Inclusive mechanisms to overcome the technological lags of the Polish economy
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2024.2.6Keywords:
technology development, Poland, XX century, moderating the application of innovative technologies, mechanisms of technology development, technological lagsAbstract
The rapid development of technique and technology over the past 50 years inspires a holistic study of this phenomenon from both prospective and retrospective perspectives. The retrospective analysis is particularly important for exploring the foundations of the potential of the Polish economy, which was subject to unprecedented political and socio-economic changes during this period. The article is part of an attempt to determine the technological lags of the Polish economy and identify technological development gaps.
This study is a synthesis of research conducted in accordance with the developed methodology aimed at abstracting the regularities resulting from the Polish specificity of the influence of politics, business, and science in global conditions. The use of the method of aggregating a huge number of innovative solutions into 9 aggregates allowed for generalisations that reveal a spiral that moderates development and promotes directions by commercial business laboratories and politicians, but in the shadow of the Polish scientific/academic community.
Among the identified development phenomena and mechanisms for moderating the development of techniques and technologies, the following were highlighted: the widening gap of analysts and designers of information systems and artificial intelligence, as well as the market ‘tyranny of progress’. However, among the identified mechanisms for overcoming significant ‘technological lags’, all of them are inclusive in nature and require the prudent disregard abstractedness of promotional aggression and prudent prioritisation in order to balance the objective truth regarding the real and lasting direction of the development of technology and, above all, the need to overcome difficult market conditions for domestic solutions, products, teams and innovative companies (on the demand and supply sides). The need to take into account aspects of humanisation and cultural revolution/evolution was signalled.
References
Applegate, L.M., Austin, R.D., Soule, D.L. (2009). Corporate Information Strategy and Management. New York: Mc Graw Hill.
Balcerowicz, L., Rzońca, A. (red.). (2015). Puzzles of Economic Growth, Directions in Development Public Sector Governance. Washington: International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.
Belniak, M. (2004). Ocena postępu technologicznego państw przy zastosowaniu wskaźnika postępu technicznego TAI (Technology Achievement Index). Przedsiębiorczość i innowacyjność małych i średnich przedsiębiorstw: wyzwania współczesności, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 1030, 525–532.
Benyon, D. (2011). Designing Interactive Systems. London: Pearson Education Limited.
Bijan, Y., Yu, J., Stracener, J., Woods, T. (2013). Systems Requirements Engineering – State of the Methodology. Systems Engineering, 16(3), 267–276. DOI: 10.1002/sys.21227
Boehm, B.W. (1981). Software Engineering Economics. Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall: Springer.
Boehm, B.W. (1991). Software Risk Management: Principles and Practices. IEEE Software, 8, 32–41. DOI: 10.1109/52.62930
Bortkiewicz, P., Nowak, A., Oko, D., Chrostowski, W., Kruszelnicki, J., Kucharczyk, G., Mering, W., Sosnowski, L., Roszkowski, W., Maciejewski, J., Łuczuk, P., Polak, W., Nalaskowski, A., Królikowski, J., Jaki, P., Bortkiewicz, P., Stawrowski, Z., Kantor, R. (2023). Tyrania postępu. Kraków: Biały Kruk.
Burns, P. (2013). Corporate Entrepreneurship. Innovation and strategy in large organizations. London: Palgrave MacMillan.
Castells, M. (2008). Społeczeństwo w sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ceri, S. (1983). Methodology and tools for data base design. North-Holland Amsterdam, New York, Oxford: Publishing Company.
Collyer, S., Warren, C.M. (2009). Project management approaches for dynamic environments. International Journal of Project Management, 27(4), 355–364. DOI: 10.1016/j.ijproman.2008.04.004
van Dijk, J. (2010). Społeczne aspekty nowych mediów. Analiza społeczeństwa sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Encyklopedia antykultury. (2023). Wrocław. Fundacja COR DEJ.
Flakiewicz, W., Oleński, J. (1989). Cybernetyka ekonomiczna. Warszawa: PWE.
Flyvbjerg, B. (2003). Megaprojects and Risk: An Anatomy of Ambition. Cambridge: Cambridge University Press.
Flyvbjerg, B., Ehrenfeucht, R. (2004). Megaprojects and risk: a conversation with Bent Flyvbjerg. Critical Planning, 11, 51–63.
Goldberg, A., Rubin, K.S. (1995). Succeeding with Objects. Decision Frameworks for Project Management. New York: Addition-Wesley Publishing Company.
Gorynia, M. (2001). Luka konkurencyjna – koncepcja i metodyka badania. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 32, 172–179.
