Niezaangażowany obserwator? Słowacja wobec Inicjatywy Trójmorza (2015-2024)

Abstrakt

Inicjatywa Trójmorza (Three Seas Initiative, 3SI) to stosunkowo nowy format współpracy regionalnej w Europie Środkowej skoncentrowany na współpracy ekonomicznej. Od początku w jego skład wchodzi Słowacja, która zalicza się jednak do grupy najmniej zaangażowanych we współpracę trójmorską państw uczestniczących. Jest to uwarunkowane wieloma czynnikami międzynarodowymi i wewnątrzkrajowymi. Bratysława przede wszystkim nie widzi w 3SI żadnej wartości dodanej i stawia w swoim rozwoju regionalnym przede wszystkim na fundusze UE. Format jest także postrzegany jako wymierzony w jedność UE i przeciwwagę dla dominacji Niemiec. Szansę na zmianę stanowiska władz słowackich stanowi nowa administracja amerykańska Donalda Trumpa i jej podejście do 3SI. Podobnie nową politykę wobec formatu może prowadzić obecny prezydent Słowacji Peter Pellegrini. W artykule przedstawione zostały uwarunkowania funkcjonowania Słowacji w 3SI w latach 2015-2024, podmioty państwowe i eksperckie zajmujące się współpracą trójmorską, dyskurs publiczny o 3SI i najważniejsze projekty z udziałem strony słowackiej. Podjęta została również próba odpowiedzi na pytanie o przyczyny dystansowania się Słowacji od tego formatu współpracy regionalnej i możliwości przełamania tej niechęci.