Wystawa Kościelna we Lwowie w 1909 roku w kontekście wystaw polskiej sztuki kościelnej i religijnej oraz przemysłu liturgicznego na początku XX wieku
Słowa kluczowe:
Wystawa Kościelna we Lwowie,, Wystawa Przemysłu Liturgicznego, Lwów, sztuka kościelna,, sztuka religijna, przemysł liturgiczny, przemysł, kościelny, Liga Pomocy Przemysłowej, wyroby, dewocyjneAbstrakt
Wystawa Przemysłu Liturgicznego „z zakresu budowy i wewnętrznego urządzenia kościołów, cerkwi i izr[aelskich] domów modlitwy”, zwana Wystawą Kościelną, była jedną z pierwszych i jedną z większych wystaw polskiego przemysłu liturgicznego. Organizując ją, Liga Pomocy Przemysłowej przyjęła popularną w Europie formułę wystaw krajowych, których celem było ukazanie dorobku kulturalnego, naukowego, technicznego danego kraju, regionu oraz zachęcenie lokalnych przemysłowców do walki z obcą konkurencją. Założeniem programowym wystawy było otwarcie na różne kultury i religie. Dzieła sztuki i wyroby przemysłowe związane z wyznaniami: łacińskim, greckokatolickim, ormiańskim i judaistycznym zaprezentowało blisko 120 wystawców, głównie z zaboru austriackiego. Wystawie towarzyszył broszurowy Katalog Wystawy Kościelnej, który rozsyłano do parafii i gmin galicyjskich oraz na zamówienie zainteresowanym osobom.Bibliografia
Bal I., Matzke Stanisław, w: Słownik Artystów Polskich, t. V, Warszawa 1993, s. 448.
Bałus W., Architektura sakralna Teodora Talowskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace z Historii Sztuki” 20, 1992, s. 53-79.
Bałus W., Historyzm, analogiczność, malowniczość. Rozważania o centralnych kategoriach twórczości Teodora Talowskiego (1857-1910), „Folia Historiae Artium” 1988, t. 24, s. 117-137.
[b.a.], Otwarcie Wystawy Kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 238 (23.05), wyd. poranne, s. 2.
[b.a.], Wstęp na wystawę kościelną, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 244 (27.05), wyd. poranne, s. 3.
[b.a.], Wystawa przemysłu liturgicznego, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 249 (29.06), wyd. popołudniowe, s. 6.
Bałus W., Teoria sztuki Jana Sas Zubrzyckiego. Studium z pogranicza historii sztuki i historii idei, rozprawa doktorska pod kier. prof. dr hab. P. Krakowskiego, Kraków 1989 (mps), wersja elektroniczna:https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/398943/edition/377941/content[dostęp16.08.2019].
Beiersdorf Z., Architekt Teodor M. Talowski. Charakterystyka Twórczości, w: Sztuka 2. poł. XIX w. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa 1973, s. 199-214.
Biriulow Jurij, uzup. A. Wierzbicka, Polityński Karol Gustaw, w: Słownik Artystów Polskich, t. VII, Warszawa 2003, s. 381–382.
Biriulow J., Rzeźba lwowska od połowy XVIII wieku do 1939 roku. Od zapowiedzi klasycyzmu do awangardy, Warszawa 2007.
Biriulow J., Secesja we Lwowie, Warszawa 1996, s. 173, 175.
B.J. Wystawa Kościelna we Lwowie, „Gazeta Kościelna” 1909, nr 26, s. 329–330.
Bogdański Feliks w: Słownik Artystów Polskich, Warszawa 1971, t. I, s. 194.
Huml I., Warsztaty Krakowskie, Wrocław 1973.
Fr. Jaw. [Franciszek Jaworski], Wystawa kościelna I, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 260 (5.06), wyd. popołudniowe, s. 1.
Fr. Jaw. [Franciszek Jaworski], Wystawa liturgiczna III, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 269 (11.06), wyd. poranne, s. 3.
Fr. Jaw. [Franciszek Jaworski ], Wystawa kościelna II, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 262 (7.06), wyd. popołudniowe, s.1. Katalog Wystawy Kościelnej (przemysłu liturgicznego) Ligi Pomocy przemysłowej pod protektoratem Ich Ekscellencyi Najprzewielebniejszych Ks. Arcybiskupów Dr. Józefa Bilczewskiego, Dr. Andrzeja Hr. Szeptyckiego i Józefa Teodorowicza, maj 1909 lipiec we Lwowie, Lwów 1909
Kozłowska-Sabatowska H., Olszewski Józef, w: Polski Słownik Biograficzny, Warszawa 1979, t. XXIV, s. 24–25.
Krasny P., Kościół parafialny p.w. św. Elżbiety, w: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 12, Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX, oprac. A. Betlej [et. al.], Kraków 2014, s.167-193.
Kronika, O nagrody na wystawie kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 328 (16.07), wyd. popołudniowe, s. 4.
Kronika, Odczyty podczas wystawy kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 241 (25.05), wyd. popołudniowe, s. 3–4.
Kronika, Program otwarcia wystawy kościelnej (przemysłu liturgicznego), „Kurier Lwowski”, R XXVII, 1909, nr 242 (26.06), wyd. poranne, s. 3.
