The role of the intelligentsia in the formation of economic culture in Galicia in the 2nd half of the 19th century – an outline of the issue
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.11.26Keywords:
Galicia, intelligentsia, economic culture, capitalism, liberal economyAbstract
The purpose of this sketch is to attempt to open a discussion on the role of the intelligentsia in shaping the economic culture of capitalism in Galicia in the second half of the nineteenth century, particularly in creating the institutional conditions for the development of a liberal economy. In this text, the intelligentsia is understood as a heterogeneous social stratum constituting a collection of different professional categories engaged in cultural creativity in the broad sense, in organising work and collective coexistence, and in solving practical issues requiring specialised education and the application of theoretical knowledge.
Downloads
References
Battaglia R., Przemysł i handel w Małopolsce Zachodniej w latach 1850–1950, „Sprawozdania PAU” 1950, t. 51, nr 5.
Broński K., Rola Kościoła katolickiego w rozwoju gospodarczym Galicji w okresie autonomii (zarys problematyki) [w:] Rola Kościołów w życiu gospodarczym ziem polskich, red. K. Kowalski, R. Matera, A. Pieczewski, Łódź 2017.
Broński K., Rozwój pośrednictwa pracy w Galicji na przełomie XIX iXX w., „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2005, nr 692.
Bujak F., Galicja, t. 1, Lwów–Warszawa 1908.
Buzek J., Administracja gospodarstwa społecznego, Lwów 1913.
Cisek A., Teoria wzrostu gospodarczego Stanisława Szczepanowskiego, „Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe. Studia z Historii Myśli Społeczno-Ekonomicznej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie” 1973, nr 21.
Cywiński B., Idzie o dobro wspólne... Opowieść o Franciszku Stefczyku, Warszawa 2005.
Czerkawski W., Milewski J., Polityka ekonomiczna, t. 2, Kraków 1905.
Dębowska M., Akcja społeczna w archidiecezji lwowskiej za rządów arcybiskupa Józefa Bilczewskiego (1901–1923), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 61, Lublin 1992.
Dybiec J., Nauka a modernizacja społeczna w Galicji w epoce autonomii [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 20: Historia wychowania, misja i edukacja. Profesorowi Andrzejowi Meissnerowi w 70. rocznicę narodzin i 45-lecia pracy naukowej i nauczycielskiej, red. K. Szmyd i J. Dybiec, Rzeszów 2008.
Dzieje gospodarcze Polski porozbiorowej, t. 2, red. S. Kempner, Warszawa 1922.
Florkowska-Francić H., Gąsowski T., Kulczykowski M., Ze studiów nad inteligencją galicyjską na przełomie wieków XVIII–XIX oraz XIX–XX [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku. Studia o grupach elitarnych, red. J. Leskiewiczowa, t. VII, Warszawa 1982.
Franaszek P., Przemysł naftowy jako czynnik modernizacji gospodarki i społeczeństwa galicyjskiego [w:] W drodze ku niepodległości, red. P. Grata, „Biblioteka Polskiej Modernizacji”, t. I, Rzeszów 2019.
Fras Z., Demokraci w życiu politycznym Galicji w latach 1848–1873, Wrocław 1997.
Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Warszawa 1997.
Gardocka-Jałowiec A., Kultura ekonomiczna na obszarze peryferyjnym i jej ewolucja [w:] Mechanizm rozwoju gospodarczego obszarów peryferyjnych, red. K. Meredyk, Białystok 2007.
Gąsowski T., Urbanizacja Galicji w dobie autonomicznej, „Studia Historyczne” 1985, R. XXVIII, z. 2.
Górski A., Braki krajowej produkcji w Galicji, Kraków 1916.
Grodzicki J., Edukacja czynnikiem rozwoju gospodarczego, Toruń 2000.
Grodziski S., Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wrocław 1971.
Grzybek D., Jak przeprowadzić gospodarczą modernizację zachowując ład polityczny? Myśl społeczna galicyjskich neokonserwatystów, „Politeja” 2005, 2(4).
Grzybek D., Nauka czy ideologia. Biografia intelektualna Adama Krzyżanowskiego, Kraków 2005.
