórcy „Dziennika Mód Paryskich”, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1967, no 6/2.
Schnür-Pepłowski S., Krawiec redaktor. Notatka dziennikarska [in:] Sami o sobie. Książka zbiorowa na rzecz warszawskiej kasy literackiej, Warszawa 1900.
Schnür-Pepłowski S., Ludzie z czterdziestego ósmego roku, cz. V. Leszek Dunin Borkowski, „Kurier Lwowski” 1898, no 273.
Siemieński L., Stanisław Trembecki [in:] Dzieła Lucjana Siemieńskiego. Portrety literackie, Warszawa 1881.
Smolska B., Kilka rysów z podróży na Ukrainę, „Dziennik Mód Paryskich” 1842, no 6.
Sokół Z., Z badań nad polską prasą kobiecą w latach 1818–1939, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1983, no 22/3.
Stolarczyk M., Tadeusz Wasilewski (1795–1850) i jego rola w życiu kulturalnym i społecznym Galicji, Rzeszów 1977.
Świątek A., Nieznana praca o historii stosunków polsko-ukraińskich w Galicji autorstwa Mariana Tyrowicza w zbiorach Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, „Krakowskie Pismo Kresowe” 2019, nr 11. DOI: https://doi.org/10.12797/KPK.11.2019.11.07
Tłuczek E., „Dziennik Mód Paryskich” – próba analizy zawartości (komunikat) [in:] Kraków – Lwów: książki, czasopisma, biblioteki, ed. J. Jarowiecki, vol. 6, part 2, Kraków 2003.
Tłuczek E., Lwów w korespondencji Januarego Poźniaka [in:] Kraków – Lwów: książki – czasopisma – biblioteki, ed. H. Kosętka, vol. 7, Kraków 2005.
Wagilewicz J., Spotkanie, „Dziennik Mód Paryskich” 1842, no 4.
Wiadomości handlowe i przemysłowe. Od Dukli – w połowie listopada, „Gazeta Lwowska” 1843, no 146.
Wiadomości w sprawie krajowej, „Gazeta Narodowa” 1848, no 30.
Widman K., Leszek Dunin Borkowski, „Tygodnik Lwowski” 1867, no 4.
Wyjątek z powieści „Obrona Trembowli” napisanej przez Aleksandra hrabiego Dunina Borkowskiego, Rkps Ossol., sygn. 1021/II.
Zawadzki W., Pamiętnik życia literackiego w Galicji, Kraków 1961.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
