Teatry włościańskie w Galicji autonomicznej – geneza powstania, działalność i znaczenie społeczno - kulturowe
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2017.5.6Słowa kluczowe:
teatr ludowy, towarzystwa kulturalno-oświatowe w Galicji, Związek Teatrów i Chórów Włościańskich, amatorski ruch teatralnyAbstrakt
W niniejszym artykule ukazano problematykę rozwoju amatorskiego, włościańskiego ruchu teatralnego w Galicji doby autonomicznej (1867–1918). Ruch ten w wyniku złagodzenia cenzury i ograniczeń administracyjnych przyczynił się w znacznym stopniu, szczególnie pod koniec XIX stulecia do rozwoju oświaty i kultury w środowiskach plebejskich społeczeństwa galicyjskiego. Na uwagę szczególną zasługuje działalność Związku Teatrów i Chórów Włościańskich pod przewodnictwem Zygmunta Gargasa, który kształtował nie tylko kulturę umysłową ludu, ale przede wszystkim gusty i upodobania teatralne mieszkańców wsi galicyjskiej. Było to zjawisko, które samo przez się świadczyło o nieodwołalnej potrzebie tej instytucji na wsi, kształcącej wrodzoną muzykalność ludu przez organizowanie chórów i teatrów włościańskich.
Downloads
Bibliografia
Albin J., Z działalności bibliotek ludowych w Galicji, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1983, Artykuł programowy „Wiedza dla Wszystkich” 1899, nr 1.
Bystroń J., Kultura ludowa, Warszawa 1947.
Atlas S., Ród Froniów, „Kultura i Ty” 1975, nr 12, Cierniak J., Żródła i nurt polskiego teatru ludowego, Wybór pism, inscenizacji i historii opracował i słowem wstępnym opatrzył A. Olcha, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1963.
Obchody Anczyca w Krakowie i we Lwowie, Poradnik Teatrów i Chórów Włościańskich, Lwów 1909, nr 5–6.
Estreicher K., Teatr ludowy w Galicji, Kraków 1901.
Iłowski S.,Vadamecum teatru amatorskiego, Warszawa 1967.
Iłowski S., Geneza i powstanie Związku Teatrów i Chórów Włościańskich, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1967, nr 1.
Jakubowski H.T., Amatorski ruch teatralny, Warszawa 1975.
Kowalczyk S., Ruch ludowy w zaborze austriackim do roku 1914, [w:] Zarys historii polskiego ruchu ludowego 1864–1918, pod red. S. Kowalczyka, Warszawa 1963.
Księga Pamiatkowa Stowarzyszenia Śpiewackiego Lutnia Robotnicza w Krakowie, Kraków 1963, Listy z Galicji, „Ogniwo” 1904, s. 715 i nr 38.
Malkiewicz, Nasze towarzystwa oświatowe w roku 1902, „Przegląd Powszechny” 1904.
Mrozowicka I., Nasi widzowie, „Poradnik Teatrów i Chórów Włościańskich ” 1913, 11–12.
Orsza H., Nasze biblioteki powszechne, [w:] Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja, Kraków 1913.
Potoczny J., Oświata dorosłych i popularyzacja wiedzy w plebejskich środowiskach Galicji doby konstytucyjnej (1867–1918), Galicja i jej dziedzictwo, T.10, Rzeszów 1998.
Potoczny J., Od alfabetyzacji do popularyzacji wiedzy. Ruch oświaty dorosłych w Galicji (1867–1918), Rzeszów 1994.
Potoczny J., Rozwój elementarnej oświaty dorosłych w Galicji doby autonomicznej (1867–1918), Rzeszów 1988.
Podgórska., Sytuacja szkolnictwa i oświaty w zaborze austriackim, [w:] Dzieje szkolnictwa i oświaty na wsi polskiej do 1918 r., pod red. S. Michalskiego, t. 1, Warszawa.
Radlińska H., Dzieje oświaty pozaszkolnej, Warszawa 1934.
Róg M., Związek teatrów i chórów włościańskich, „Nasz Kraj” 1907, nr 13.
Sejm a Związek, „Poradnik Teatrów i Chórów Włościańskich” 1910, nr 3.
Statut Związku Katolicko-Społecznego diecezji przemyskiej pod opieką Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej, „Kronika Diecezji Przemyskiej” 1906.
Sprawozdanie ogólne z działalności UL im A. Mickiewicza za czas 1905/1906.
Sprawozdanie Ogólnego Zebrania delegatów i członków Związku, „Poradnik Teatrów i Chórów Włościańskich” 1909, nr 10.
Sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Teatrów i Chórów Włościańskich za czas od 9 IV 1907 – 31 XII 1908 r. Lwów 1909, s. 9–10.
Towarzystwo Szkoły Ludowej w latach 1891–1928, Krótki rys działalności, Kraków 1929.
Oświata pozaszkolna, „Naprzód” 1904, nr 177, s. 1.
O muzycznym wychowaniu publicznym, „Naprzód” 1912, nr 5.
Uniwersytet Ludowy u nas – a gdzie indziej, „Nowy Głos Przemyski” 1912, nr 3.
Odezwa Zarządu Głównego Związku Teatrów i Chórów Włościańskich, Lwów, dnia 8 marca 1907.
Uniwersytety Ludowe im. A. Mickiewicza. Statystyka i zamiary, Kraków 1913.
Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej 1795–1945, Warszawa 1980.
Zięba J., Pierwsze próby organizowania i wytyczania kierunków amatorskiej działalności teatralnej na wsi organizować, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1967, nr 1.
Związek Teatrów Włościańskich, „Nasz Kraj” 1907.
Związek Teatrów i Chórów Włościańskich, „Przewodnik Kółek Rolniczych” 1907, nr 13.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
