Przestępstwo fałszerstwa materialnego dokumentów w kontekście nielegalnego przekraczania granic zewnętrznych Unii Europejskiej oraz bezpieczeństwa państwa i obywateli

Abstrakt

Główny cel artykułu stanowi zwrócenie uwagi na fałszerstwo materialne dokumentów podróży jako na proceder umożliwiający nielegalne przekroczenie granic zewnętrznych Unii Europejskiej/Strefy Schengen i swobodne przemieszczanie się w wewnątrz tych obszarów. Zamierzeniem autorki było także wskazanie na związek tego procederu z problematyką bezpieczeństwa obywateli i państwa co wynika z faktu,  że z prawnego, kryminalistycznego i kryminologicznego punktu widzenia fałszerstwo dokumentów, w tym dokumentów podróży związane jest z szeregiem innych rodzajów przestępstw, takich jak handel ludźmi, w tym w szczególności dziećmi, handel bronią czy narkotykami.  Problematyka przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów, zyskała na znaczeniu we współczesnych czasach, w których mobilność międzynarodowa społeczeństwa wzrasta w szybkim tempie. Nader istotny aspekt w kontekście analizowanej problematyki stanowi sytuacji, która zaistniała na Białorusi w związku z wojną domową w Syrii, jak również w zaostrzający się pod koniec 2021 r. konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Analiza przedstawionych danych statystycznych Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej pozwala stwierdzić, że rokrocznie dochodzi do wielu przekroczeń lub usiłowania przekroczeń granic zewnętrznych Unii Europejskiej wbrew przepisom prawa z użyciem fałszywych dokumentów. Pomimo utrzymującej się w latach 2015–2020 tendencji spadkowej w tym zakresie i niższego nasilenia tego procederu, w 2021 r. zanotowano istotny wzrost liczby tego typu przypadków. Powyższe pozwala stwierdzić, że etiologii procederu nielegalnego przekraczania granicy przy wykorzystaniu sfałszowanych dokumentów należy dopatrywać się w sytuacji, która zaistniała na Białorusi w związku z wojną domową w Syrii, jak również w zaostrzającym się pod koniec 2021 r. konflikcie rosyjsko-ukraińskim.