Gorynia, M. (2012). Ewolucja pozycji gospodarki polskiej w gospodarce światowej. Ekonomista, 1, 403–425.
GUS. (2020). Wypracowanie metodologii oraz badanie stopnia dostosowania wybranych przedsiębiorstw do wymogów gospodarczych, jakie stawia czwarta fala rewolucji przemysłowej (Przemysł 4.0). Development of methodology and survey of the degree of adjustment of selected enterprises to the economic requirements of the fourth wave of the industrial revolution (Industry 4.0). Raport końcowy. Final Report. Warszawa: GUS.
Halicka, K. (2015). Prospektywna analiza technologii. W: R. Knosala (red.). Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji (s. 87–98). Opole: Polskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją.
Halicka, K. (2016). Prospektywna analiza technologii, metodologia i procedury badawcze. Białystok: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej.
Hood, C., Wiedemann, S., Fichtinger, S., Pautz, U. (2008). Requirements management, the interfaces between requirements development and all other systems engineering processes. Heidelberg: Springer-Verlag.
Jegorow, D. (2016). Budowa gospodarki innowacyjnej jako element „Planu Morawieckiego” – wyzwania i perspektywy. Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia, 2, 51–63.
Kerzner, H., Belack, C. (2010). Managing complex projects. New York: Wiley.
Klincewicz, K. (2008). Polska innowacyjność. Analiza bibliometryczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Kovacevic, A., Majluf, N. (1993). Six Stages of IT Strategic Management. Sloan Management Review, 34, 1–11.
Kołodko, G.W. (2008). Wędrujący świat. Warszawa: Prószyński i Spółka.
Krzysztofek, K. (2017). Kierunki ewaluacji technologii cyfrowych w działaniu społecznym. Próba systematyzacji problemu. Studia Socjologiczne, 1(224), 195 Six Stages of IT Strategy Management 224.
Łobaziewicz, M. (2008). Luka techniczna i technologiczna a konkurencyjność gospodarki opóźnionej technologicznie. Roczniki Nauk Społecznych, XXXVI(3), 195 Six Stages of IT Strategy Management 206.
Oleński, J. (2000). Elementy ekonomiki informacji. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Rowley, J. (2007). The wisdom hierarchy: representations of the DIKW hierarchy. Journal of Information Science, 33, 163 Six Stages of IT Strategy Management 180.
Sala, J., Tańska, H. (2003). Poszukiwanie efektywności zastosowań systemów informatycznych. W: Z. Szyjewski, J.K. Grabara, J.S. Nowak (red.), Efektywność zastosowań systemów informatycznych (s. 113–121). Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Sala, J., Tańska, H. (2004). Internet – próby wartościowania z perspektywy filozofii. W: J. Kisielnicki, J.S. Nowak, J.K. Grabara (red.), Informatyka we współczesnym zarządzaniu (s. 341–348). Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Sala, J., Tańska, H. (2005a). Condition for information systems; analysis and development. W: B.F. Kubiak, A. Korowicki (red.), Information Management (s. 281–287). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2005b). The cage of knowledge in process of information systems development. W: K.J. Burnham, L. Koszalka (red.), Computer Systems Engineering. Theory & Applications (s. 158–167). Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej.
Sala, J., Tańska, H. (2005c). Miejsce, ranga i etyka zawodu informatyka w społeczeństwie informacyjnym. W: M. Rószkiewicz, E. Węgrowska (red.), Informacja w społeczeństwie XXI wieku, Monografie i Opracowania, 540 (s. 71–79). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
Sala, J., Tańska, H. (2008a). Portal korporacyjny drogą do nadrobienia zaniedbań w rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego. W: E. Zięba (red.), Technologie i systemy informatyczne w organizacjach gospodarki opartej na wiedzy (s. 65–77). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
Sala, J., Tańska, H. (2008b). Kształcenie kadr dla potrzeb gospodarki elektronicznej. W: J. Goliński, K. Krauze (red.), Współczesne aspekty informacji (s. 291–300). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Sala, J., Tańska, H. (2008c). Koncepcja metodyki analizy otoczenia globalnego przedsiębiorstwa z wykorzystaniem zasobów Internetu. W: O. Dębicka, A. Oniszczuk-Jastrząbek, T. Gutowski, J. Winiarski (red.), Przedsiębiorstwo w otoczeniu globalnym (s. 299–307). Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2008d). Quo Vadis Prometheus? Proceedings of the IEEE Conference on Human System Interaction HIS, Kraków.
