From the History of the Lviv Theatre: Weksle przecięte, czyli jarmark w Czerniowcach [Cut Bills of Exchange, or the Fair in Chernivtsi]
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.10.22Keywords:
theater, actor, 19th-century literature, Stanisław Doliwa Starzyński, LvivAbstract
The article discusses the comic opera by Stanisław Doliwa Starzyński (1784–1851) titled Weksle przecięte, czyli jarmark w Czerniowcach [Cut Bills of Exchange, or the Fair in Chernivtsi] first performed in Lviv on January 17, 1840. The plot unfolds within a community of traveling actors, portraying them both in their private lives and in specific roles. Starzyński, known for promoting theatrical life in Podolia, Lviv, and providing repertoire for Jan Nepomucen Kamiński’s troupe (1777–1855), had significant ties to Galicia. The article elucidates the enigmatic title and the editorial changes in subsequent versions of the play, as well as its surprising theatrical history. The textual analysis focuses on the masquerade organized by the characters, viewed as a theatrical structure within a theater, and explores the theme of the theater of the world.
Downloads
References
Listy poety i piosenkarza podolskiego Stanisława Doliwy Starzyńskiego z Zamiechowa (Stacha z Zamiechowa lub Stacha Walidosa) do Floriana Piusa z Kraszkowic Szeligi Łaszowskiego, właściciela dóbr Suchodołu, Trojanówki i Bednarówki w cyrkule czortkowskim od roku 1825 do 1847, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, rkps 6293/III.
[Starzyński S.], Mania do wierszów. Komedia wierszem w pięciu aktach, naśladowana z francuskiego, Warszawa 1850.
Starzyński S., Matka rodu Dobratyńskich, wyd. A. Kozieradzki, Lwów 1850.
Starzyński S., Pisma, t. 1–8, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, rkps 2290.
Starzyński Doliwa S., Weksle przecięte, czyli Jarmark w Czerniowcach. Krotochwila w dwóch aktach [w:] Zaręczyny aktorki i inne sztuki o teatrze, wybór, redakcja i wstęp D. Jarząbek-Wasyl, Katowice 2022.
Śpiewki i wiersze Podolanina z lat 1828, 1829, 1830 z dołączeniem kilku innego pióra, Warszawa 1830.
Bogusławski W., Dzieje Teatru Narodowego na trzy części podzielone oraz Wiadomość o życiu sławnych artystów, Warszawa 1965 (przedruk z wydania 1: Warszawa 1820–1821).
Dygul J., Metateatralność w dramaturgii Carla Goldoniego, Warszawa 2012.
Eberharter M., Tłumacz i człowiek teatru: Jan Nepomucen Kamiński (1777–1855), „Między Oryginałem a Przekładem” 2018, nr 39, s. 43–54.
Inglot M., Osobowość autora jako tworzywo literackie: na przykładzie komedii Aleksandra Fredry, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2, s. 21–40.
Jezierski F.S., Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane, Warszawa 1791.
Kowalewska D., Poeta wśród zdarzeń prawdziwych. Puścizna prozatorska Stanisława Doliwy Starzyńskiego, Toruń 2001.
Kowalewska D., Starzyński Stanisław [w:] Polski słownik biograficzny, t. 42, Warszawa–Kraków 2003–2004, s. 477–480.
Lasocka B., Teatr lwowski w latach 1800–1842, Warszawa 1967.
Polski słownik judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, t. 1, oprac. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Warszawa 2003.
Pusz W., Stanisław Doliwa Starzyński (1784–1851) [w:] Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 3, Warszawa 1996, s. 793–804.
Ratajczakowa D., Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych, Poznań 2015.
Rolle M., Wybór pism, t. 3, Kraków 1966.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 1, Warszawa 1880.
Teatr polski od schyłku XVIII w. do roku 1863 (lata 1773–1830). Dzieje teatru polskiego, red. T. Sivert, t. 2, Warszawa 1993.
Wierzbowski R., O szopce. Studia i szkice, Łódź 1990.
Zawadzki W., Pamiętnik życia literackiego w Galicji, przygotował do druku, wstępem i przypisami opatrzył A. Knot, Kraków 1961.
Zych M., Hej, kolęda, kolęda, czyli niezbędny komentarz do antysemickiej maski, „Krytyka Polityczna”, numer z 12 stycznia 2022 r., https://krytykapolityczna.pl/kultura/etnografiakolednicy-antysemityzm/ [dostęp 12.03.2024].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Galicja. Studia i materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.