W sprawie ruskiej (On the Ruthenian cause) by Plato Kosteck
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2017.3.15Keywords:
Platon Kostecki, Rusini, stosunki polsko-ruskie, lata 60. XIX w., GalicjaAbstract
This article contains a critical edition of the manuscript by Plato Kostecki entitled W sprawie ruskiej from 1863 placed in the Vasyl Stefanyk Lviv National Scientific Library of Ukraine named by W. Stefanyk. This text, probably never published, is an interesting analysis of the awareness of the Galician Ruthenians at the beginning of the 1860s. The author not only shows ideas and political attitudes popular among Ruthenian elites but also he undertakes the task of searching for answers to the question about the causes for Ruthenians’ dislike towards Poles and he suggests solutions aiming at changing this state of affairs. In the critical edition of this manuscript attempts have been made to discuss such issues as the author, references to the manuscript in literature on the subject, the problem of dating, most important theses, reasons for not publishing the manuscript, editorial issues.
Downloads
References
Інститут Літератури ім. Т.Г. Шевченка и Київі, Відділ Рукописних Фондів і Текстології (dalej: ІЛК): ф. 3, спр. 1100: І. Франко, Ліст до Костецького Платона, Львів 1 Х 1906. ф. 119, спр. 106: П. Костецький, Лист до [Климковича Ксенофонта], Львів 3 VII 1863.
Львівська національна наукова бібліотека України імені В. Стефаника (dalej: ЛННБУ): ф. 5: Zbiór rękopisów Biblioteki Ossolińskich, оп. 1: Rękopisy, 3063/II: Kostecki Platon, W sprawie ruskiej. ф. 76: Archiwum Pawlikowskich, оп. 2, спр. 214: Kostecki Platon, 11 listów i wiersze.
Cięglewicz K., Rzecz czerwono-ruska 1848 roku, Lwów 1848.
[Czerwiński J.], O Rusinach i dla Rusinów, Kraków 1891.
[L. Daniluk L.] Ukrainiec, „Wiz i perewiz” czyli Ukraina galicyjska w prawdziwym oświetleniu, Lwów 1904.
Dąbczański A., Wyjaśnienie sprawy ruskiej, Lwów 1848.
Gorzkowski M., Przegląd kwestyj spornych o Rusi, Kraków 1875.
[Kalicki B.], Kwestya ruska, Lwów 1871.
[Łokietek J.] Jił, Sprawa ruska. Wspomnienia, spostrzeżenia, uwagi, wnioski, Kraków 1891.
Merunowicz T., Sprawa ruska i kongres pokojowy. Referat, opracowany dla polskiego biura pracy kongresowych, Lwów 1919.
Miłkowski Z., Sprawa ruska. Prowodyrowie Rusi spółcześni, Poznań 1879.
Miłkowski Z., Sprawa ruska w stosunku do sprawy polskiej, Lwów 1902.
Schmitt H., Kilka słów bezstronnych w sprawie ruskiej, Lwów 1861.
Tarnowski S., O Rusi i Rusinach, Kraków 1891.
Kostecki P., Poezyi, Lwów 1862.
Kostecki P., Saturninowe gody, Lwów 1863.
Зоря Галицкая яко альбумъ на годъ 1860, Львов 1860.
W promieniu Lwowa, Żukowa i Medyki. Listy Mieczysława Romanowskiego 1853–1863, oprac. i wstęp B. Gawin i Z. Sudolski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972.
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Krajowego galicyjskiego we Lwowie odbytych od dnia 15. do 26. kwietnia 1861 r., Lwów 1861.
Sprawozdania z posiedzeń Sejmu krajowego galicyjskiego we Lwowie, Lwów 1863.
„Czytelnia dla Młodzieży” 1861.
„Dziennik Polski” 1861–1862.
„Gazeta Narodowa” 1863.
„Przegląd” 1863.
„Przegląd Powszechny” 1860–1861.
„Przyjaciel Domowy” 1867.
„Дѣло” 1892.
„Зоря Галицкая” 1854–1856.
Grodziski S., Sejm Krajowy galicyjski 1861–1914, cz. 1–2, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
Handelsman M., Ukraińska polityka ks. Adama Czartoryskiego przed wojną krymską, Warszawa 1937.
Ihnatowicz I., Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX wieku, „Studia Źródłoznawcze. Commentationes” 1962, t. 7, s. 99–124.
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1953.
