Religijność ziemianek galicyjskich na przykładzie rodziny Skrzyńskich
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2023.9.7Słowa kluczowe:
Skrzyńska, religijność, duchowość, Kościół katolicki, służebniczki starowiejskieAbstrakt
Religijność charakterystyczna dla ziemianek galicyjskich przejawiała się w przywiązaniu do Kościoła katolickiego, osobistej pobożności, dbaniu o uczestnictwo w życiu sakramentalnym członków rodziny i wspieraniu inicjatyw służących opiece nad chorymi i opieką nad dziećmi. Do analizy ich religijności wykorzystano dzienniki, listy i zapiski osobiste dwóch przedstawicielek rodziny Emilii z Jabłonowskich Skrzyńskiej i Wandy ze Skrzyńskich Ostrowskiej. Zebrano informacje na temat zewnętrznych form religijności, jak również ich życia duchowego. Wyłania się z nich obraz religijności kobiecej ukształtowanej pod wpływem duchowości jezuickiej.
Downloads
Bibliografia
Main Archives of the Servant Sisters of Stara Wieś: Files of the General Curia of the Servant Sisters, A IV d, 9, Letter from Wanda Ostrowska, 7 May 1874; Letter from Wanda Ostrowska, 11 November 1876; Letter from Eleonora Jankiewicz mother general of the Congregation of the Servite Sisters of the Blessed Virgin Mary, 20 October 1923. B III b, 2, Letter from Wanda Ostrowska of 11 November 1873. E-a, 32, Assets of the Congregation – Property of Rączyna 1877–1957, Foundation Deed.
Acts of the Przemyśl Province of the Servant Sisters, III, Bachórz. Files of the Przemyśl Province of the Servites, XL, 2–3, Krościenko Wyżne. Records of the Servants of the Blessed Virgin Mary. Wilman B, Rączyna (typescript).
Archdiocesan Archive in Przemyśl: TPS sygn. 3/1 – Bachórz, Testament of Wanda Ostrowska nee Skrzyńska 1884. TPS ref. 126/1 – Krościenko Wyżne.
Archive of the Parish in Krościenko Wyżne: Book of the Brotherhood of Sobriety.
Domino W., Sienko J., Kronika wioski Bachórza, b.m. i d.w.
Fredro A., Trzy po trzy. Pamiętniki z epoki napoleońskiej, foreword A. Grzymały-Siedleckiego, notes H. Mościcki, Warszawa 1957.
Jabłonowski L., Pamiętniki, ed. K. Lewicki, Kraków 1963.
List do s. Leony Jankiewicz w Starej Wsi z 11 IV 1871 r. [in:] Korespondencja Edmunda Bojanowskiego z lat 1829–1871, t. I: Listy Edmunda Bojanowskiego z lat 1836–1871, explained by L. Smołka, Wrocław 2001.
Listy od Wincentego Skrzyńskiego z 3 IX 1816 r., z 5 VI 1819 r, z 5 VIII 1819 r. [in:] A. Fredro, Korespondencja, selection and edition by K. Czajkowska, S. Pigoń, [All works, vol. XIV], Warszawa 1976.
Mowa żałobna miana na pogrzebie ś.p. Wandy z Skrzyńskich hr. Ostrowskiej w Harcie d. 30 grudnia 1884 r. przez x Henryka Jackowskiego TJ, Kraków 1885.
Pisma Zofii z hr. Fredrów Szeptyckiej, vol. II: Wspomnienie o Wandzie z Skrzyńskich hr. Ostrowskiej, Kraków 1907.
Potocka z Działyńskich A., Mój pamiętnik, Kraków 1927.
Prek F.K., Czasy i ludzie, przyg. do druku, introduction, foreword and notes by H. Barycz, Wrocław 1959.
Skrzyńska z Jabłonowskich E., Dzienniki z lat 1844–1855, prepared for publication, introduction and comments by B. Lorens, J. Kuzicki, Rzeszów 2020.