Grzybek D., Polityczne konsekwencje idei ekonomicznych w myśli polskiej 1869–1939, Kraków 2011.
Gurnicz A., Franciszek Stefczyk. Życie, poglądy, działalność, Warszawa 1976.
Homola I., „Kwiat społeczeństwa...”. Struktura społeczna i zarys położenia inteligencji krakowskiej w latach 1860–1914, Kraków–Wrocław 1984.
Hryniewicz J.T., Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa 2004.
Janowski M., Inteligencja wobec wyzwań nowoczesności. Dylematy ideowe polskiej demokracji liberalnej w Galicji w latach 1889–1914,Warszawa 1996.
Jedlicki J., Błędne koło 1832–1864 [w:] Dzieje inteligencji polskiej do roku 1918, red. J. Jedlicki, t. 2, Warszawa 2008.
Kamińska-Kwak J., Inteligencja województwa lwowskiego w okresie międzywojennym, Rzeszów 2005.
Kargol T., Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie w latach 1850–1939. Dzieje – ludzie – polityka gospodarcza, Kraków 2003.
Kargol T., Ziemiaństwo a uprzemysłowienie Galicji na przełomie XIX i XX w. (do 1918 r.), „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2010, t. VII.
Karolczak K.. Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kraków 2001.
Kasznica S., Nadobnik M., Najważniejsze wyniki spisu ludności i spisu zwierząt domowych według stanu z dnia 31 grudnia 1910 r., „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych”, z. 1, Lwów 1911.
Kłoskowska A., Inteligencja w słowie i obrazie własnym [w:] Inteligencja polska XIX i XX wieku, Warszawa 1995.
Kochanowicz J., Duch kapitalizmu na polskiej peryferii: perspektywa historyczna [w:] Kultura i gospodarka, red. J. Kochanowicz, M. Marody, Warszawa 2010.
Kostro K., Kapitał społeczny w teorii ekonomicznej, „Gospodarka Narodowa” 2005, 7–8.
Kostro K., Zagadnienia kulturowe w ekonomii, „Gospodarka Narodowa” 2009, 3.
Kowalski A., Lityńska A., Raganiewicz J., Rybarski A., Szopa B., Zarys historii zorganizowanego ruchu ekonomistów w Krakowie 1867–1993, Kraków 1993.
Kozakiewicz O., Działalność Ligi Pomocy Przemysłowej na terenach Galicji Wschodniej w pierwszym trzydziestoleciu XX stulecia [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, red. W. Walczak, K. Łopatecki, t. VI, Białystok 2013.
Kramarz H., Nauczyciele gimnazjalni Galicji 1867–1914, Kraków 1987.
Kramarz H., Tadeusz Rutowski. Portret pozytywisty i demokraty galicyjskiego, Kraków 2001.
Królikowski S., Rys historyczny Lwowskiej Akademii Weterynarii (1881–1921), Lwów 1922.
Kruk D.P., Instytucjonalne formy wspierania rozwoju przemysłu Galicji w dobie autonomii, „Zeszyty Naukowe UEK” 2015, 6 (942).
Krzyminiewska G., Kultura ekonomiczna mieszkańców obszarów wiejskich. Problemy – Przekształcenia – Wyzwania, Toruń 2013.
Kuberski L., Stanisław Szczepanowski 1846–1900, przemysłowiec, polityk, publicysta, Opole 1997.
Kulczykowski M., Modernizacja społeczeństwa galicyjskiego w warunkach autonomii politycznej [w:] Samomodernizacja społeczeństw w XIX wieku. Irlandczycy, Czesi, Polacy, red. L. Trzeciakowski i K. Makowski, Poznań 1999.
Lewicki J., Między tradycją a nowoczesnością. Architektura Lwowa lat 1893–1918, Warszawa 2005.
Lippoman A.J., Pamiętnik Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego za czas od roku 1845 do 1895, Kraków 1898.
Łagiewski C., O spółkach wiejskich w Galicji, „Ekonomista” 1906, R. IV.
Łopuszański T., Pamiętnik c.k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego 1845–1894, Lwów 1894.