Jarowiecki J., Dzieje prasy polskiej we Lwowie do 1945 roku, Księgarnia Akademicka – Wyższa Szkoła Zarządzania „Edukacja”, Kraków–Wrocław 2008.
Komorowski J., Platona Kosteckiego Hołd Calderonowi, „Pamiętnik Teatralny”, R. 48, 1999, z. 3–4, s. 96–108.
Kozik J., Między reakcją a rewolucją. Studia z dziejów ukraińskiego ruchu narodowego w Galicji w latach 1848–1849, Uniwersytet Jagielloński, Warszawa–Kraków 1975.
Kozik J., Stosunki ukraińsko-polskie w Galicji w okresie rewolucji 1848–1849. Próba charakterystyki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1975, nr 416, Prace Historyczne, z. 54: Z dziejów współpracy Polaków, Ukraińców i Rosjan, s. 29–53.
Kozik J., Ukraiński ruch narodowy w Galicji w latach 1830–1848, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.
Loth R., Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2006.
Moklak J., W walce o tożsamość Ukraińców. Zagadnienie języka wykładowego w szkołach ludowych i średnich w pracach galicyjskiego Sejmu Krajowego 1866–1892, „Historia Iagellonica”, Kraków 2004.
Mudryj M., Dylematy narodowościowe w Sejmie Krajowym galicyjskim (na przykładzie posłów formacji gente Rutheni natione Poloni) [w:] Ukraińskie tradycje parlamentarne. XIX–XXI wiek, red. J. Moklak, „Historia Iagellonica”, Kraków 2006, s. 59–94.
Oberc M., Wizyty cesarza Franciszka Józefa I w Galicji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016.
Osadczy W., Kościół i cerkiew na wspólnej drodze. Concordia 1863. Z dziejów porozumienia między obrządkiem greckokatolickim a łacińskim w Galicji Wschodniej, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
Osadczy W., Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
Pijaj S., Posłowie ruscy w parlamencie wiedeńskim w latach 1848–1879 [w:] Ukraińskie tradycje parlamentarne. XIX–XXI wiek, red. J. Moklak, „Historia Iagellonica”, Kraków 2006, s. 95–126.
Prokop K.R., Arcybiskupi haliccy i lwowscy, „Wołanie z Wołynia”, Biały Dunajec – Ostróg 2010.
Sikorska-Kulesza J., Historyk XIX wieku wobec problemu modernizacji źródła [w:] Edytorstwo źródeł XIX wieku – problemy teoretyczne i praktyka edytorska, red. J. Sikorska-Kulesza, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016, s. 139–157.
Stępień S., Spory wokół języka i alfabetu Ukraińców galicyjskich. Druki ukraińskie wydane alfabetem łacińskim w Przemyślu w XIX i XX wiekach [w:] До джерел. Збірник наукових праць на пошану Олега Купчинського з нагоди його 70-річчя, т. 1, ред. І. Гирич [et al.], „Простір-М“, Київ–Львів 2004, s. 190–212.
Stolarczyk M., Działalność Lwowskiej Centralnej Rady Narodowej. W świetle źródeł polskich, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1994.
Świątek A., Gente Rutheni, natione Poloni. Z dziejów Rusinów narodowości polskiej w Galicji, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014.
Świątek A., Kostecki Platon [w:] Przemyski słownik biograficzny, t. 1, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Przemyśl 2009, s. 39–44.
Świątek A., Platon Kostecki – swój czy obcy w polsko-ukraińskim społeczeństwie Galicji Wschodniej drugiej połowy XIX wieku [w:] „Swój” i „obcy”. Materiały z I Międzynarodowej Sesji Humanistycznej. Toruń 17–19 V 2009, red. A. Zglińska [et al.], „In tempore” – „Teka historyka” [2009], Toruń–Warszawa, s. 175–184.
Świątek A., Platon Kostecki – zapomniany propagator unii polsko-rusko-litewskiej [w:]
Шевченківска весна. Матеріали міжнародної науково-практичної конференцїи молодих учених, вип. 6, ч. 2: Праці аспірантів та студентів, т. 2, ред. В. Колесник, СПД Цимбаленко Є. С., Київ 2008, s. 241–244.
Świątek A., „Serdeczny Mistrzu, Tyś dziejów nie mierzył. Łokciem dziesiątków lat, Ty w Ruś uwierzył”. Platon Kostecki a Jan Matejko – historia niezwykłej znajomości [w:] Per aspera ad astra. Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów, t. 14, red. A. Świątek, Koło Naukowe Historyków Studentów UJ, Kraków 2008, s. 169–177.