Sala, J., Tańska, H. (2009a). Information Management Tools. Experiences of Generations of Designers. W: B. Kubiak, A. Korowiecki (red.), Information Management (s. 368–374). Gdańsk: Gdańsk University Press.
Sala, J., Tańska, H. (2009b). Technologie informacyjne w przedsiębiorstwie sieciowym. W: O. Dębicka, A. Oniszczuk-Jastrząbek, T. Gutowski, J. Winiarski (red.), Przedsiębiorstwo w otoczeniu globalnym. Rozwój w warunkach spowolnienia (s. 319–327). Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2010a). An illusion of development and technological decline in Poland. Journal of Internet Banking and Commerce, 15(3), 1–10.
Sala, J., Tańska, H. (2010b). Modele referencyjne a „szara strefa”. W: R. Mosdorf, N. Siemieniuk (red.), Zastosowanie technologii informacyjnych w zarządzaniu wiedzą i procesami gospodarczymi (s. 361–373). Białystok: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku.
Sala, J., Tańska, H. (2010c). Procesy integracji w gospodarce sieciowej. E-Gospodarka w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 597. Ekonomiczne Problemy Usług, 57, 689–698.
Sala, J., Tańska, H. (2011a). Koncepcja doboru wiedzy zespołowej w zarządzaniu projektami informatycznymi. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 32, 77–86.
Sala, J., Tańska, H. (2011b). Syndrom „kota w worku” w społeczeństwie informacyjnym. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 656. Studia Informatica, 28, 455–465.
Sala, J., Tańska, H. (2011c). Przebudowa procesów biznesowych przedsiębiorstwa sieciowego. W: K. Kreft (red.), Systemy informatyczne w gospodarce (s. 145–156). Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2011d). Pomiędzy utopią a rzeczywistością rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 650. Ekonomiczne Problemy Usług, 67, 195–202.
Sala, J., Tańska, H. (2013a). Pomiędzy oficjalnym wizerunkiem a prawdą wykorzystania ICT w gospodarce. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 36, 134–205.
Sala, J., Tańska, H. (2013b). Information management in Polish industry. Diagnosis of the transformation results. Zarządzanie i Finanse, 11(3), 145–157.
Sala, J., Tańska, H. (2014a). Wybrane aspekty stymulowania innowacyjności społeczeństwa informacyjnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 809. Ekonomiczne Problemy Usług, 113, 352–360.
Sala, J., Tańska, H. (2014b). Rozwój przedsiębiorstwa przemysłowego poprzez adaptacyjność kulturową i innowacyjność technologiczną. W: J. Lewandowski, S. Lachiewicz, M. Matejun (red.), Zarządzanie rozwojem organizacji w otoczeniu wielokulturowym (s. 109–118). Łódź: Politechnika Łódzka.
Sala, J., Tańska, H. (2014c). Determinants of innovation transfer. Technical Sciences, 17(1), 45–56.
Sala, J., Tańska, H. (2014d). Uwarunkowania zastosowań e-biznesu w polskiej gospodarce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 798. Studia Informatica, 34, 135–146.
Sala, J., Tańska, H. (2014e). Tool dilemmas of innovation. Federated Conference on Computer Science and Information Systems (FedCSIS). Proceedings Papers of the 2014 (s. 1038–1042). Warszawa: Federated Conference on Computer Science and Information Systems.
Sala, J., Tańska, H. (2015a). Model of ICT knowledge transfer and its implementation in industry. W: B.F. Kubiak, J. Maślankowski (red.), Information Management in practice (s. 311–318). Gdańsk: Faculty of Management University of Gdańsk.
Sala, J., Tańska, H. (2015b). Motywacyjne aspekty zarządzania projektami i/lub procesami na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, 8(787), 25–36.
Sala, J., Tańska, H. (2015c). Sieci społeczne i sieci gospodarcze antidotum na redukowane państwo. W: A. Kobyliński, W. Szymanowski, M. Grzywińska-Rąpca, M. Kobylińska (red.), Kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w warunkach globalizacji (s. 67–78). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
Sala, J., Tańska, H. (2015d). Wpływ transformacji na cyfryzację i wirtualizację polskiej gospodarki. W: M. Pluciński (red.), Cyfryzacja i wirtualizacja gospodarki (s. 623– 632). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2015e). Integracja życia gospodarczego i społecznego poprzez ICT. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, 44(2/2015), 191–202.
Sala, J., Tańska, H. (2016a). Competences in the knowledge-bases economy. Federated Conference on Computer Science and Information Systems (FedCSIS). Proceedings Papers of the 2016 (s. 241–246). Gdańsk: Federated Conference on Computer Science and Information Systems.