Skrzyńska z Jabłonowskich E., Dzienniki z lat 1855–1862, prepared for publication, introduction and comments by B. Lorens, J. Kuzicki, Rzeszów 2021.
Skrzyńska z Jabłonowskich E., Dzienniki z lat 1877–1891, prepared for publication, introduction and comments by B. Lorens, J. Kuzicki, Rzeszów 2022.
Starowieyska-Morstinowa Z., Dom, Poznań 2012.
Szeptycka z Fredrów Z., Wspomnienia z lat ubiegłych, prepared for publication, introduction and comments by B. Zakrzewski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.
Duchowość i religijność kobiet. Dawniej i dziś, ed. E. Pakszys, L. Sikorska, Poznań 2000.
Gołdyn P., Udział ziemianek w organizacji ochronek w świetle zachowanej korespondencji błogosławionego Edmunda Bojanowskiego [in:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, vol. II: „Portret kobiecy”. Polki w realiach epoki, ed. J. Kita, M. Sikorska-Kowalska, Łódź–Olsztyn 2014, pp. 33–47.
Hoff J., Orman-Michta E., Starowieyski (Biberstein Starowieyski) Stanisław Michał [in:] Polski słownik biograficzny, t. XLII, Warszawa–Kraków 2003–2004, pp. 352–353.
Kobiety i kultura religijna. Specyficzne cechy religijności kobiet w Polsce, ed. J. Hoff, Rzeszów 2006.
Lasocka B., Aleksander Fredro. Drogi życia, Warszawa 2001.
Lorens B., Kuzicki J., Wstęp [in:] E. z Jabłonowskich Skrzyńska, Dzienniki z lat 1844–1855, prepared for publication, introduction and comments by B. Lorens, J. Kuzicki, Rzeszów 2020.
Łysek P., Parafia Bachórz w latach 1886–1939, Lublin 1995, (M.A. thesis under the supervision of ks. prof. dra hab. Bolesława Kumora at KUL).
Mariański J., Nowa duchowość – alternatywa czy dopełnienie religijności? [in:] Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, ed. M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska, Kraków 2010.
Nowak M., Dwa światy. Zagadnienie identyfikacji narodowej Andrzeja Szeptyckiego w latach 1865–1914, Gdańsk 2018.
Nowak M., Zofia z Fredrów Szeptycka – we dworze i na salonach [in:] Galicja i jej dziedzictwo, vol. 24: Kobieta w Galicji. Nowoczesność i tradycja, ed. J. Kamińska-Kwak, S. Kozak, D. Opaliński, Rzeszów 2016.
Olszewski D., Kultura i życie religijne społeczeństwa polskiego w XIX wieku, Lublin 2014.
Stolarczyk J., Kielich mszalny i srebrny talar – okruchy pamięci z dziejów kościoła w Bachórzu, „Głos Gminy Dynów” 2022, no 1, p. 26.
Stolarczyk J., Wanda ze Skrzyńskich hrabina Ostrowska, „Głos Gminy Dynów” 2020, no 3, pp. 14–15.
Wiekluk A., Skrzyński (Zaremba Skrzyński) Henryk [in:] Polski słownik biograficzny, vol. XXXVIII, Warszawa–Kraków 1997–1998, pp. 460–461.
Więch A.S., „Parafialna emancypacja”. Przyczynek do badań nad religijnością mieszkanek prowincji galicyjskiej na przełomie XIX i XX wieku [in:] Galicja i jej dziedzictwo, vol. 24: Kobieta w Galicji. Nowoczesność i tradycja, ed. J. Kamińska-Kwak, S. Kozak, D. Opaliński, Rzeszów 2016.
Wilman B., Historia domów zakonnych prowincji przemyskiej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP NP (Starowiejskich), Przemyśl 2016.
Z życia religijnego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku, ed. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2014.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