Małecki J.M., Lwów i Kraków – dwie stolice Galicji, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. L – za rok 1989, Warszawa–Poznań 1990.
Marody M., Kochanowicz J., Pojęcie „kultury ekonomicznej” w wyjaśnianiu polskich przemian [w:] Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej, red. J. Kochanowicz, S. Mandes, M. Marody, Warszawa 2007.
Meus K., Izba handlowa i przemysłowa we Lwowie (1850–1918). Instytucja i ludzie, Kraków 2021.
Mianowski H., Przemysł krajowy a krajowe instytucje dla popierania przemysłu, Kraków 1912.
Morawski W., Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku, Warszawa 1998.
Nicieja S., Kresowe trójmiasto. Truskawiec – Drohobycz – Borysław, Opole 2018.
Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.
Pawlik S., Rys dziejów nauki rolnictwa w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Akademii Dublańskiej, Lwów 1922.
Podręcznik Statystyki Galicji, t. IX, cz. 1, Lwów 1913.
Popławski Z., Dzieje Politechniki Lwowskiej 1844–1945, Kraków–Warszawa–Wrocław 1992.
Porter M., Postawy, wartości i przekonania a makroekonomia dobrobytu [w:] L. Harrison, S. Huntington, Kultura ma znaczenie, Poznań 2003.
Rutowski T., W sprawie przemysłu krajowego, Kraków 1883.
Rzemieniuk F., Unici polscy 1596–1946, Siedlce 1998.
Skodlarski J., Koncepcja rozwoju gospodarczego Franciszka Stefczyka [w:] Między zacofaniem a modernizacją. Społeczno-gospodarcze problemy ziem polskich na przestrzeni wieków, red. E. Kościk i T. Głowiński, Wrocław 2009.
Skodlarski J., Wybitni reformatorzy i kreatorzy polskiego pieniądza i ich oblicze moralne. Ziemie polskie pod zaborami. Od Stanisława Staszica do Franciszka Stefczyka, t. 2, Łódź 2011.
Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicji, wyd. II, Lwów 1912.
Sprawozdanie Centralnego Związku Przemysłu fabrycznego we Lwowie z czynności i rachunków za pierwszy rok istnienia 1903/904, Lwów 1905.
Sprawozdanie Wydziału krajowego w przedmiocie utworzenia krajowego Patronatu rękodzieł i drobnego przemysłu, Alegat LW. 85.373/1910 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z 1910 r.
Stankiewicz E., Kapitał społeczny w perspektywie interdyscyplinarnej, „Kwartalnik Prawo – Społeczeństwo – Ekonomia” 2016, 4.
Stowarzyszenia przemysłowe w Galicji w roku 1894 na podstawie statystyki urzędowej, oprac. M. Madurowicz, „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych” wydane przez Krajowe Biuro Statystyczne, red. T. Pilat, t. XVI, z. 1.
Strzeszewski C., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze austriackim w latach 1865–1918 [w:] Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1839, Warszawa 1981.
Szczepański A., Rozwój przemysłu Galicji (Dotychczasowe drogi i wytyczne na przyszłość), Lwów 1916.
Szyc J., Sprawozdanie z działalności Centralnego Związku Galicyjskiego Przemysłu Fabrycznego za rok 1903/4, „Ekonomista”, t. 2, Lwów 1905.
Śliwa T., Kościół greckokatolicki w Galicji (1815–1918) [w:] Historia Kościoła w Polsce, t. 2, cz. 1, Poznań 1979.
Wątor A., Działalność Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim do roku 1914, Szczecin 1993.
Wnęk J., Rozwój ideologii przemysłowej w Galicji 1866–1918, Warszawa 2015.
Wodzińska I., Działalność społeczno-kulturalna ks. Antoniego Tyczyńskiego w Albigowej (1886–1912), „Rocznik Podkarpacki” 2012, nr 1.
Wójtowicz-Huber B., „Ojcowie narodu”. Duchowieństwo greckokatolickie w ruchu narodowym Rusinów galicyjskich (1867–1918), Warszawa 2008.
Zimmerman K., Udział duchowieństwa w pracy społecznej, Kraków 1917.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Galicja.Studia i materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