Świątek A., Wizja Rzeczypospolitej w twórczości literackiej Platona Kosteckiego [w:] Piłsudski i jego czasy, red. M. Hańderek, A. Świątek, Koło Naukowe Historyków Studentów UJ, Kraków 2007, s. 203–210.
Tandecki J., Kopiński K., Edytorstwo źródeł historycznych, DIG, Warszawa 2014.
Tyrowicz M., Kostecki Platon [w:] Polski słownik biograficzny, t. 14, Instytut Historii PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969, s. 340.
Wójtowicz-Huber B., „Ojcowie narodu”. Duchowieństwo greckokatolickie w ruchu narodowym Rusinów galicyjskich (1867–1918), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Вендланд А.В., Русофіли Галичини. Українські консерватори між Австрією та Росією, 1848–1915, перекл. Х. Назаркевич, Літопис, Львів 2015.
Кирчів P., Косиецкий Платон Іванович [w:] Українська радянська енциклопедія, т. 5: Кантата–Кулики, гол. ред. М. Бажан, Київ 1980, s. 448.
Лисяк-Рудницький I., Іполіт Володимир Терлецький [w:] Історичні есе, вип. 1, „Основи”, Київ 1994, s. 221–249.
Орлевич I., Ставропігийський інститут у Львові (кінець ХVІІІ – 60-і рр. ХІХ ст.), Видавництво Львівського музею історії релігії „Логос”, Львів 2000.
Середа O., Ruś będzie tańczyć! „Руські бали” у Львові як фактор польсько-українських взаємин у Галичині кінця 40-х – 60-х років ХІХ ст., „Вісник Львівського yніверситету. Серія Історична” 2007, спец. вип.: Львів. Місто, суспільство, культура, т. 6: Львів–Краків. Діалог міст в історичній ретроспективі, ред. О. Аркуша, М. Мудрий, s. 316–338.
Середа O., Формування національної традиції. Українське козакофілство у Галичині в 60роках ХІХ століття [w:] Історія, ментальність-ідентичність, т. 4: Історична пам`ять Українців і поляків у період формування національної свідомості в ХІХ – першій половині ХХ століття, ред. Л. Зашкільняк, Й. Пісуліньська, П. Сєрженґа, „Паіс”, Львів 2011, s. 395–403.
Франко I., Стара Русь [w:] І. Франко, Зібрання творів, т. 37: Літературно-критичні праці (1906–1908), ред. тому І. Дзеверін, упор. та комент. М. Грицюта, Наукова думка, Київ 1982, s. 79–110.
Чорновол I., 199 депутатів Галицького сейму, „Тряда плюс”, Львів 2010.
Чорновол I., Останній gente Rutheni, natione Poloni. Платон Костецький, „Львівська Газета” 2007, № 119 z 13 VII.
Bibliografia literatury polskiej – Nowy Korbut, t. 8: Romantyzm. Hasła osobowe K-O, red. I. Śliwińska, S. Stupkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1969.
Internet Encyclopedia of Ukraine, Canadian Institute of Ukrainian Studies, http://www.encyclopediaofukraine.com
Korbut G., Literatura polska od początków do wojny światowej, t. 3: Od roku 1820 do 1863, Kasa im. Mianowskiego, Warszawa 1930.
Polski słownik biograficzny, t. I–, Instytut Historii PAN, Kraków 1935–.
Słownik języka polskiego W. Doroszewskiego, PWN, https://sjp.pwn.pl/doroszewski
Енциклопедія історії України, т. 1–10, Наукова думка, Київ 2003–2013, http://resource.history.org.ua/cgi-bin/eiu/history.exe?C21COM=F&I21DBN=EIU&P21DBN=EIU.
Енциклопедія Львова, т. 1–, Львів „Літопис” 2007–.
Левицкій I. E., Галицко-руска библіографія XIX. столѣтія съ увзглядненьемъ изданій, появившихся въ Угощинѣ и Буковинѣ (1801–1886), т. 1: Хронологическій списокъ публікацій (1801–1860), Львовъ 1888.
Романюк M., Галушко M., Українські часописи Львова 1848–1939, т. 1: 1848–1900, „Світ”, Львів 2001.
Українська радянська енциклопедія, т. 1–12, гол. ред. М. Бажан, Київ 1977–1985.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2017 Galicja. Studia i materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