Sala, J., Tańska, H. (2016b). Polskie społeczeństwo informacyjne – wyzwania ku innowacyjności. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 122, 133–141.
Sala, J., Tańska, H. (2016c). Zjawisko traconych kompetencji kapitału intelektualnego i społecznego w społeczeństwie informacyjnym. Studia Informatica Pomerania, 4(42), 61–71. DOI: 10.18276/si.2016.42-06
Sala, J., Tańska, H. (2016d). Dobrobyt społeczno-gospodarczy w kontekście technologii informacyjno-komunikacyjnych na przełomie XX i XXI wieku. W: W. Łysiak-Szydłowska, K. Strzała (red.), Oblicza dobrobytu (s. 71–81). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2017). Wybrane problemy roztropnego rozwoju cyfrowej Polski. Studia Informatica Pomerania, 3(45), 53–61. DOI: 10.18276/si.2017.45-05
Sala, J., Tańska, H. (2018a). Plany rozwojowe i kompetencje kadry zarządzającej mikro, małymi i średnimi przedsiębiorstwami w kontekście społeczeństwa informacyjnego. Ekonomia i Organizacja Przedsiębiorstwa, 12(825), 136–150.
Sala, J., Tańska, H. (2018b). Wybrane inicjatywy wspierające rozwój i ich koszty na przykładzie regionów gospodarki morskiej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 53(1), 275–285. DOI: 10.15584/nsawg.2018.1.23.
Sala, J., Tańska, H. (2019a). Podstawy ekonomii dobrobytu według Josepha Stiglitza a sprawa polska. W: K. Strzała (red.), Oblicza dobrobytu. Wybrane zagadnienia, tom IV (s. 45–56). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2019b). Kreowanie i przygotowywanie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach MMSP jako główne czynniki rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 58(2),198–208. DOI: 10.15584/nsawg.2019.2.15
Sala, J., Tańska, H. (2020). Przypadki użycia – instrument opracowywania oraz wdrażania polityki naukowej i innowacyjnej. W: Z. Drężek, T.M. Komorowski, Zarządzanie, ekonomia i finanse wobec wyzwań zinformatyzowanego świata (s. 189–202). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Sala, J., Tańska, H. (2022). Polityka naukowa i innowacyjna w osiąganiu idei państwa dobrobytu. W: K. Strzała, Oblicza dobrobytu. Wybrane zagadnienia, tom V (s. 15–24). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2023). Cybernetyka a deformacja demokracji. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 73(1), 57–74. DOI: 10.15584/nsawg.2023.1.4
Scoping the OECD AI Principles. (2019). Deliberations of the Expert Group on artificial Intelligence at the OECD (AIGO). OECD Digital Economy Papers, 291, 1–6. Pobrane z: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/d62f618a-en.pdf?expires=1603987342&id=id&accname=guest&checksum=28E90DC24CF15EF5DCB93E1076E7ED08 (2020.02.02).
Selwyn, N., Facer, K. (2007). Beyond the digital divide: Rethinking digital inclusion for the 21st century. Pobrano z: https://www.nfer.ac.uk/publications/FUTL55/FUTL55.pdf, Futurelab (2016.06.02).
Słownik języka polskiego PWN, hasło: opóźnienie. Pobrane z: https://sjp.pwn.pl/slowniki/op%C3%B3%C5%BAnienie.html (2023.09.22).
Standing, G. (2011). The Precariat. The New Dangerous Class. London: Bloomsbury Academic.
Standing, G. (2015). The Precariat and Class Struggle. RCCS Annual Review, 7, 1–16. DOI: 10.4000/rccsar.585
Stamper, R.K. (1985). Information: Mystical Fluid or a Subject for Scientific Enquiry? The Computer Journal, 28(3), 195–199. DOI: 10.1093/comjnl/28.3.195
Stiglitz, J. (2004). Ekonomia sektora publicznego. Warszawa: PWN.
Stiglitz, J. (2006). Szalone lata dziewięćdziesiąte. Nowa historia najświetniejszej dekady w dziejach świata. Warszawa: PWN.
Tańska, H. (2018). Społeczeństwo informacyjne w metodycznym kontekście zarządzania projektami informatycznymi. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Targowski, A. (1971). Informatyka, klucz do dobrobytu. Warszawa: PIW.
Targowski, A. (2013). Historia – teraźniejszość – przyszłość informatyki. Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 University of Rzeszow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