Kronika, Wystawa Kościelna, „Architekt”, R. X, 1909, z. 6, s. 112
Kronika, Z Komitetu Wystawy Kościelnej, „Architekt”, R. XII, 1911, z. 6, s. 87.
Kronika, Z wystawy Kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 309 (6.07), wyd. poranne, s. 2.
Kronika, Z Wystawy Kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 284 (20.06), wyd. poranne, s. 2.
Kronika, Zamknięcie wystawy kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 326 (15.07), wyd. popołudniowe, s. 6.Kruk Mirosław Piotr, Sztuka Huculszczyzny „ludowa” – Huculszczyzna w sztuce „akademickiej”, w: Na wysokiej połoninie. Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce. W 40. rocznicę śmierci Stanisława Vincenza. Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, marzec–maj 2011, Z. Gołubiew, M.P. Kruk, J. Kapłon, Kraków 2011, s. 32–49.
Księga Pamiątkowa Drugiego Wiecu Katolickiego, odbytego we Lwowie w dniach 7, 8 i 9 lipca 1896. roku. Wydał Komitet Wykonawczy. (Część I: Opis Wiecu i Rezolucye uchwalone.), Lwów 1899, s. 31.
Księga Pamiątkowa Wiecu Katolickiego w Krakowie odbytego w dniach 4, 5 i 6 lipca 1893 r., Wydał X. Prał. Dr Chołkowski, Kraków 1893.
Kubaszewska H., Gosieniecki Wiktor, w: Słownik Artystów Polskich, t. II, Wrocław 1975, s. 412–414.
Kunkiel R.. M., Rawski Wincenty, Polski Słownik Biograficzny, t. XXX, Warszawa 1987, s. 670–671.
Lechicki Cz., Jaworski Franciszek, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XI/I, z. 48, s. 105–106.
Lewicki K., Chołodecki Białynia Józef Dominik, w: Polski Słownik Biograficzny, t. III, Warszawa 1937, s. 403–404.
Lubianiec K., Wystawa Kościelna we Lwowie, „Ateneum Kapłańskie”, R. 1, 1909, t. 1 (maj), s. 453.
Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 1816–1895, red. J. Dutkiewicz, t. I, Wrocław 1959, s. 273.
Millak K., Kadyi H., w: Polski Słownik Biograficzny, t. XI, Warszawa 1964–1965, s. 409–410.
Ołdziejewski K., Wystawy powszechne, ich historja, organizacja, położenie prawne i wartość społeczno-gospodarcze, Poznań, 1928.
Opaska J., Architektura sakralna Teodora Mariana Talowskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. Teoria i Historia”, t. XLVI, z. 3/2001, s. 252-267.
Rudenko O., Cele i drogi sztuki kościelnej. Wiece Katolickie końca XIX wieku o przyszłości malarstwa religijnego, „Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych…”, t. II, 2007, s. 37–51.
Rudenko O., Wystawa Liturgiczna we Lwowie 1909 roku. Wobec ówczesnej sztuki kościelnej, „Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Oddział w Lublinie Polskiej Akademii Nauk”, t. II, 2007, s. 53–64.
Smirnow J., Secesja lwowska, w: Sztuka około 1900 w Europie Środkowej. Centra i prowincje artystyczne. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 20–24 października 1994, red. P. Krakowski, J. Purchla, Kraków 1997.
Sprawozdanie z działalności Ligi Pomocy Przemysłowej za czas od 15 sierpnia 1908 do 31 grudnia 1909 t.j. za szósty rok istnienia, Lwów 1910.
Stefański K., Jan Sas Zubrzycki i jego ,,Teorja łęków odpornych”, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. LX, z. 3/2015, s. 53-70.
Stefański K., Jan Sas Zubrzycki i Andrzej Lenik – z pracowni architekta i rzeźbiarza, katalog wystawy, Wrocław 2004, wyd. 2 Kraków 2015.
Stróżyk A., Zarys twórczości sakralnej Teodora Talowskiego na terenie Galicji Wschodniej, „Dialog dwóch kultur” R. X, 2014, z. 1, s. 214–227.
Szablowska A. A., Seńkiw M., Plakat polski. Ze zbiorów Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego Instytutu Narodoznawstwa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie, Warszawa 2009.
Talowski T., Projekta kościołów, Kraków 1897, nlb.
Warchałowski J., Wystawa Kościelna we Lwowie, „Architekt” 1909, z. 8, s. 141.
Wowczak J., Jan Sas-Zubrzycki. Architekt, historyk i teoretyk architektury, Kraków 2017.
X. Mkł [ks. J. Makłowicz], Po wystawie kościelnej, „Gazeta Kościelna” 1909, nr 35, s. 433–434.
Zamknięcie wystawy kościelnej, „Kurier Lwowski”, R. XXVII, 1909, nr 326 (15.07), wyd. popołudniowe, s. 6.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Sacrum et Decorum
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Zgodnie z polityką Open Access autorzy zachowują pełnię praw autorskich do swoich artykułów – bez ograniczeń.
Autorzy mogą deponować swoje artykuły w wybranym przez siebie repozytorium.
